Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Այսօր չունենք այնպիսի իշխանություններ, որոնք ունակ են գիտակցել և քայլեր ձեռնարկել առկա մարտահրավերները չեզոքացնելու ուղղությամբ». «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հարցազրույց ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Զեմֆիրա Միրզոևայի հետ:

– Բրյուսել յան եռակողմ հանդիպումից հետո՝ դեկտեմբերի 19-ին, եվրոպական կողմի միջնորդությամբ 10 հայ ռազմագերիներ վերադարձան հայրենիք: Ընդհանուր առմամբ, ինչպե՞ս կգնահատեք գերիների խնդրի հետ կապված այսօրվա իրավիճակը։

–Անշուշտ, բոլորս էլ ուրախ ենք մեր գերիների վերադարձի կապակցությամբ, բայց պիտի փաստենք, որ դեռ անհայտ թվով մեր հայրենակիցներ շարունակում են գտնվել Բաքվում՝ ենթարկվելով բռնությունների ու խոշտանգումների։ Եվ այս առումով կարող ենք ամրագրել, որ խնդիրը որևէ կերպ լուծված չէ։ Ընդհանուր առմամբ, Ադրբեջանը հրաժարվում է կատարել դեռ 2020-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները, մասնավորապես՝ 8-րդ կետը, որ վերաբերում է գերիների վերադարձին։ Ի դեպ, շատ կարևոր է նշել, որ սա Ադրբեջանի համար ոչ միայն ուղղակի պայմանագրային պարտավորություն է, այլև միջազգային մարդասիրական իրավունքի կարևոր դրույթ, որն առանց որևէ նախապայմանի պիտի իրականացվեր։

Բայց արդյունքում գերիների հարցը քաղաքական շահարկումների և առևտրի առարկա դարձավ, այդ թվում՝ Հայաստանի իշխանությունների գործողությունների արդյունքում։ Ցավով պիտի նշեմ, որ այսօր մեր հասարակության և որոշ քաղաքական շրջանակների համար ևս ընկալելի է դարձել այս մոտեցումը։ Եվ ասվածի վկայությունը «ականապատման քարտեզներ՝ գերիների դիմաց» դիսկուրսն է։ Ինչ վերաբերում է բրյուսելյան հանդիպմանը, ապա, այո՛, սպասվում էր, որ եվրոպական այս հարթակում հիմնական քննարկման թեման պիտի հենց հումանիտար հարցերը դառնային, ռազմագերիների խնդիրները։ Եվ թեև այս առումով մեր ակնկալիքներն այնքան էլ չարդարացան, բայց, ընդհանուր առմամբ, իհարկե, ողջունելի է, որ ի լրումն ռուսական կողմի ջանքերի, Եվրոպայի միջնորդությամբ ևս հնարավոր եղավ գերիներ վերադարձնել։

Բայց ես այստեղ ուշադրություն կհրավիրեի նաև այն հանգամանքի վրա, որ այս քայլերին զուգահեռ եվրոպական կողմի բառակազմում, մասնավորապես՝ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի ելույթում բացակայում էր «գերիներ» եզրույթը։ Փոխարենը կիրառելի ու նախընտրելի է դառնում «պահվող անձինք» եզրույթը, ինչը որևէ կերպ լիարժեք չի արտացոլում իրավիճակը։ Մյուս կողմից՝ Բրյուսելում մենք ունեցանք մի իրավիճակ, երբ քննարկվեցին ու հրապարակվեցին տարածաշրջանի կոմունիկացիաների ապաշրջափակման թեմայով դեռ Սոչիում ձեռք բերված համաձայնությունները, քննարկվեցին նաև սահմանազատման և սահմանագծման հետ առնչվող հարցերը, ընդ որում՝ սրա հետ կապված եվրոպական կողմն առաջարկեց իր խորհրդատվական աջակցությունը կողմերին։

- Ինչպե՞ս կբացատրեք եվրոպական կողմի այս քաղաքականությունը։ Ի՞նչ խնդիրներ է փորձում լուծել Բրյուսելը։

