Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ինչո՞ւ են մեր երկրի հետ այսպես վարվում իշխանությունները. «Փաստ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հանրային տիրույթում առկա թեժ քննարկումների կիզակետում հաճախ անտեսվում է մի կարևորագույն թեմա, որն ուղղակի կենսական նշանակություն ունի մեր պետականության համար։ Խոսքը Հայաստանի ժողովրդագրությանն ու այս ուղղությամբ առկա միտումների մասին է: Հայաստանը ծերացող երկրների շարքում է։ Այսինքն, երկրի բնակչությունը շարունակաբար նվազում է, իսկ սա ազդում է նաև երկրի ընդհանուր ներուժի վրա։

Եվ պատահական չէ, որ ՄԱԿ-ի բնակչության հիմնադրամի տվյալներով, երիտասարդների նվազման ցուցանիշով Հայաստանն աշխարհում առաջին տեղում է։ Այնինչ, երիտասարդները համարվում են յուրաքանչյուր պետության շարժիչ ուժը, իսկ երիտասարդների թվի նվազման հետ նվազում են նաև պետության հնարավորությունները։ Մասնագետների գնահատականների համաձայն, տարիներ անց մի այնպիսի պատկեր կարող ենք ունենալ, որ ծեր մարդկանց քանակը կարող է գերազանցել երիտասարդների քանակին։

Իսկ սա արդեն լուրջ բեռ կարող է դառնալ պետության համար, քանի որ համեմատաբար քիչ թվով երիտասարդ աշխատողների վճարած հարկերի արդյունքում պետությունը պետք է կարողանա հոգալ նրանց թվին մեծապես գերազանցող թոշակառուների սոցիալական ապահովության հարցը։ Իսկ ժողովրդագրական հետընթացի վրա ազդում են այնպիսի գործոններ, ինչպես, օրինակ՝ ծնելիության, մահացության, ամուսնության, միգրացիայի ցուցանիշները։ Այս գործոններին գումարվում են նաև պատերազմական վիճակը, սոցիալ-տնտեսական դրությունը, բնակչության բարոյահոգեբանական մթնոլորտը և այլն։

Երբ Փաշինյանը 4 տարի առաջ իշխանության եկավ, խոստանում էր, թե Հայաստանում տեսնելով իր վարած քաղաքականությունը՝ հայրենադարձությունը նոր թափ է ստանալու, սփուռքահայերը միմյանց հերթ չեն տալու հայրենիքում հաստատվելու համար։ Սակայն այդ ամենը լոկ խոսքերից այնկողմ չանցավ։ Նույնիսկ այն հայտնի սփյուռքահայերը, որոնք Փաշինյանի ղեկավարած շարժմանը հատուկ աջակցելու համար ցուցադրաբար եկան Հայաստան, ոչ միայն չբարեհաճեցին մնալ հայրենիքում, այլև անշարժ գույք էլ ձեռք չբերեցին, ինչպես խոստանում էին, և արագորեն հեռացան արտասահման, չնայած նրանցից ոմանք դեռևս շարունակում են «հայրենասիրական դասեր» տալ Հայաստանում ապրող մարդկանց։ Այսպիսով, հայրենադարձության փոխարեն Փաշինյանի կառավարման տարիների ընթացքում ևս արտագաղթը, այդ թվում՝ նաև ուղեղների արտահոսքը, շարունակել է մնալ Հայաստանի ժողովրդագրական ամենակարևոր խնդիրներից մեկը։

Մարդիկ շարունակում են հեռանալ սոցիալ-տնտեսական ծանր պայմանների պատճառով, իսկ պատերազմից հետո ավելացել է նաև հուսահատության և Հայաստանում ապագա չտեսնելու գործոնը։ Միաժամանակ, ճիշտ է՝ կառավարությունը ցույց է տալիս, թե ծնելիության խրախուսման ուղղությամբ որոշ քայլեր է կատարում, սակայն դրանք բավարար չեն հստակ ժողովրդագրական արդյունքներ գրանցելու ուղղությամբ, քանի որ ծնելիության ցուցանիշը շարունակում է մնալ ցածր նշաձողի վրա։ Հետևաբար, Փաշինյանի այն խոստումը, թե մինչև 2050 թվականը Հայաստանը 5 մլն բնակչություն է ունենալու, մյուս խոստումների պես մնալու է բաժակաճառերի մատյանում։

Թեպետ, իհարկե, դեռ հույս կա, որ շուտափույթ իշխանափոխություն կլինի, ու իշխանության կգան ուժեր, որոնք ի վիճակի կլինեն երկիրը փաշինյանական ավերակներից ոտքի կանգնեցնել: Ի վեջո, պետք է հաշվի առնել, որ բնական աճի ցուցանիշի կրճատումը նշանակում է՝ երկրի բնակչության նվազման հետ մեկտեղ մեր պետականության թուլացում, թեպետ պետք է նշել, որ Փաշինյանն արդեն իսկ պետականությունից գրեթե բան չի թողել։

Մի խոսքով, եթե ցանկանում ենք հզորացնել մեր պետականությունը, ապա միանշանակ պետք է լուծել ժողովրդագրության և բնակչության թվի ավելացման խնդիրը, որը ազգային անվտանգության նշանակություն ունի։ Այնուամենայնիվ, միայն բնակչության մեխանիկական աճը բավարար չէ, անհրաժեշտ է դրան զուգահեռ քաղաքացիների կյանքի համար բարվոք կենսապայմաններ ստեղծել, բարձրացնել նրանց կրթական և մասնագիտական որակները, նրանց մեջ սերմանել պետականամետ մտածելակերպ և հայրենասիրական ոգի։

Սակայն այս գործոնների կարևորությունն անտեսվում է այս իշխանությունների կողմից։ Եվ պատահական չէ, որ հասարակության մեջ արդեն լուրջ կասկածներ կան այն առումով, թե ինչու են այսպես վարվում մեր երկրի հետ գործող իշխանությունները...

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Հարևանների հետ հարաբերությունները ՌԴ-ի համար առաջնահերթություն են. Պուտին Բայդենը սպառնացել է Ռուսաստանին Մոսկվա-Երևան թռիչքի տոմսերը կտրուկ էժանացել են․ ի՞նչ արժեն այս պահինՄոսկվայի դատարանը ձերբակալել է «Կրոկուսի» ահաբեկչության մեջ մեղադրվող 9-րդ անձին Արագածոտնի մարզում արձանագրվել են որսագողության 2 դեպք․ առգրավել է որսագողերի զենքերը Ողբերգական դեպք՝ Տավուշում․ կիսակառույց շինությունում հայտնաբերվել է տղամարդու մոխրացած մարմինՍահմանապահ Բաղանիսն ամուր է, քան երբևէՈ՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերությունները Crocus City Hall-ի ահաբեկչությանը մասնակցած տղամարդու ծնողները պատմել են նրա հետ վերջին զրույցի մասին Տաջիկստանում մարդիկ են ձերբակալվել Կրոկուսի ահաբեկչության հետ առնչության համար«Կրոկուսի» ահաբեկչության ժամանակ մի խումբ մարդկանց փրկած Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Երևանում Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելՔննարկվել է էլեկտրոնային դեղատոմսի` մարզերում գործարկման ընթացքը Ոսկեպարում Փաշինյանին այլևս չեն էլ սպասումԹուրք պաշտոնյան ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակության հետ քննարկել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման հարցեր Երևանը կարող է հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ. ՌԴ ԱԳՆ «Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղությանը, ինչպես երբեք». Հաջիև Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ բազայի և ՌԴ սահմանապահների առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Անհայտ ծագման ինքնակոչների խմբավորում է ձևավորվել Շիրակի մարզում. պատգամավորն ահազանգում է Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցը չի քննարկվի. Ստանոն՝ ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ հանդիպման մասին Հայաստանն ու Հնդկաստանը կընդլայնեն համագործակցությունը կինոարտադրության և տեխնոլոգիական բնագավառում «National Geographic»-ը ներկայացրել է Հայաստանում գինու մշակույթը Ապրիլի 1-ից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը ենթարկվելու է փոփոխության Ոսկու գինն աճել է Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Նավթի գներն աճել են Արցախից տեղահանված շուրջ 11 հազար մարդ է արտագաղթել Հայաստանից․ Գեղամ Ստեփանյան Մտքովս նույնիսկ չի անցել, որ վերջին անգամ եմ տեսնում Գագիկին․ երջանիկ տարիներից մնացին միայն քաղցր հուշեր Միջազգային պահանջ է՝ սահմանի որոշման ցանկացած գործընթաց որևէ ուժ չունի, եթե մարդկանց բնականոն կյանքը խաթարվում է. Թաթոյան Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրիԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը «Ավտովազ»-ը սկսել է Lada-ի արտադրությունն Ադրբեջանում Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան Տաջիկստանում 9 մարդ է ձերբակալվել Crocus City Hall-ի գործով Ինչո՞ւ երեկ չհրապարակվեց Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ հարցազրույցը․ AzTV-ի պարզաբանումը Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան Գերիների վերադարձը պետք է յուրաքանչյուր հայի աշխատանքի հիմքում լինի. Սեյրան Օհանյան Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. BMW-ն հայտնվել է CPS բենզալցակայանի մոտակա տարածքում Մասնագիտությունը պահանջված և արդիական կլինի, քանի դեռ կլինի հանքարդյունաբերությունը. ԶՊՄԿ Հունաստանում 5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կարևոր․ կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից ո՞ր բանկերի քարտապաններն են կարող օգտվել «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք»