Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Ցանկացած, այդ թվում` ցածր վարձատրվող ոլորտներում, եթե լավագույնն ես, քեզ բազմաթիվ հնարավորություններ են ընձեռվում». «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

2022 թ.-ին միասնական և ներբուհական քննությունների համար հայտագրվել է 13 573 դիմորդ: Նախորդ տարվա համեմատ տարբերությունն այնքան էլ մեծ չէ, 2021 թ.-ին դիմորդների թիվը 13 120 էր: Հայտագրման արդյունքում ամենամեծ թիվը գրանցվել է «Անգլերեն» առարկայից՝ 5587, երկրորդ տեղում «Մաթեմատիկան» է՝ 5429, երրորդ տեղում «Հայոց լեզու և հայ գրականություն» առարկան՝ 5253 դիմորդով: Այս տարի ավելացել է նաև բնագիտամաթեմատիկական առարկաներից քննություն հանձնողների թիվը, ինչն առանձնակի ոգևորությամբ է ընդունվում` հաշվի առնելով նախորդ տարիների պատկերը:

Գնահատման և թեստավորման կենտրոնն առանձնացրել էր նաև դիմորդների շրջանում տարբեր բուհերի ամենապահանջված մասնագիտությունները: Առաջին տեղում Մ. Հերացու անվան բժշկական համալսարանի բուժական գործ, երկրորդ տեղում ԵՊՀ-ի ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկա, երրորդ տեղում Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի կառավարում, չորրորդ տեղում ԵՊՀ-ի իրավագիտություն, հինգերորդ տեղում Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի ֆինանսներ ուղղություններն են:

Միևնույն ժամանակ մտահոգվելու առիթ էր դարձել այն, որ կան մասնագիտություններ, որոնց գծով դիմորդներ չունենք: Խոսքը մոտ 160 մասնագիտության մասին է: Օրինակ` Շիրակի մարզի Մ. Նալբանդյանի անվան և Վանաձորի Հ. Թումանյանի անվան պետական համալսարանների մաթեմատիկայի ուղղությամբ դիմորդ չի եղել: Կամ Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտում թատերագիտության, կինոգիտության գծով ևս դիմորդ չկա: Կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանը ասում է` 160 մասնագիտությունների գծով դիմորդ չունենալու փաստը մի փոքր ճիշտ չի ներկայացվում, և մանրամասնում է, թե ինչու:

«Այդ 160- ից 130-ը և ավելին ոչ պետական բուհերի հետ է կապված, ընդամենը 28 մասնագիտությունն է պետական բուհերում: Սա ընդամենը ցույց է տալիս, որ ոչ պետական բուհերի դիմորդների թիվը քիչ է, սա նորություն չէ, որ այս բուհերի դիմորդների թիվը պակասել է: Ընդգծեմ, որ պետական բուհերի մասով 28 մասնագիտությունների գծով դիմորդ չունենալու փաստը պետք է անհանգստացնի, քանի որ դրանց մեջ երկրի համար շատ կարևոր մասնագիտացումներ կան գյուղատնտեսության, ինժեներական կրթության ոլորտներում և նաև մանկավարժության մեջ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Խաչատրյանը:

Ընդգծում է` ոչ պետական կայացած մի քանի բուհ ունենք, որոնք կարողանում են, այսպես ասած, «պահել» իրենց դիմորդների քանակը: «Մեծ մասը մի կերպ դիմակայում է: Այս ոլորտում ինչ-որ բան կարող է փոխվել, եթե ներդրումներ լինեն: Օրինակ` հայտնվի մեկը, որ մասնավոր ինչ-որ բուհում ներդրում անի, ուժեղացնի դասախոսական կազմը, լաբորատորիաներ ստեղծի և այլն: Այդ դեպքում հնարավոր է բուհն ուժեղանա, բայց այս պահին դա քիչ հավանական է: Այդ պատճառով խնդիրը դրված է հետևյալ կերպ` եթե համարում ենք, որ ինչ-որ կոնկրետ մասնագիտություն պետության համար առաջնային չէ, իրեն պետք է թողնենք շուկայական տնտեսության տրամաբանությանը, այսինքն` կարողանում է, գոյատևում է, ոչ, ուրեմն դուրս է մնում: Բայց մյուս կողմից եթե տվյալ մասնագիտությունը երկրի համար ստրատեգիական նշանակություն ունի, օրինակ` գյուղատնտեսությունը, մանկավարժությունը, ապա ժամանակն է, որ պետությունը շատ լուրջ ծրագրեր մշակի: Հիմա պարզվում է, որ շատ դեպքերում անգամ անվճար տեղի համար դիմորդ չկա: Դա նշանակում է, որ խնդիրը միայն վարձավճարը չէ, հակառակ դեպքում կդիմեին: Այս պարագայում Կառավարությունը պետք է լրացուցիչ քայլեր անի, որպեսզի թափուր տեղերը կարողանա համալրել, եթե այդ մասնագիտություններն իր համար ստրատեգիական նշանակություն ունեն»,-նշում է մեր զրուցակիցը:

Իսկ կարելի է ենթադրել, որ պոտենցիալ դիմորդները, որոնք չեն դիմում ոչ պետական բուհեր, «ուղղվում» են դեպի պետականները, և նաև սա է պատճառը, որ մասնավոր բուհերում շատ թափուր տեղեր են մնում: «Մոտ տասը տարի առաջ ունեինք 19-ից 20 հազար դիմորդ: Այսօր թիվը տատանվում է 12-ից 13 հազարի միջև: Թիվը նվազել է մի քանի պատճառով, որոշ չափով ավելացել է քոլեջների դիմորդների թիվը, որոշ չափով` դուրս գնացողների թիվը, մի մասն էլ ուղղակի չի դիմում բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ: Իմաստ չի տեսնում և միանգամից մուտք է գործում աշխատաշուկա: Եթե կարողանանք քոլեջների, նախնական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթական ծրագրերն ուժեղացնել, ավելի լավ կլինի»,-հավելում է կրթության փորձագետը:

Տարիներ ի վեր խոսվում է այն մասին, որ մեր կրթական համակարգը և աշխատաշուկան չեն կարողանում ճիշտ փոխգործակցել, տարբեր մասնագիտությունների մասով ունենք բազմաթիվ շրջանավարտներ, որոնք իրենց տեղը չեն գտնում շուկայում, քանի որ աշխատաշուկայի պահանջարկը սպառվում է, մյուս դեպքում որոշ մասնագիտացումների մասով մասնագետների պակասորդ կա: «Այս խնդիրը շարունակում է արդիական մնալ: Շատ դիմորդների, ավաղ, մասնագիտության ընտրության, հետո ինչ-որ տեղ աշխատելու հարցն այնքան էլ հետաքրքիր չէ, իրենք ուղղակի ցանկանում են ինչ-որ տեղ ընդունվել ու սովորել: Շատերի դեպքում ուղղակի գործում է մոդայիկ մասնագիտության ընտրության սկզբունքը, ու իրենց համար մեկ է, որ այդ մասնագիտությամբ շուկայում շատ աշխատատեղ չկա:

Իսկ միևնույն ժամանակ շատ ոլորտներ կան, որտեղ ունենք աշխատող մասնագետի պահանջ, բայց չունենք մասնագետներ: Շատերն, օրինակ` ընդունվում են Իրավաբանական, հույս ունենալով, որ հետո բարձր աշխատավարձով աշխատանք են ունենալու, բայց արդյոք Հայաստանին այդքան մեծ թվով իրավաբաններ են պետք: Այստեղ անելիք ունենք դպրոցներում, պետք են մարդիկ, որոնք երեխաներին կներկայացնեն տարբեր մասնագիտացումները, կոգևորեն նրանց, կուղղորդեն: Ասեն, որ եթե դու դառնաս լավ ուսուցիչ, դա ավելի լավ է, քան եթե վատ իրավաբան լինես: Ցանկացած, այդ թվում ցածր վարձատրվող ոլորտներում, եթե լավագույնն ես, քեզ բազմաթիվ հնարավորություններ են ընձեռվում»,-եզրափակում է Սերոբ Խաչատրյանն` ընդգծելով, որ այս ուղղությամբ միայն լայնածավալ աշխատանքն իր արդյունքը կտա:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել