Yerevan, 29.March.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Մեր ազգային ողբերգությունը ամենևին էլ պարտվելը չէ և ոչ էլ պարտվողներին ներելը, այլ պարտության հետ հաշտվելն ու պարտության տարածներին մեծարելը...«Փաստ»

ANALYSIS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Չգիտես ինչու, Աստված մեր նկատմամբ այսքան բարեհաճ ու, միևնույն ժամանակ, դաժան գտնվեց... Մեզ հրաշքների երկիր, ավետյաց երկիր ու սուրբ հող նվիրեց, մեզ անսպառ արև ու անմահական ջուր տվեց, իր հետ խոսելու լեզու տվեց, ազնվական ծագումով, տաղանդով, խիզախությամբ, հաճելի արտաքինով, ստեղծագործական ու բազմաթիվ այլ շնորհներով օժտեց:

Օժտեց և դրանով աշխարհի նախանձն ու չարությունը մեր նկատմամբ շարժեց, Հայաստանը ողբերգական պատմությամբ և անասելի վշտերով երկիր, իսկ հայ ժողովրդի գոյատևումն էլ դաժան փորձությունների մի շարան դարձրեց: Ասում են՝ քեզ կսիրեն, երբ դու լավն ես, բայց կատեն, երբ լավագույնն ես: Պատահական չէ, որ հայ ժողովրդի համար ողբերգական պահերին ամեն անգամ քաղաքակիրթ աշխարհի ու մեր «քրիստոնյա եղբայրների» անտարբերության արդյունքում կանգնում ենք հայի բնաջնջման ու հայրենազրկման և Հայաստանի հոգևոր ու մշակութային արժեքների կողոպուտի ու ոչնչացման փաստի առջև:

Չգիտես ինչու, Աստված մեզ ծովից ծով հայրենիք տվեց ու մաս-մաս նորից հետ վերցրեց: Հավանաբար, որպեսզի մրցակիցներ չունենանք, մեզ համար ամենադժվարին ուղին ընտրեց: Այնպես արեց, որ աշխարհի գրեթե բոլոր երկրների շահերը մեր երկրում բախվեն, իսկ մոլորակի ամենադաժան, անգութ, մոլեռանդ, բարբարոս, մարդանման գազաններին էլ մեզ հարևաններ կարգեց: Մի կողմից՝ Թուրքիան է, մյուս կողմից՝ Ադրբեջանը: Այնքան ոտնատակ տվեց, որ մեր մեջ ազգային արժանապատվությունն ու պետական մտածողությունը սպանեց ու շատերին անհայրենիք, անարժանապատիվ, ամորֆ մի զանգված դարձրեց և հայրենադավությամբ, ազգուրացությամբ, ատելությամբ, չարությամբ, ապերախտությամբ, հայրենիքի նկատմամբ անտարբերությամբ օժտեց, դավաճանությունն ու պարտությունն էլ լռությամբ տանելու համար ցածր զանգվածներ ու ստրուկների մի ողջ բազմություն տվեց ու նրանց հոգիները անգիտության, ստրկության ու ստորության դրոշմով կնքեց:

Ռուս անվանի փիլիսոփա Նիկոլայ Չերնիշևսկին ասել է. «Հայրենիքին դավաճանության համար անհրաժեշտ է հոգու ծայրահեղ ստորություն»: Պետականության ու հայրենիքի, հողի հարգն ու արժեքը չիմացանք, և դրա համար էլ պատժեց մեզ և բազմաթիվ անգամներ պետականությունից ու հայրենիքից զրկեց: «Հայերը միշտ ապրել են օտար կառավարիչների տիրապետության ներքո, ովքեր ծառայել են տարբեր կրոնի: Արդյունքում նրանք վերածվել են մարդկանց, ովքեր թաքցնում են իրենց մտքերը, զգացմունքներն ու մտադրությունները, և վերածվել են խաբեբաների և ստախոսների»,- ասել է ֆրանսիացի նշանավոր դրամատուրգ, լրագրող Ալեքսանդր Դյուման: Անկախություն ձեռք բերելուց հետո մեզ տրվեց բացառիկ հնարավորություն անկախ ու հզոր երկիր կառուցելու:

Այդպես էլ, ցավոք, անկախ Հայաստանը չկարողացավ ստեղծել ազգային արժեքներ, ունենալ բարձր արժեքներ կրող ազատ քաղաքացիներ, որոնք անհրաժեշտ էին արժանապատիվ և հզոր պետություն կառուցելու համար, և, ինչպես միշտ, փառքն ու նյութապաշտությունը նորից կուրացրեցին և մթագնեցին մեր սրտերն ու հոգիները: «Հայրենիքը չի կարող լինել առանց ազատության, ազատությունը՝ առանց առաքինությունների, առաքինությունը՝ առանց քաղաքացիների։ Դուք կունենաք հայրենիք, եթե քաղաքացի դաստիարակեք. առանց դրա ձեզ մոտ ամենքը՝ սկսած պետության կառավարիչներից, կլինեն ընդամենը խղճուկ ստրուկներ»,- ասել է ֆրանսիացի փիլիսոփա Ժան-Ժակ Ռուսոն:

Մեր ազգային ողբերգությունը ամենևին էլ պարտվելը չէ և ոչ էլ պարտվողներին ներելը, այլ պարտության հետ հաշտվելը և պարտության տարածներին մեծարելը, նորից իշխանության բերելն ու փառքի արժանացնելն է: Գերմանացի գրող և իրավապաշտպան Արմին Վեգներն է ասել, որ «հայերը պարտությունից չպարտված ժողովուրդ են», ինչը մեզ մխիթարության ու լավատեսության հույս է ներշնչում: Մեր ողբերգությունը ազգային արժանապատվության ու պետական մտածողության բացակայությունն է, անտարբերությունն է, ստրկամտությունն ու ստրուկի կարգավիճակի ու նվաստացման հետ հաշտվելն է, ազգ ու հայրենիք ուրանալը և նրա նկատմամբ դավադրություն կազմակերպելն է: Եվ այս օրը կանխազգալով էր, որ Նժդեհը սպասում էր այն վարպետին, որ կգար ու կոպիտ գործիքներով իր աչքերը կհաներ, որպեսզի չտեսնի ազգի գլխին գալիք «զուլումներն» ու բարոյական անկումը:

Այսօր Նժդեհի ասած զուլումը հայ ժողովրդի գլխին եկել է, և հայերն ու Հայաստանը գտնվում են նախադեպը չունեցող աննախանձելի՝ նվաստացած, բարոյազուրկ, անճար, խայտառակված ու խղճուկ վիճակում: Պարտությունն ու ձախողումը ամենևին էլ վերջը չեն, սակայն դրանք ընդամենը կատարվածից դասեր քաղելու, ամեն ինչ նորից սկսելու հնարավորություն կարող են դառնալ, բայց ավելի իմաստուն ու խոհեմ: Հայրենական մեծ պատերազմում պարտված ու ահռելի վնասներ կրած Ճապոնիան ու Գերմանիան, չունենալով հարուստ ռեսուրսներ, այսօր առաջնակարգ տեղ են զբաղեցնում տնտեսության, գիտության, մշակույթի ու տեխնոլոգիաների ոլորտում և ՀՆԱ-ի մակարդակով գրավում են, համապատասխանաբար, 3-րդ և 4-րդ տեղերն աշխարհում: Գործարար մարդկանց կյանքն ու գործունեությունը ուսումնասիրած՝ «Մեծագույն առևտրականը» գրքի հեղինակ Օգ Մանդինիոն գտնում է, որ «հաջողության գաղտնիքը հենց անհաջողության մեջ պետք է փնտրել»:

Եթե հեռատես, ճկուն ու իմաստուն լինենք, անցյալի սխալները հնարավոր կլինի շտկել: Տաղանդավոր պետական ու ռազմական գործիչ Ուինսթոն Չերչիլն էլ կարծիք է արտահայտել, որ «հոռետեսը դժվարություններ տեսնում է յուրաքանչյուր հնարավորության դեպքում, իսկ լավատեսը յուրաքանչյուր դժվարության մեջ տեսնում է հնարավորություններ»: Մեր ժողովրդի տաղանդն ու հնարավորությունը և աշխարհաքաղաքական առավելությունները ճիշտ օգտագործելու դեպքում մենք կարող ենք զարգացման նոր ուղի գտնել: Պատմությունը վկայում է, որ մենք, որպես կանոն, պետականություն կորցրել ենք ժողովրդի, իշխանների ու նախարարների անհամերաշխության արդյունքում: Իսկ երբ համախմբվել ենք, անպայման ունեցել ենք հաղթանակներ, միայն թե համախմբվում ենք օրհասական պահերին:

«Երբ հայերը բռնում են միմյանց թևերից ուս ուսի և տրորում են գետինը, իրենց թմբուկի ու ծիրանագույն նվագարանների ձայնի տակ, իմ պալատի սյուներն ավելի հավանական է, որ փոշու մասնիկներ դառնան, քան հնարավոր կլինի կանգնեցնել նրանց»,- ասել է Հռոմեական Կայսրության պետական ու ռազմական տաղանդավոր գործիչ Հուլիոս Կեսարը: Իսկ հիմա եկել է մեր պետության համար օրհասական և ժողովրդի՝ ուս ուսի տալու պահը: «Վե՛ր կաց, ոտքի ե՛լ, փոթորիկներից աննվաճ կաղնի՛, դո՛ւ գերմարդկային, դո՛ւ գերբնական տառապանքների երկաթե ոգի,- դու պետք է ապրիս, դու կուզես ապրիլ: Եվ վերքդ պոկի՛ր, տո՛ւր ինձ, սիրելի՛ս, և գոտեպնդվի՛ր և խրոխտ ու վես կոչնակդ հնչե՛, թող եղբայրության, և իրավունքի, և ազատության զանգը որոտա քո երկաթեղեն լեռներիդ վրա...»,- որպես պատգամ գրել է Ավետիք Իսահակյանը՝ կարծես կանխազգալով հայ ժողովրդին սպառնացող ոգու սովն ու բարոյական անկումը:

ՀԱՅԿ ՂԱԶԱՐՅԱՆ

տնտեսագիտության թեկնածու

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of ArmeniaUcom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% GrowthMining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashbackInternational Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBankThree Sad Stories about FraudstersUcom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 million On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in MarchGlobal Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in ArmeniaHow AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goalWhat to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBankHalf Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at AshtarakVisa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime packageInterview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card!Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offerAraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entityWhich Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate futureFast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel listA bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKindHow to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBankVisa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC ArmeniaFastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports FoundationAMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus