Yerevan, 28.March.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Պենիցիլին՝ պատահականության, թափթփվածության արդյունք, որը փոխեց աշխարհը. «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հակաբիոտիկերը հակամանրէային ազդեցությամբ օժտված միացության տեսակ են, որոնք ակտիվություն են դրսևորում բակտերիաների նկատմամբ և օգտագործվում են բակտերիալ վարակների դեմ պայքարում։ Առաջին հայտնաբերված հակաբիոտիկը եղել է պենիցիլինը: Այնուամենայնիվ, այնպես չէ, որ մարդիկ հնում հակաբիոտիկներ չեն օգտագործել: Հակամանրէային հատկություններով օժտված խառնուրդներ, որոնք կիրառվել են վարակների բուժման համար, նկարագրվել են դեռևս 2000 տարի առաջ։ Մի շարք հնագույն քաղաքակրթություններ, այդ թվում՝ հին եգիպտացիները և հին հույները, վարակների բուժման համար օգտագործել են հատուկ ընտրված բորբոսասնկեր և բուսական լուծամզվածքներ:

Իսկ ավելի քան հազար տարի առաջ Հյուսիսային Աֆրիկայի բեդուինները պատրաստել են բուժիչ քսուք բորբոսից, որը նրանք քերել են ավանակների լծասարքերից: Բուն պենիցիլինի օգտագործումը, որպես դեղամիջոց, սկսվել է 20-րդ դարում: 1897 թվականին լիոնցի երիտասարդ ռազմական բժիշկ Էռնստ Դյուշոնն է «հայտնագործություն» կատարել: Նա նկատել է, որ արաբ ձիապահ տղաները քերում են ձիերի թաց թամբերի բորբոսը և քսում այն ձիերի՝ այդ իսկ թամբերից քերված մեջքին: Վերքերը արագ լավանում էին: Դյուշոնը սկսել է հետազոտել վերցրած բորբոսը և գտել է, որ դա բորբոսասունկ Penicillium glaucum-ն է: Նա փորձել է դրանով բուժել տիֆով վարակված ծովախոզուկներին և հայտնաբերել է, որ բորբոսասունկը քայքայիչ ազդեցություն է ունենում Escherichia coli բակտերիաների վրա:

Սա, փաստորեն, հակաբիոտիկի առաջին կլինիկական փորձարկումն էր: Երիտասարդ բժիշկը ամփոփել է իր հետազոտության արդյունքները և դոկտորական ատենախոսության տեսքով ներկայացրել Փարիզի Պաստերի անվան համալսարան: Բայց այնտեղ անգամ պատիվ չեն համարել այն կարդալ, քանի որ Դյուշոնը ընդամենը 23 տարեկան էր, մտածել են՝ ի՞նչ պիտանի բան կարող էր գրել նա: Դյուշոնն էլ չի կարողացել շարունակել աշխատանքները: 1912 թվականին նա մահացել է տուբերկուլ յոզից, հիվանդություն, որը հետո սկսել են բուժել իր իսկ ստացած հակաբիոտիկով: Դյուշոնը հայտնի է դարձել միայն մահից հետո` 1949 թվականին: Իսկ պենիցիլինի գյուտի համար Ալեքսանդր Ֆլեմինգն է Նոբել յան մրցանակ ստացել: Ֆլեմինգը Դյուշոնից հաջողակ էր: Նրա բոլոր գյուտերը կապված են եղել թափթփվածության հետ: Առաջինը նա հայտնաբերել է լիզոցիմը՝ բերանի խոռոչում թքի մեջ պարունակվող մանրէազերծիչ ֆերմենտը: Դա պատահել է 1920 թվականին: Ֆլեմինգը հարբուխ ուներ և փռշտացել է՝ իր բերանի լորձը ցանելով Պետրիի թասիկում աճեցված բակտերիաների կուլտուրայի վրա: Մի քանի օր անց նա նկատել է, որ այն տեղերում, որտեղ թափվել է իր բերանի լորձը, բակտերիաների գաղութները հետ են աճել: Լիզոցիմի մասին առաջին հոդվածը լույս է տեսել 1922 թվականին Ֆլեմինգի կողմից: Ֆլեմինգի լաբորատորիայում թափթփվածությունը համատարած էր:

Մի անգամ՝ 1928 թվականին, նա մի քանի օրով տեղ պետք է գնար և հավաքում է ստաֆիլակոկերով ցանված Պետրիի թասիկները մի տեղ, որ հետո թափի այն: Վերադառնալով՝ Ֆլեմինգը նկատում է, որ թասիկներում, որտեղ բորբոս է առաջացել, ստաֆիլակոկի օջախներ չկան: Ֆլեմինգին դժվարությամբ է հաջողվում անջատել ստաֆիլակոկերը ոչնչացրած նյութը և այն կոչել է պենիցիլին: Վերջինիս մասսայական արտադրությունը սկսվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին:

1945 թվականին Ալեքսանդր Ֆլեմինգը, Հովարդ Ֆլորին և Էռնստ Բորիս Չեյնին (վերջիններս շարունակել են Ֆլեմինգի գործը և ստացել պենիցիլինի մաքրման տեխնոլոգիան) Նոբել յան մրցանակ են ստացել ֆիզիոլոգիայի և բժշկության բնագավառում: Համարվում է, որ ֆաշիզմի ջախջախման գործում պենիցիլինը ավելի մեծ դեր է ունեցել, քան ցանկացած դիվիզիա: Այդ հայտնագործությունը փոխել է աշխարհը, սկսել են բուժվել հիվանդություններ, որոնք մինչ այդ անբուժելի են եղել՝ սիֆիլիս, գոնորեա, տուբերկուլ յոզ և այլն: Իսկ հետո սինթետիկ հակաբիոտիկների ստեղծմամբ սկսվել է նոր դար բժշկության մեջ:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of ArmeniaUcom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% GrowthMining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashbackInternational Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBankThree Sad Stories about FraudstersUcom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 million On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in MarchGlobal Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in ArmeniaHow AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goalWhat to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBankHalf Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at AshtarakVisa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime packageInterview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card!Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offerAraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entityWhich Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate futureFast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel listA bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKindHow to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBankVisa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC ArmeniaFastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports FoundationAMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus