Yerevan, 28.March.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Անձնիշխանությունն ու անարխիան՝ ընդդեմ ժողովրդավարության. «Փաստ»

POLITICS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Արտերկրում ներկայանալու և Հայաստանի մասին պատկերացում ձևավորելու համար իշխանությունները պարբերաբար շեշտում են ժողովրդավարության առաջընթացի մասին։ Փաշինյանը «հայկական ժողովրդավարությունը» նույնիսկ որակում է որպես Հայաստանի միջազգային բրենդ։ Իրականում այս որակումները չափազանց հեռու են իրականությունից, քանի որ Հայաստանում այսօր գործող համակարգը ավելի շատ ծաղր է ժողովրդավարության նկատմամբ, քան տեսանելի ժողովրդավարություն։ Իրական ժողովրդավարական երկրներում ժողովուրդն է իշխանության լեգիտիմ աղբյուրը, իսկ Հայաստանում իշխանության աղբյուրի է վերածվել մեկ անհատ, որը ժամանակին հայտարարում էր, որ կա՛մ ինքը կդառնա երկրի վարչապետ, կա՛մ Հայաստանը վարչապետ չի ունենա։

Հիմա էլ է նույնն ասում փաստացի, թեպետ Հայաստանի բնակչության մեծ մասը վստահ է հակառակի մեջ՝ կա՛մ Նիկոլ Փաշինյանը կհեռանա, կա՛մ Հայաստան չի լինի, ուրեմն և վարչապետի կարիք էլ չի լինի: Ժողովրդավարության բնորոշ կողմերից մեկը հանրության առաջ հաշվետվողականությունն է, սակայն դրա փոխարեն այս իշխանությունները կատարում են միայն այն, ինչ իրենք են ցանկանում, ավելի ճիշտ՝ միայն մեկ անձը, որի շահերի սպասարկմանն էլ ուղղված են ամբողջ իշխանության բոլոր գործողությունները: Օրինակ՝ նույնիսկ օրենսդրական նախաձեռնություններ են ընդունվում, որոնք բացառապես իրենց շահերն են սպասարկում ու բխում են պահի «թելադրանքից»: Ու, սովորաբար, մինչ հասարակությունը փորձում է հասկանալ, թե ինչ է կատարվում իրականում, գրեթե միշտ արդեն կատարված փաստի առաջ է կանգնում։

Ընդհանրապես, Փաշինյանը շատ է քննադատել նախկիններին ժողովրդավարության սկզբունքներից հեռանալու համար, սակայն այդ սկզբունքները ոտնահարելու հարցում ինքը ոչ միայն գերազանցում է նախկիններին, այլև ամեն անգամ մի նոր ռեկորդ է սահմանում։ Եվ եթե մանրամասն դիտարկենք Հայաստանի ներսում տեղի ունեցող գործընթացները, ապա կտեսնենք, որ ժողովրդավարության փոխարեն գործ ունենք ավտորիտարության և անարխիայի խառնուրդի հետ։ Նախ՝ ամեն ինչ արվում է Փաշինյանի անձնիշխանությունը պահպանելու համար։ Եվ որպեսզի այդ մենիշխանությունն ամբողջական ու տոտալ բնույթ կրի, և իշխանության երեք թևերն էլ հպատակեցվեն Փաշինյանի կամքին, նրա նախաձեռնությամբ մասնավորաբար ծավալվեց դատական իշխանությանը ինքնուրույնությունից և անկախությունից զրկելու արշավը։ Այս ամենի արդյունքում «ժողովրդավարական երկրի» միջազգային բրենդը մնաց ողջ աշխարհի առաջ դատարանների շենքերի շրջափակումը, առանձին դատավորների թիրախավորումը և դատական համակարգի աղճատումը։ Այն, ինչ ունեցանք, լավագույնս երևակված է նաև հայտնի ձայնագրության մեջ Գագիկ Ջհանգիրյանի խոստովանություններ մեջ: Բայց դատարաններով Փաշինյանը չբավարարվեց, քանի որ նրան բացարձակ անձնիշխանություն է պետք։

Եվ այս ճանապարհին իշխանությունները նախաձեռնեցին համայնքների զավթման գործընթացը, որպեսզի նույնիսկ տարածքային մակարդակով թույլ չտան, որ իրենց քաղաքական հայացքները չկիսող մարդիկ համայնքապետների պաշտոն ստանան։ Արդյունքում ժողովրդավարության առաջընթացով պարծեցող իշխանություն ունեցող երկրում ժողովրդի կողմից ընտրված համայնքապետները չեն կարողանում պաշտոնավարել, քանի որ իշխող քաղաքական միավորից չեն, և ընտրությունների ընթացքում կամ անմիջապես դրանցից հետո քրեական հետապնդումների են ենթարկվում։ Հենց այսպիսի տրամաբանության ներքո նաև ընդդիմությունն է ճնշումների ենթարկվում և թիրախավորվում։ Այլախոհության և քննադատության դրսևորումների դեպքում հատուկ գործի է դրվում իրավական հետապնդումների գործիքակազմը։ Պատահական չէ, որ քաղբանտարկյալների թվով ամեն անգամ նորանոր ռեկորդներ ենք սահմանում: Այս ամենին զուգահեռ իշխող ուժը ձեռնամուխ է լինում այնպիսի օրենքների ընդունմանը, որ «սուպերվարչապետական կոստյումը» ոչ միայն մնա Փաշինյանի հագին, այլև անձնիշխանության ամրապնդման համար նոր ասպարեզ բացվի։

Ի՞նչ ունենք արդյունքում. կապիտուլ յացիա, քայքայված պետություն, պետական ինստիտուտների անգործություն: Պարտությունից հետո հասարակությունը բարոյալքված է ու տարանջատված։ Չի գնահատվում պրոֆեսիոնալիզմը, պետական համակարգում անհասկանալի և անորոշ վիճակ է։ Դրական մթնոլորտը, լճացած վիճակից դուրս գալու և զարգացման խթան ապահովելու օրակարգը բացակայում է։ Չկա մարդկանց միավորող որևէ գաղափար։ Իշխանություններն առաջ են քաշում միայն խաղաղության օրակարգը, սակայն նույնիսկ իրենք վստահ չեն դրա իրականացման հարցում։

Մի կողմից՝ թիրախավորվում է ազգային արժեհամակարգը, մյուս կողմից էլ՝ խրախուսվում են բազմաթիվ արատավոր երևույթներ, որի արդյունքում չկա պատշաճ վերահսկողություն, աճում են հանցագործությունների և ինքնասպանությունների թվերը, իսկ հասարակությունը շարունակաբար դեգրադացվում է։ Եվ եթե գործող իշխանությունը շարունակի նստած մնալ իր աթոռին, ապա որևէ հույս չպետք է ունենալ, որ այս խոր փոսից հնարավոր է որևէ կերպ դուրս գալ։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of ArmeniaUcom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% GrowthMining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashbackInternational Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBankThree Sad Stories about FraudstersUcom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 million On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in MarchGlobal Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in ArmeniaHow AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goalWhat to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBankHalf Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at AshtarakVisa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime packageInterview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card!Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offerAraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entityWhich Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate futureFast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel listA bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKindHow to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBankVisa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC ArmeniaFastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports FoundationAMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus