Կրթական համակարգի ճգնաժամի սուր կողմերը. «Փաստ»
ОБЩЕСТВО
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Սկսվում է նոր ուսումնական տարին, սակայն այն այս տարի առաջին հերթին բացառիկ է նրանով, որ դիմորդների թիվն անհամեմատ պակասել է, և բուհերում մեծ թվով տեղեր թափուր են մնացել, այդ թվում՝ այնպիսի մասնագիտական ուղղություններով, որոնք մեծ պահանջարկ ունեն շուկայում։ Այս իրողությունը մի շարք համակարգային խնդիրների մասին է վկայում։ Առաջին հերթին աչքի է զարնում դեմոգրաֆիկ խնդիրը։ Այսինքն, եթե երիտասարդության քանակը նվազում է, բնականաբար, դրան զուգահեռ նվազելու է նաև բարձրագույն կրթություն ստանալ ցանկացողների քանակը։ Այնինչ, թեկուզ տրիվիալ է, բայց պարտավոր ենք նորից ու նորից շեշտել՝ կրթված և որակավորում ունեցող երիտասարդությունը յուրաքանչյուր պետության և տնտեսության շարժիչ ուժն է։
Մյուս կողմից էլ նկատելի է կրթության նկատմամբ հետաքրքրության նվազումը։ Երիտասարդները չեն ցանկանում բարձրագույն կրթություն ստանալ, քանի որ նրանք տեսնում են, թե ինչպես են պատահական և համապատասխան կրթություն չունեցող մարդիկ հայտնվում ամենաբարձր և ամենապատասխանատու պաշտոններում։ Եվ պատահական չէ, որ անգամ մամուլում տեղ են գտնում հրապարակումներ, որ իշխանական պաշտոնյաներից ոմանք, իրենց շեֆի գլխավորությամբ, նույնիսկ ընդունակ չեն եղել ավարտել բուհը կամ բուհից դուրս են մնացել, սակայն դա չի խանգարում, որպեսզի նրանք հանրության համար վճռական որոշումներ ընդունեն։ Անգամ հայտնի են դեպքեր, երբ իշխանական որոշ կարկառուն ներկայացուցիչների կենսագրության ամենաուշագրավ հատվածը վերաբերում է ոչ թե կրթությանը կամ մասնագիտական առաջընթացին, այլ Նիկոլ Փաշինյանի նախաձեռնած հավաքներին մասնակցելուն կամ «քայլելուն»։
Եվ ընդհանրապես, այս իշխանություններն այնպիսի քաղաքականություն են վարում, որ ակնհայտ լինի՝ կրթությունն այլևս շարժառիթ չէ։ Ավելին, նրանք խրախուսում են անգրագիտությունը և այնպես անում, որ երեխաների շրջանում կորչի սովորելու ձգտումը։ Դրա համար էլ, անկախ նրանից, թե աշակերտը գիտելիք ունի կամ չունի, փոխադրվելու է հաջորդ դասարան, ինչը նշանակում է՝ ընդհանրապես անուշադրության մատնել վատ առաջադիմություն ունեցող երեխաներին: Մյուս կողմից էլ՝ իշխանությունները ուսուցիչների աշխատավարձերի բարձրացման անվան տակ նախաձեռնել են կամավոր ատեստավորման համակարգն այնպես, որ ինչքան հնարավոր է՝ քիչ թվով ուսուցիչներ կարողանան հաղթահարել անհրաժեշտ միավորների շեմը ու աշխատավարձի բարձրացում ունենան։ Բացի այդ, ատեստավորման համակարգը հեռու է կրթական որակի ապահովման խնդրից, քանի որ ուսուցիչը կարող է շատ բարձր միավորներ վաստակել թեստից, սակայն չկարողանա նյութը մատչելի ու հասկանալի կերպով մատուցել աշակերտներին։ Ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ Նիկոլ Փաշինյանը ընդդիմադիր ժամանակաշրջանում, առավել ևս՝ իշխանազավթման փուլում շրջանառում էր կրթական համակար գը ապա կու սակ ց ա կ ա նաց ն ե լ ո ւ լոզունգները։ Հատկապես հայտնի է 2018 թ-ի ապրիլ յան ընդվզման օրերին Ռոդենի արձանի ֆոնին կանգնած ընդդիմադիր Փաշինյանի հայտարարությունն այն մասին, թե բուհերի ռեկտորները կուսակցական պատկանելիություն պետք է չունենան, կրթօջախներն էլ ապաքաղաքական մարմիններ պետք է լինեն:
Սակայն իշխանություն ստանալուց հետո Փաշինյանը սկսեց այնպիսի քաղաքականություն վարել, որ կրթօջախներում կրթության փոխարեն առաջնային պլան մղվեցին ներքին հակասություններն ու քաղաքական հայացքների հիման վրա ի հայտ եկած խժդժություններն ու գզվռտոցը։
Արդյունքում կարևորագույն նշանակություն ունեցող կրթական հաստատությունները բարձիթողի վիճակի մատնվեցին այնքան ժամանակ, մինչև իշխանություններն իրենց թիմակիցներով լցրեցին բուհերի խորհուրդներն ու ռեկտորների պաշտոնները։ Բացի դրանից, Փաշինյանն ու իր թիմակիցները խոստանում էին, թե բարեփոխելու են կրթական համակարգը և համապատասխանեցնելու ժամանակակից աշխատաշուկայի պահանջներին, սակայն այս մասին պոպուլիստական ճառեր ասելուց բացի, նրանք ոչինչ չարեցին։ Դրան զուգահեռ, իրենց պաշտոնավարման շրջանում իշխանությունները շարունակաբար հարվածներ են հասցնում կրթության արժեհամակարգային բաղադրիչին՝ մասնավորապես հայագիտությանը՝ միաժամանակ խրախուսելով օտարամոլությունը։
Եվ պատահական չէ, որ դրսից միջոցներ ներգրավելու նպատակով մեր կրթական համակարգը օտար ծրագրերի իրականացման հետևանքով դարձել է ուղղակի փորձադաշտ։ Ժամանակակից աշխարհում կրթությունը և գիտությունը դիտարկվում են պետության կարևորագույն բաղադրիչներից մեկը, բայց մեր կրթական համակարգը ճգնաժամի մեջ է, որը շատ ծանր հետևանքներ կարող է ունենալ պետականության հետագա կենսագործունեության համար։ Սա այնպիսի մի հարց է, որ հասարակությունը, հանրային և քաղաքական միավորները չպետք է անուշադրության մատնեն։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Как бессмысленно повысить значимость Азербайджана?
Архиепископ Баграт Галстанян собирает всех оппозиционеров в один котел
Кто вы, господин или госпожа премьер-министр? Аршак Карапетян
Администрация боится реагировать на антиармянские выступления Лукашенко
Ученые выяснили, как возбужденное состояние влияет на зрительное восприятие
В республике ожидается переменчивая погода
Армянская Апостольская Церковь в это воскресенье отметит праздник Пятидесятницы
В «Гражданском договоре» запуганы: ищут мосты
Кто вы, заявите о своей вере, чтобы мы понимали, христиане вы или нет, скажите, вы господин или госпожа? Аршак Карапетян
За что ведется борьба? «Паст»
Отказавшись от церкви, Конституции, истории, кем мы становимся, на что похож глава государства, который хочет создать новый народ? Аршак Карапетян
Пытаются найти «альтернативы» и мобилизовать сателлитов: «Паст»
Кто взял на себя «покровительство» за агрессивное поведение полиции? «Паст»
Стилист Зверев заверил, что Пугачева вернется в Россию
Пашинян обеспокоен предстоящим митингом
Новое посольство Азербайджана в Иране откроется в «более безопасном месте»
Глава МИД Германии призвала передать Украине дальнобойное оружие, чтобы защитить Харьков
Члены движения «Во имя Родины» во главе с предстоятелем Тавушской епархии шествием отправились к ЕГУ
Цена нефти Brent превысила $83,5 за баррель
Архиепископ Баграт: Здесь проблема 2-3 домов или государства?
Погода в Армении: снег и заморозки в горах
Архиепископ: С представителями Армянского национального конгресса обсудили текущие процессы и их позицию
Курсы валют в Армении
Для администрации действовать в тайне от общественности превратили в заветную ценность
Гаджиев обсудил с чиновниками Госдепа отношения Еревана и Баку
Баграт Србазан: Делается попытка переложить ответственность на жителей села, это проблема 2-3 домов или проблема государства?
Алиев и Лукашенко посетили район Варанды оккупированного Арцаха
Баграт Србазан: Мы встретились с АНК и поговорили о процессах и их позиции (Видео)
Губернатор Тавуша проводит встречу с жителями села Киранц
Нарек Малян: Вся агентская резидентура Южного Кавказа будет перенесена на территорию Армении
Дорога, ведущая в село Киранц, перекрыта полицией, жители перекрыли межгосударственную дорогу
АМИО Банк выпустил драмовые облигации
Давид Ананян: Пришло время нам под председательством Баграта Србазана проявить решительность и радикальность в наших действиях и решениях
Въезд в село Киранц все еще закрыт: жители ночью оставались на трассе
Баграт Србазан: Я не отступлю от этой борьбы
Администрация разозлилась от слова «просьба»
Компания Ucom поздравляет всех с днем телекоммуникаций 
Имеем дело с марионеточным правительством, управляемым иностранцами, целью которого является идентичность армянского народа: Аршак Карапетян
Первый звонок для Мгера Григоряна
Ученые обнаружили неожиданную причину глухоты и других заболеваний Бетховена
Баграт Галстанян: Либо сегодня, либо никогда
«Паст». Труфальдино из Армении или Пашинян «кинет» стороны, либо они «кинут» его
Беззубое поведение США по отношению к Азербайджану еще больше обостряет аппетит Алиева
В Армении семьи без вести пропавших военнослужащих продолжат получать финансовую поддержку еще два месяца
Армения утвердила программу обеспечения жильем семей, насильственно перемещенных из Арцаха
В Бюраканской школе забастовка: Учителя, ученики и их родители проводят акцию протеста
Жители села Киранц не хотят встречаться с правительственным чиновником в Иджеване – пусть сам едет в село
Жители села Киранц вновь перекрыли межгосударственную автодорогу Армения-Грузия
Шант Арутюнян: Я хочу, чтобы движение «Во имя Родины» увенчалось успехом
Некоторые члены движения «Тавуш во имя Родины» отправляются в село Киранц
