Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Մեր ազգային ողբերգությունը ամենևին էլ պարտվելը չէ և ոչ էլ պարտվողներին ներելը, այլ պարտության հետ հաշտվելն ու պարտության տարածներին մեծարելը...«Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Չգիտես ինչու, Աստված մեր նկատմամբ այսքան բարեհաճ ու, միևնույն ժամանակ, դաժան գտնվեց... Մեզ հրաշքների երկիր, ավետյաց երկիր ու սուրբ հող նվիրեց, մեզ անսպառ արև ու անմահական ջուր տվեց, իր հետ խոսելու լեզու տվեց, ազնվական ծագումով, տաղանդով, խիզախությամբ, հաճելի արտաքինով, ստեղծագործական ու բազմաթիվ այլ շնորհներով օժտեց:

Օժտեց և դրանով աշխարհի նախանձն ու չարությունը մեր նկատմամբ շարժեց, Հայաստանը ողբերգական պատմությամբ և անասելի վշտերով երկիր, իսկ հայ ժողովրդի գոյատևումն էլ դաժան փորձությունների մի շարան դարձրեց: Ասում են՝ քեզ կսիրեն, երբ դու լավն ես, բայց կատեն, երբ լավագույնն ես: Պատահական չէ, որ հայ ժողովրդի համար ողբերգական պահերին ամեն անգամ քաղաքակիրթ աշխարհի ու մեր «քրիստոնյա եղբայրների» անտարբերության արդյունքում կանգնում ենք հայի բնաջնջման ու հայրենազրկման և Հայաստանի հոգևոր ու մշակութային արժեքների կողոպուտի ու ոչնչացման փաստի առջև:

Չգիտես ինչու, Աստված մեզ ծովից ծով հայրենիք տվեց ու մաս-մաս նորից հետ վերցրեց: Հավանաբար, որպեսզի մրցակիցներ չունենանք, մեզ համար ամենադժվարին ուղին ընտրեց: Այնպես արեց, որ աշխարհի գրեթե բոլոր երկրների շահերը մեր երկրում բախվեն, իսկ մոլորակի ամենադաժան, անգութ, մոլեռանդ, բարբարոս, մարդանման գազաններին էլ մեզ հարևաններ կարգեց: Մի կողմից՝ Թուրքիան է, մյուս կողմից՝ Ադրբեջանը: Այնքան ոտնատակ տվեց, որ մեր մեջ ազգային արժանապատվությունն ու պետական մտածողությունը սպանեց ու շատերին անհայրենիք, անարժանապատիվ, ամորֆ մի զանգված դարձրեց և հայրենադավությամբ, ազգուրացությամբ, ատելությամբ, չարությամբ, ապերախտությամբ, հայրենիքի նկատմամբ անտարբերությամբ օժտեց, դավաճանությունն ու պարտությունն էլ լռությամբ տանելու համար ցածր զանգվածներ ու ստրուկների մի ողջ բազմություն տվեց ու նրանց հոգիները անգիտության, ստրկության ու ստորության դրոշմով կնքեց:

Ռուս անվանի փիլիսոփա Նիկոլայ Չերնիշևսկին ասել է. «Հայրենիքին դավաճանության համար անհրաժեշտ է հոգու ծայրահեղ ստորություն»: Պետականության ու հայրենիքի, հողի հարգն ու արժեքը չիմացանք, և դրա համար էլ պատժեց մեզ և բազմաթիվ անգամներ պետականությունից ու հայրենիքից զրկեց: «Հայերը միշտ ապրել են օտար կառավարիչների տիրապետության ներքո, ովքեր ծառայել են տարբեր կրոնի: Արդյունքում նրանք վերածվել են մարդկանց, ովքեր թաքցնում են իրենց մտքերը, զգացմունքներն ու մտադրությունները, և վերածվել են խաբեբաների և ստախոսների»,- ասել է ֆրանսիացի նշանավոր դրամատուրգ, լրագրող Ալեքսանդր Դյուման: Անկախություն ձեռք բերելուց հետո մեզ տրվեց բացառիկ հնարավորություն անկախ ու հզոր երկիր կառուցելու:

Այդպես էլ, ցավոք, անկախ Հայաստանը չկարողացավ ստեղծել ազգային արժեքներ, ունենալ բարձր արժեքներ կրող ազատ քաղաքացիներ, որոնք անհրաժեշտ էին արժանապատիվ և հզոր պետություն կառուցելու համար, և, ինչպես միշտ, փառքն ու նյութապաշտությունը նորից կուրացրեցին և մթագնեցին մեր սրտերն ու հոգիները: «Հայրենիքը չի կարող լինել առանց ազատության, ազատությունը՝ առանց առաքինությունների, առաքինությունը՝ առանց քաղաքացիների։ Դուք կունենաք հայրենիք, եթե քաղաքացի դաստիարակեք. առանց դրա ձեզ մոտ ամենքը՝ սկսած պետության կառավարիչներից, կլինեն ընդամենը խղճուկ ստրուկներ»,- ասել է ֆրանսիացի փիլիսոփա Ժան-Ժակ Ռուսոն:

Մեր ազգային ողբերգությունը ամենևին էլ պարտվելը չէ և ոչ էլ պարտվողներին ներելը, այլ պարտության հետ հաշտվելը և պարտության տարածներին մեծարելը, նորից իշխանության բերելն ու փառքի արժանացնելն է: Գերմանացի գրող և իրավապաշտպան Արմին Վեգներն է ասել, որ «հայերը պարտությունից չպարտված ժողովուրդ են», ինչը մեզ մխիթարության ու լավատեսության հույս է ներշնչում: Մեր ողբերգությունը ազգային արժանապատվության ու պետական մտածողության բացակայությունն է, անտարբերությունն է, ստրկամտությունն ու ստրուկի կարգավիճակի ու նվաստացման հետ հաշտվելն է, ազգ ու հայրենիք ուրանալը և նրա նկատմամբ դավադրություն կազմակերպելն է: Եվ այս օրը կանխազգալով էր, որ Նժդեհը սպասում էր այն վարպետին, որ կգար ու կոպիտ գործիքներով իր աչքերը կհաներ, որպեսզի չտեսնի ազգի գլխին գալիք «զուլումներն» ու բարոյական անկումը:

Այսօր Նժդեհի ասած զուլումը հայ ժողովրդի գլխին եկել է, և հայերն ու Հայաստանը գտնվում են նախադեպը չունեցող աննախանձելի՝ նվաստացած, բարոյազուրկ, անճար, խայտառակված ու խղճուկ վիճակում: Պարտությունն ու ձախողումը ամենևին էլ վերջը չեն, սակայն դրանք ընդամենը կատարվածից դասեր քաղելու, ամեն ինչ նորից սկսելու հնարավորություն կարող են դառնալ, բայց ավելի իմաստուն ու խոհեմ: Հայրենական մեծ պատերազմում պարտված ու ահռելի վնասներ կրած Ճապոնիան ու Գերմանիան, չունենալով հարուստ ռեսուրսներ, այսօր առաջնակարգ տեղ են զբաղեցնում տնտեսության, գիտության, մշակույթի ու տեխնոլոգիաների ոլորտում և ՀՆԱ-ի մակարդակով գրավում են, համապատասխանաբար, 3-րդ և 4-րդ տեղերն աշխարհում: Գործարար մարդկանց կյանքն ու գործունեությունը ուսումնասիրած՝ «Մեծագույն առևտրականը» գրքի հեղինակ Օգ Մանդինիոն գտնում է, որ «հաջողության գաղտնիքը հենց անհաջողության մեջ պետք է փնտրել»:

Եթե հեռատես, ճկուն ու իմաստուն լինենք, անցյալի սխալները հնարավոր կլինի շտկել: Տաղանդավոր պետական ու ռազմական գործիչ Ուինսթոն Չերչիլն էլ կարծիք է արտահայտել, որ «հոռետեսը դժվարություններ տեսնում է յուրաքանչյուր հնարավորության դեպքում, իսկ լավատեսը յուրաքանչյուր դժվարության մեջ տեսնում է հնարավորություններ»: Մեր ժողովրդի տաղանդն ու հնարավորությունը և աշխարհաքաղաքական առավելությունները ճիշտ օգտագործելու դեպքում մենք կարող ենք զարգացման նոր ուղի գտնել: Պատմությունը վկայում է, որ մենք, որպես կանոն, պետականություն կորցրել ենք ժողովրդի, իշխանների ու նախարարների անհամերաշխության արդյունքում: Իսկ երբ համախմբվել ենք, անպայման ունեցել ենք հաղթանակներ, միայն թե համախմբվում ենք օրհասական պահերին:

«Երբ հայերը բռնում են միմյանց թևերից ուս ուսի և տրորում են գետինը, իրենց թմբուկի ու ծիրանագույն նվագարանների ձայնի տակ, իմ պալատի սյուներն ավելի հավանական է, որ փոշու մասնիկներ դառնան, քան հնարավոր կլինի կանգնեցնել նրանց»,- ասել է Հռոմեական Կայսրության պետական ու ռազմական տաղանդավոր գործիչ Հուլիոս Կեսարը: Իսկ հիմա եկել է մեր պետության համար օրհասական և ժողովրդի՝ ուս ուսի տալու պահը: «Վե՛ր կաց, ոտքի ե՛լ, փոթորիկներից աննվաճ կաղնի՛, դո՛ւ գերմարդկային, դո՛ւ գերբնական տառապանքների երկաթե ոգի,- դու պետք է ապրիս, դու կուզես ապրիլ: Եվ վերքդ պոկի՛ր, տո՛ւր ինձ, սիրելի՛ս, և գոտեպնդվի՛ր և խրոխտ ու վես կոչնակդ հնչե՛, թող եղբայրության, և իրավունքի, և ազատության զանգը որոտա քո երկաթեղեն լեռներիդ վրա...»,- որպես պատգամ գրել է Ավետիք Իսահակյանը՝ կարծես կանխազգալով հայ ժողովրդին սպառնացող ոգու սովն ու բարոյական անկումը:

ՀԱՅԿ ՂԱԶԱՐՅԱՆ

տնտեսագիտության թեկնածու

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Журнал Global Finance признал Америабанк лучшим банком в Армении в 2024 году«Необходимо объединить усилия в формировании единой повестки Армения-Диаспора». Состоялась встреча Армана Варданяна и Амрама Петросяна Очевидно, что после 5 апреля в Армении будет создана новая политическая реальность։ Аршак КарапетянПогода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку В Армении в 2024 году тариф на питьевую воду не повысится Международный банк реконструкции и развития предоставит Армении бюджетный кредит в 92,3 млн. евро Генсек ОДКБ: Армения в последнее время не участвует в работе секретариата Эксперт заявил о неизбежности деглобализации мировой экономики Пашинян: Некоторые действия кругов из Нагорного Карабаха угрожают безопасности Армении Politico указал на сроки представления плана по помощи ЕС Украине Из более чем 100 тысяч арцахцев в Армении трудоустроены лишь 11800 человек Я понимал, что документ о "роспуске" НКР был незаконным, но это был единственный способ спасти соотечественников. Самвел Шахраманян Генпрокуратура Армении решила национализировать здания союзов писателей и художников В ЕП подняли вопрос о причинах блокировки соглашения между РФ и Украиной Нефть Brent подорожала до $85,76 за баррель ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 28 МАРТА Следующая цель администрации — российская военная базаКого обвиняет Андраник Кочарян?Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак КарапетянДля эффективной борьбы с действующими властями необходима консолидация широких слоев общества։ Аршак КарапетянМария Захарова: Будущее всего Южного Кавказа является для Парижа лишь инструментомМиллиардные инвестиции, поступающие из ЕАЭС, и пустые обещания, исходящие от ЕС Сборная Азербайджана по самбо отказалась приехать в ЕреванИнвестиции Эмиратов становятся все более заметными в экономике Армении: вице- спикер Парламента Армении “Крылья Татева” открывают новый туристический сезон Никол Пашинян и Анн-Лоранс Петель обсудили процессы, происходящие на Южном Кавказе Ева Мендес рассказала, кто сподвиг ее отказаться от карьеры Министр: В водном секторе Армении сложилась довольно тяжелая и сложная ситуация В водном секторе Армении довольно тяжелая ситуация: министр территориального управления и инфраструктур РА Лева Би-2* пожаловался на финансовые проблемы группы: «Мы в общем-то банкроты» Погода в Армении Fox News: К дому советника президента США подбросили навоз В Сюникской области произошло ДТП со смертельным исходом Французские депутаты и посол Оливье де Котиньи ознакомились с ситуацией безопасности в районе Соткского месторождения Французский университет в Армении и SPRING PR подписали меморандум в рамках DDF24 Пашинян даже несколько метров проходит по улице в окружении телохранителей Глава партии «Демократическая консолидация» отправился в Воскепар: Здесь решается вопрос государственности