«Գիտությամբ զբաղվելը պետք է ոչ միայն գրավիչ լինի, այլև ապահովի արժանապատիվ ապագա երիտասարդների համար». «Փաստ»
ИНТЕРВЬЮ![«Գիտությամբ զբաղվելը պետք է ոչ միայն գրավիչ լինի, այլև ապահովի արժանապատիվ ապագա երիտասարդների համար». «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/24-01-22/1dcb6b4671300d476cef13472d9756db.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Երիտասարդներից կազմված գիտական խումբը զբաղվում է երկաթ և ծծումբ օքսիդացնող մանրէների բազմազանության և տարածվածության ուսումնասիրությամբ Հայաստանի և Արցախի մետաղական հանքավայրերում: Դիմել են ինչպես Գիտության կոմիտեի, այնպես էլ միջազգային մի շարք դրամաշնորհների՝ իրենց ուսումնասիրություններն էլ ավելի համապարփակ դարձնելու նպատակով:
«ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» ԳԱԿ-ի Մետաղների կենսատարրալվացման լաբորատորիայի գիտական թեմայի շրջանակներում հետազոտություններ են իրականացվում քեմոլիթոտրոֆ մանրէների ֆիզիոլոգիական առանձնահատկությունների՝ ադհեզիայի, կենսաթաղանթի առաջացման և իմոբիլիզացիայի խնդիրների ուսումնասիրման ուղղությամբ: Նշված հետազոտություններն ունեն ոչ միայն կարևոր հիմնարար, այլև գործնական մեծ նշանակություն և կարող են կիրառվել մետաղների ստացման ժամանակակից մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիական գործընթացներում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» ԳԱԿ-ի Մետաղների կենսատարրալվացման լաբորատորիայի ավագ գիտաշխատող, կ.գ.թ. Արևիկ Վարդանյանը:
Հեղինակ է մոտ 40 գիտական աշխատանքների, որոնցից 21-ը տպագրվել է միջազգային գիտական շտեմարաններում ընդգրկված բարձր ազդեցության գործակից ունեցող ամսագրերում, ստացել է բազմաթիվ միջազգային հետազոտական դրամաշնորհներ, մասնակցել մի շարք միջազգային գիտաժողովների:
Վերադառնալով ուսումնասիրություններին, ընդգծում է՝ մանրէների աճի, ինչպես նաև նրանց կողմից իրականացվող մետաղների տարրալուծման գործընթացների վրա ազդող առավել կարևոր գործոններից է միջավայրի pH-ը: «Միջավայրի pH-ի կամ թթվայնության ճիշտ վերահսկումը և կարգավորումը կարող է էականորեն բարձրացնել մետաղների տարրալուծման արդյունավետությունը: Նշված հետազոտությունների իրականացման համար խիստ անհրաժեշտ էր ժամանակակից գերճշգրիտ pH-մետր, որը ձեռք ենք բերել ԳՊԿ-ի Գիտական սարքերի և/կամ նյութերի ձեռքբերման համար տրամադրված դրամաշնորհի շրջանակներում: Իմ ղեկավարությամբ մրցույթին մասնակցել է մեր լաբորատորիայի երիտասարդ գիտնականներից կազմված խումբ, անդամներն են Մետաղների կենսատարրալվացման լաբորատորիայի գիտաշխատող, հայցորդ Աննա Խաչատրյանը և կրտսեր գիտաշխատող Նելլի Աբրահամյանը»,-տեղեկացնում է մեր զրուցակիցը:
Ասում է՝ իրենց հետազոտությունների ոլորտը կենսահիդրոմետալուրգիան է, որն ուղղված է երկաթ և ծծումբ օքսիդացնող մանրէների բազմազանության և Հայաստանի ու Արցախի մետաղական հանքավայրերում տարածվածության ուսումնասիրությանը, արդյունավետ շտամների մեկուսացմանը, ինչպես նաև դրանց կենսաբանական առանձնահատկությունների, մասնավորապես՝ սուլֆիդային ապարների տարրալուծման, գունավոր և այլ արժեքավոր մետաղների կորզման, ադհեզիայի և կենսաթաղանթի առաջացման ունակությունների ուսումնասիրությանը: «Մետաղական հանքավայրերով հարուստ Հայաստանում, որտեղ առկա են աղքատ հանքաքարերի, հանքաթափոնների և պոչանքների հսկայական զանգվածներ, արդիական և հրատապ է ժամանակակից, շրջապատող միջավայրի համար միանգամայն անվտանգ կենսահիդրոմետալուրգիայի կամ մանրէաբանական տարրալուծման տեխնոլոգիայի ներդրումը: Վերջին տարիներին մեր գիտական խումբը զբաղվում է նաև էլեկտրոնային և էլեկտրական թափոնների մանրէաբանական վերամշակման հարցերով: Ի տարբերություն ավանդական տեխնոլոգիաների, այս թափոնների մանրէաբանական մշակումը էներգախնայողական և տնտեսապես շահավետ, անթափոն և շրջակա միջավայրի համար միանգամայն անվնաս այլընտրանքային տեխնոլոգիա է»,-նշում է Արևիկը:
Անցած տարվա ընթացքում լաբորատորիան ճանաչվել է ԳԿ-ի գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման նպատակով գիտական թեմաների հայտերի մրցույթի հաղթող՝ լաբորատորիայի վարիչ, կ.գ.դ Նարինե Վարդանյանի ղեկավարությամբ: Խմբի անդամ Աննա Խաչատրյանն էլ ճանաչվել է գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման շրջանակներում ազդեցության գործակցով գիտական պարբերականներում տպագրված հոդվածների մրցույթի շահառու, ինչպես նաև «Memorandum of Understanding» միջազգային դրամաշնորհի շրջանակներում երկու ամիս տևողությամբ հետազոտություններ է իրականացրել Գերմանիայի ՄարտինԼութերի անվան Հալլե-Վիթենբերգի համալսարանում: «Ես և լաբորատորիայի վարիչ Ն. Վարդանյանը արժանացել ենք ՀՀ պետբյուջեի հաշվին իրականացվող գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության ծրագրերում և (կամ) թեմաներում ընդգրկված բարձր արդյունավետությամբ աշխատող գիտաշխատողների հավելավճարի՝ ամենաբարձր 3-րդ շեմում»,-հավելում է մեր զրուցակիցը:
Սրան զուգահեռ հաստատվել է նաև Չինաստանի գիտությունների ակադեմիայի Օվկիանոսագիտության ինստիտուտի հետ համատեղ ներկայացված ծրագրի ֆինանսավորումը, ինչի շրջանակներում նախատեսվում է համատեղ հետազոտություններ իրականացնել մետալուրգիական շլակներից մանրէների համակեցությունների, նրանց իմոբիլիզացված համակարգերի միջոցով ստացվող ռեգեներացիոն կենսալուծույթների կիրառմամբ գունավոր մետաղների կենսատարրալուծման գործընթացի ուսումնասիրության նպատակով: Ակնհայտ է՝ այս պարագայում երիտասարդ գիտաշխատողները բաց չեն թողնում որևէ հնարավորություն դրամաշնորհներին դիմելու և գիտության ոլորտում գործունեություն ծավալելու, ոլորտի երիտասարդացմանն ու արդիականացմանը նպաստելու համար:
Մեր զրուցակիցը նշում է՝ գիտությունն ունի երիտասարդացման կարիք, բայց դա չպետք է ինքնանպատակ լինի: «Գիտության ֆինանսավորման ավելացումն ընդամենը առաջին քայլն է այդ ուղղությամբ: Պետք է պատշած կերպով արժևորել գիտնականի աշխատանքը, նպաստել նրա վարկանիշի բարձրացմանը հասարակության մեջ, օգտագործել բոլոր հնարավոր միջոցներն ու ուղիները տաղանդավոր երիտասարդներին ներգրավելու գիտական հետազոտություններում, անհրաժեշտության դեպքում կազմակերպել նրանց ուսուցումը և վերապատրաստումը աշխարհի առաջատար բուհերում: Գիտությամբ զբաղվելը պետք է ոչ միայն գրավիչ լինի, այլև ապահովի արժանապատիվ ապագա երիտասարդների համար»,-եզրափակում է Արևիկ Վարդանյանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/3b135f348404fc342070bcb829c93ad4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4cd5e6db8ced4f96cdc21debb0c375c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/48f33f29aac9e85eafd94a1646844211.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/7651c9b388ed53262dec038d0021978d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c944ad6efd50ae04ebb2c0830c6ba485.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c2b4b0383efa905e445945238b6f80fe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/4be616ea97da1140b4cf60f63ca15055.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee49af692bb05832b1d0b87064657fc0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d43d0dae0ec5baff0965b1bb47fbcca5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/747d0f849ffb1b2cfa1e22a438eb7565.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/abb3c4474fa628d713b57922f921df77.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/16bab422cfdab624e4d2d0a3bad9caad.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ea1e39ea230b6397d48da247fcbd3b33.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2798b36e7369945921672d7bb5e67118.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/7a9812e528b7ce925561506205b6501d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/a6380f2c5d50f514ec1b3d4cb642f4f9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f79946a84f362e51afc3697ff00ea512.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/4819483eea5e60aa0a9815495a6f2b17.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/807b228a294c2a58cb8a4ddaa7136ee6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6e24ed9bf96264f05c08919453378abe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/3a1ada0494e276fc78991b92a721c57f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/23958bde588ec7b7ef98db83c7efec9c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6eb360c1fc1f59b8e660066ef56143bc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5446dc64a3d95b3558c94a2e7113b94f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1d9f53fcc99fea256e9d87406a684332.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d2215e84cec73b4b3443b7ae90798e5d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2d5c6beee7ac76c8711778dca5942432.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/314de25b60ed5a63ba157fc7dc4a530a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/20aeb363141bd0911046cdf163758a31.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/fea3379ae94d669e90916d1bfc6fee11.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/7167ec1af7d0d23137df926d44b7c288.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/0669ab1b124859674d6f383457649b51.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/ccf618f154941ddbcaa8d6f2c888d8e5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/c9cbb161f8080a2706ae3fe454029927.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/4f37af345b79ec7c56d296e3513d83a5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/13f1b0a6b6af9beec7d9701dcb9cef55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/b7e9c672aee3abd11429784b467b255b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/254273098ba94ba58fcb87f889c2c630.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/e90e3efd2567713bd5dfcefd8e7ee100.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/7c11f6b091b50f68bd2db2d5bf3e2ffc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/e4a2b7654fc00544c4586f44626d281c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/83b94bb5705acf679ddbf07e3156b3bc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/02fc661678cbdbc9517b76a4a6e8fbc7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/b30bf51fb2def6863579f745eca5d73a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/365f82457bdc79b85d7e0e2c5ec8b6ef.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/746370f173572596cca5ee00f4399150.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/f3394b9a485d7f663f8ad3e222f99c82.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/cd92cc059563373c89f64c07e444da8f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/179a80d9d37803dada80de9005ad5c71.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/d0dc6fb0491f6a03eb30528f718623f4.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)