Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Աշխարհի «նոր յոթ հրաշալիքների» առաջատարը՝ Կոլիզեյը. «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Կոլիզեյը ամենահանրահայտ ճարտարապետական հուշարձաններից է ինչպես Իտալիայում, այնպես էլ ամբողջ աշխարհում: Գրեթե երկու հազար տարի Հռոմի հենց կենտրոնում գտնվող այդ հոյակապ ամֆիթատրոնն իր շուրջն է հավաքել միլիոնավոր այցելուների, ովքեր ցանկացել են իրենց սեփական աչքերով տեսնել այդ կուլտային շինությունը։ Սակայն կան որոշ մանրամասներ, որոնք քչերին են հայտնի: Կոլիզեյ անվանումն առաջացել է լատիներեն colosseus բառից, որը նշանակում է «հսկա»: Այդպիսին էր այդ շինությունը հռոմեացիներին թվում մեր դարաշրջանի արշալույսին, քանի որ այն ժամանակ շինությունների մեծ մասի բարձրությունը չէր գերազանցում 10 մետրը:

Ժամանակակից զբոսաշրջիկները այլ կերպ են պատկերացնում ամֆիթատրոնի չափերը, քանի որ երկնաքերերը փոխել են մարդկանց՝ մասշտաբի զգացումը: Բայց կարևոր է հասկանալ, որ Կոլիզեյի յուրահատկությունը ոչ թե պատերի բարձրության, այլ քաղաքակրթության մեջ ունեցած մշակութային և պատմական ներդրման մեջ է։ Վեսպասիանոս կայսրը, որը մեր թվարկության 69 թվականին բարձրացել էր Հռոմեական Կայսրության գահին, հսկայական միջոցներ էր ծախսել պաշտամունքի վայրերի վերականգնման վրա (օրինակ՝ այնպիսին, ինչպես Կապիտոլիումն է):

Բայց 72 թվականին նա որոշել էր ավելի հավակնոտ նախագիծ ձեռնարկել և տարածաշրջանի լավագույն շինարարներին հանձնարարել էր կառուցել այնպիսի Ֆլավյան ամֆիթատրոն, որն իր դինաստիայի հետքը համաշխարհային մշակույթում հավերժ կթողնի: Վեսպասիանոսը նաև հետին միտումներ ուներ.Կոլիզեյի հիմքը դրվել է նոր տիրակալի նախորդի և թշնամու՝ Ներոնի Ոսկե տան մոտ գտնվող լճի տեղում: Նման շինարարությունը Հռոմի քարտեզից ամբողջությամբ պետք է ջնջեր իր նախորդի գոյության հետքերը։ Ըստ պատմաբանների, ամֆիթատրոնի կառուցմանը մասնակցել է մոտ 100 հազար բանվոր, որոնց մեծամասնությունը եղել են ռազմագերիներ ու ստրուկներ։ Ութ տարվա հոգնեցուցիչ և անդադար աշխատանքից հետո Կոլիզեյը լիովին ավարտվել է և հաստատվել կայսեր կողմից:

Իր գոյության առաջին դարերում շինությունն իսկապես հսկայական տեղ է գրավել հռոմեացիների կյանքում և նրանց միշտ հիշեցրել է իր հիմնադրի մասին, քանի որ մինչև 8-րդ դարը այն կոչվում էր Ֆլավյան ամֆիթատրոն։ Այնտեղ պարբերաբար անցկացվում էին գլադիատորական մարտեր, կենդանիների մարտեր, տոնական ներկայացումներ։ Բացի զվարճանքի միջոցառումներից, այստեղ նաև մահապատիժներ էին ի կատար ածվում, ինչն էլ պատճառ է դարձել Կոլիզեյի օգտագործման դադարեցման համար Կոնստանդին 1-ին կայսեր կողմից: Միջնադարում այս կրոնական կառույցը կա՛մ ամբողջովին անտեսվել է իշխանությունների կողմից, կա՛մ օգտագործվել է որպես հիշատակի վայր՝ ի պատիվ վաղ քրիստոնյաների, որոնք նահատակվել են: Այդ ամենը հանգեցրել է նրան, որ մինչև 18րդ դարը ոչ ոք չէր մտածում Կոլիզեյի վերակառուցման և վերականգնման անհրաժեշտության մասին, և արդյունքում նրա շատ մասեր անդառնալիորեն ավերվել են:

19-րդ դարի վերջում կաթոլիկ եկեղեցին որոշել է վերսկսել ամֆիթատրոնի վերակառուցման աշխատանքները՝ հնարավորինս պահպանված տարրերը ապահով պահպանելու համար։ Հուշարձանի նկատմամբ վերաբերմունքի այդ փոփոխության շնորհիվ Կոլիզեյը սկսել է գրավել պատմաբանների, ճարտարապետների և արվեստաբանների ուշադրությունը, որոնք մի քանի տասնամյակների ընթացքում կարողացել են երբեմնի մոռացված շենքը վերածել եվրոպական քաղաքակրթության խորհրդանիշի: 2007 թվականին «Նոր բաց աշխարհ» կորպորացիան անցկացրել է մրցույթ, որտեղ մարդիկ ամբողջ աշխարհից կարողացել են քվեարկել և ընտրել այն կառույցները, որոնք, իրենց կարծիքով, արժանի են աշխարհի նոր յոթ հրաշալիքների կոչմանը: Առաջին տեղը զբաղեցրել է Կոլիզեյը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը