Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


«Ցանկացած, այդ թվում` ցածր վարձատրվող ոլորտներում, եթե լավագույնն ես, քեզ բազմաթիվ հնարավորություններ են ընձեռվում». «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

2022 թ.-ին միասնական և ներբուհական քննությունների համար հայտագրվել է 13 573 դիմորդ: Նախորդ տարվա համեմատ տարբերությունն այնքան էլ մեծ չէ, 2021 թ.-ին դիմորդների թիվը 13 120 էր: Հայտագրման արդյունքում ամենամեծ թիվը գրանցվել է «Անգլերեն» առարկայից՝ 5587, երկրորդ տեղում «Մաթեմատիկան» է՝ 5429, երրորդ տեղում «Հայոց լեզու և հայ գրականություն» առարկան՝ 5253 դիմորդով: Այս տարի ավելացել է նաև բնագիտամաթեմատիկական առարկաներից քննություն հանձնողների թիվը, ինչն առանձնակի ոգևորությամբ է ընդունվում` հաշվի առնելով նախորդ տարիների պատկերը:

Գնահատման և թեստավորման կենտրոնն առանձնացրել էր նաև դիմորդների շրջանում տարբեր բուհերի ամենապահանջված մասնագիտությունները: Առաջին տեղում Մ. Հերացու անվան բժշկական համալսարանի բուժական գործ, երկրորդ տեղում ԵՊՀ-ի ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկա, երրորդ տեղում Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի կառավարում, չորրորդ տեղում ԵՊՀ-ի իրավագիտություն, հինգերորդ տեղում Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի ֆինանսներ ուղղություններն են:

Միևնույն ժամանակ մտահոգվելու առիթ էր դարձել այն, որ կան մասնագիտություններ, որոնց գծով դիմորդներ չունենք: Խոսքը մոտ 160 մասնագիտության մասին է: Օրինակ` Շիրակի մարզի Մ. Նալբանդյանի անվան և Վանաձորի Հ. Թումանյանի անվան պետական համալսարանների մաթեմատիկայի ուղղությամբ դիմորդ չի եղել: Կամ Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտում թատերագիտության, կինոգիտության գծով ևս դիմորդ չկա: Կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանը ասում է` 160 մասնագիտությունների գծով դիմորդ չունենալու փաստը մի փոքր ճիշտ չի ներկայացվում, և մանրամասնում է, թե ինչու:

«Այդ 160- ից 130-ը և ավելին ոչ պետական բուհերի հետ է կապված, ընդամենը 28 մասնագիտությունն է պետական բուհերում: Սա ընդամենը ցույց է տալիս, որ ոչ պետական բուհերի դիմորդների թիվը քիչ է, սա նորություն չէ, որ այս բուհերի դիմորդների թիվը պակասել է: Ընդգծեմ, որ պետական բուհերի մասով 28 մասնագիտությունների գծով դիմորդ չունենալու փաստը պետք է անհանգստացնի, քանի որ դրանց մեջ երկրի համար շատ կարևոր մասնագիտացումներ կան գյուղատնտեսության, ինժեներական կրթության ոլորտներում և նաև մանկավարժության մեջ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Խաչատրյանը:

Ընդգծում է` ոչ պետական կայացած մի քանի բուհ ունենք, որոնք կարողանում են, այսպես ասած, «պահել» իրենց դիմորդների քանակը: «Մեծ մասը մի կերպ դիմակայում է: Այս ոլորտում ինչ-որ բան կարող է փոխվել, եթե ներդրումներ լինեն: Օրինակ` հայտնվի մեկը, որ մասնավոր ինչ-որ բուհում ներդրում անի, ուժեղացնի դասախոսական կազմը, լաբորատորիաներ ստեղծի և այլն: Այդ դեպքում հնարավոր է բուհն ուժեղանա, բայց այս պահին դա քիչ հավանական է: Այդ պատճառով խնդիրը դրված է հետևյալ կերպ` եթե համարում ենք, որ ինչ-որ կոնկրետ մասնագիտություն պետության համար առաջնային չէ, իրեն պետք է թողնենք շուկայական տնտեսության տրամաբանությանը, այսինքն` կարողանում է, գոյատևում է, ոչ, ուրեմն դուրս է մնում: Բայց մյուս կողմից եթե տվյալ մասնագիտությունը երկրի համար ստրատեգիական նշանակություն ունի, օրինակ` գյուղատնտեսությունը, մանկավարժությունը, ապա ժամանակն է, որ պետությունը շատ լուրջ ծրագրեր մշակի: Հիմա պարզվում է, որ շատ դեպքերում անգամ անվճար տեղի համար դիմորդ չկա: Դա նշանակում է, որ խնդիրը միայն վարձավճարը չէ, հակառակ դեպքում կդիմեին: Այս պարագայում Կառավարությունը պետք է լրացուցիչ քայլեր անի, որպեսզի թափուր տեղերը կարողանա համալրել, եթե այդ մասնագիտություններն իր համար ստրատեգիական նշանակություն ունեն»,-նշում է մեր զրուցակիցը:

Իսկ կարելի է ենթադրել, որ պոտենցիալ դիմորդները, որոնք չեն դիմում ոչ պետական բուհեր, «ուղղվում» են դեպի պետականները, և նաև սա է պատճառը, որ մասնավոր բուհերում շատ թափուր տեղեր են մնում: «Մոտ տասը տարի առաջ ունեինք 19-ից 20 հազար դիմորդ: Այսօր թիվը տատանվում է 12-ից 13 հազարի միջև: Թիվը նվազել է մի քանի պատճառով, որոշ չափով ավելացել է քոլեջների դիմորդների թիվը, որոշ չափով` դուրս գնացողների թիվը, մի մասն էլ ուղղակի չի դիմում բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ: Իմաստ չի տեսնում և միանգամից մուտք է գործում աշխատաշուկա: Եթե կարողանանք քոլեջների, նախնական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթական ծրագրերն ուժեղացնել, ավելի լավ կլինի»,-հավելում է կրթության փորձագետը:

Տարիներ ի վեր խոսվում է այն մասին, որ մեր կրթական համակարգը և աշխատաշուկան չեն կարողանում ճիշտ փոխգործակցել, տարբեր մասնագիտությունների մասով ունենք բազմաթիվ շրջանավարտներ, որոնք իրենց տեղը չեն գտնում շուկայում, քանի որ աշխատաշուկայի պահանջարկը սպառվում է, մյուս դեպքում որոշ մասնագիտացումների մասով մասնագետների պակասորդ կա: «Այս խնդիրը շարունակում է արդիական մնալ: Շատ դիմորդների, ավաղ, մասնագիտության ընտրության, հետո ինչ-որ տեղ աշխատելու հարցն այնքան էլ հետաքրքիր չէ, իրենք ուղղակի ցանկանում են ինչ-որ տեղ ընդունվել ու սովորել: Շատերի դեպքում ուղղակի գործում է մոդայիկ մասնագիտության ընտրության սկզբունքը, ու իրենց համար մեկ է, որ այդ մասնագիտությամբ շուկայում շատ աշխատատեղ չկա:

Իսկ միևնույն ժամանակ շատ ոլորտներ կան, որտեղ ունենք աշխատող մասնագետի պահանջ, բայց չունենք մասնագետներ: Շատերն, օրինակ` ընդունվում են Իրավաբանական, հույս ունենալով, որ հետո բարձր աշխատավարձով աշխատանք են ունենալու, բայց արդյոք Հայաստանին այդքան մեծ թվով իրավաբաններ են պետք: Այստեղ անելիք ունենք դպրոցներում, պետք են մարդիկ, որոնք երեխաներին կներկայացնեն տարբեր մասնագիտացումները, կոգևորեն նրանց, կուղղորդեն: Ասեն, որ եթե դու դառնաս լավ ուսուցիչ, դա ավելի լավ է, քան եթե վատ իրավաբան լինես: Ցանկացած, այդ թվում ցածր վարձատրվող ոլորտներում, եթե լավագույնն ես, քեզ բազմաթիվ հնարավորություններ են ընձեռվում»,-եզրափակում է Սերոբ Խաչատրյանն` ընդգծելով, որ այս ուղղությամբ միայն լայնածավալ աշխատանքն իր արդյունքը կտա:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Погода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку В Армении в 2024 году тариф на питьевую воду не повысится Международный банк реконструкции и развития предоставит Армении бюджетный кредит в 92,3 млн. евро Генсек ОДКБ: Армения в последнее время не участвует в работе секретариата Эксперт заявил о неизбежности деглобализации мировой экономики Пашинян: Некоторые действия кругов из Нагорного Карабаха угрожают безопасности Армении Politico указал на сроки представления плана по помощи ЕС Украине Из более чем 100 тысяч арцахцев в Армении трудоустроены лишь 11800 человек Я понимал, что документ о "роспуске" НКР был незаконным, но это был единственный способ спасти соотечественников. Самвел Шахраманян Генпрокуратура Армении решила национализировать здания союзов писателей и художников В ЕП подняли вопрос о причинах блокировки соглашения между РФ и Украиной Нефть Brent подорожала до $85,76 за баррель ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 28 МАРТА Следующая цель администрации — российская военная базаКого обвиняет Андраник Кочарян?Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак КарапетянДля эффективной борьбы с действующими властями необходима консолидация широких слоев общества։ Аршак КарапетянМария Захарова: Будущее всего Южного Кавказа является для Парижа лишь инструментомМиллиардные инвестиции, поступающие из ЕАЭС, и пустые обещания, исходящие от ЕС Сборная Азербайджана по самбо отказалась приехать в ЕреванИнвестиции Эмиратов становятся все более заметными в экономике Армении: вице- спикер Парламента Армении “Крылья Татева” открывают новый туристический сезон Никол Пашинян и Анн-Лоранс Петель обсудили процессы, происходящие на Южном Кавказе Ева Мендес рассказала, кто сподвиг ее отказаться от карьеры Министр: В водном секторе Армении сложилась довольно тяжелая и сложная ситуация В водном секторе Армении довольно тяжелая ситуация: министр территориального управления и инфраструктур РА Лева Би-2* пожаловался на финансовые проблемы группы: «Мы в общем-то банкроты» Погода в Армении Fox News: К дому советника президента США подбросили навоз В Сюникской области произошло ДТП со смертельным исходом Французские депутаты и посол Оливье де Котиньи ознакомились с ситуацией безопасности в районе Соткского месторождения Французский университет в Армении и SPRING PR подписали меморандум в рамках DDF24 Пашинян даже несколько метров проходит по улице в окружении телохранителей Глава партии «Демократическая консолидация» отправился в Воскепар: Здесь решается вопрос государственности Вице-президент российского банка заявил о пропаже 153 млн рублей из ячейки Институт Лемкина: Азербайджан должен немедленно освободить всех пленных армян Пригожин рассказал, что Валерия думала о завершении карьеры из-за блогеров