– Ես կդժվարանամ միանշանակ պատասխանել այս հարցին, բայց տպավորությունն այնպիսին է, որ Արևմուտքը փորձում է ակտիվանալ մեր տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացներում։ Ընդ որում՝ ուշագրավ է, որ այդ ակտիվացումը չի սահմանափակվում միայն հումանիտար հարցերով։ Այստեղ, թերևս, տեսանելի է նաև Արևմուտք- ՌԴ լարվածությունը, որն, ուղղակի թե անուղղակի, անդրադառնում է նաև մեր ու մեր տարածաշրջանի վրա։ Իհարկե, սա իր հետ լուրջ մարտահրավերներ կարող է բերել, որին դիմագրավելու համար պիտի համապատասխան քայլեր մշակվեն։ Ցավոք, այսօր չունենք այնպիսի իշխանություններ, որոնք ունակ են գիտակցել առկա մարտահրավերները և քայլեր ձեռնարկել դրանք չեզոքացնելու ուղղությամբ։

- Դուք ԱԺ-ում ներկայացնում եք նաև ազգային փոքրամասնություններին, մասնավորապես՝ ասորի համայնքին։ Ինչպիսի՞ն է այսօր Հայաստանում ապրող ազգային փոքրամասնությունների վիճակը, ի՞նչ հիմնական խնդիրներ ունեն, օրինակ՝ ասորի համայնքի ներկայացուցիչները։

- Հայաստանի ազգային փոքրամասնությունների հիմնական խնդիրներն այսօր պայմանավորված են Հայաստանի հետպատերազմական իրավիճակով։ Այս առումով ունենք վիրավորների, զոհերի ընտանիքներին աջակցության հարցեր, ունենք փախստական դարձած ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին օժանդակելու խնդիրներ և այլն։ Ես ուրախությամբ կարող եմ փաստել, որ բոլոր այս խնդիրները լուծելու հարցում մեծ ջանքեր են գործադրում և՛ համայնքը, և՛ արտասահմանում ապրող մեր բարերարները, և՛ բարեգործական կազմակերպությունները։ Իհարկե, այս ամենից բացի, կան նաև խնդիրներ, որոնք ուղղակիորեն պայմանավորված չեն հետպատերազմական իրավիճակով։ Օրինակ՝ ես կառանձնացնեի համայնքների խոշորացման ծրագրերը, որոնք ուղղակի հարված են համայնքի շահերին։

Մեր ասորական համայնքների խոշորացումը անթույլատրելի է, քանի որ արդյունքում կոպտորեն խախտվում են ազգային փոքրամասնությունների իրավունքները։ Մենք ազգային փոքրամասնություն ենք, և մեզ համար մեր ինքնության պահպանման խնդրից ավելի բարձր արժեք չկա։ Պետք է շատ հստակ հասկանանք, որ համայնքների խոշորացումը ուղիղ հարված է մեր ինքնության պահպանման խնդրին և մեզ տանելու է միաձուլման։ Մշտական կարևորության խնդիր է, անշուշտ, կրթության հարցը։ Ներկայումս Հայաստանի ասորական համայնքը ասորերեն լեզվի մասնագետների վերապատրաստման խնդիր ունի։

Նմանատիպ խնդիր ունեն Հայաստանում ապրող մյուս ազգային փոքրամասնությունները ևս, որի մասին բազմիցս բարձրաձայնվել է տարբեր հարթակներից, այդ թվում՝ ԱԺ ամբիոնից։ Կարծում եմ՝ պետք է վերապատրաստման դասընթացներ կազմակերպվեն արտասահմանից մասնագետների մասնակցությամբ, որոնցում և ակտիվորեն կներգրավվեն ասորերեն լեզվի և պատմության ուսուցիչները։ Անշուշտ, կան նաև սոցիալական խնդիրներ, որոնց լուծման ուղղությամբ համայնքը մեծ ջանքեր է գործադրում։ Բայց միայն համայնքը կամ բարերարները բավարար չեն և չպիտի հանդիսանան այս խնդիրների լուծման հիմնական հասցեատերերը։ Այստեղ մեծ անելիք ունի առաջին հերթին պետությունը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