Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


«Ալիևը շտապում է, քանի դեռ Հայաստանում իրավիճակը չի փոխվել». բուռն, հետաքրքիր իրադարձություններ ու զարգացումներ կսկսվեն. «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Քաղաքական վերլուծաբան Ռուբեն Մարգարյանի հետ խոսել ենք քաղաքական, այդ թվում՝ ներքաղաքական մի շարք հարցերի շուրջ՝ վերլուծելով նաև Փաշինյան-Շառլ Միշել-Ալիև եռակողմ հերթական հանդիպման արդյունքները: Քաղաքական վերլուծաբանը նախ շեշտեց, որ թշնամի պետության ղեկավարը՝ Իլհամ Ալիևը, այս փուլում ևս շարունակում է շտապել:

«Բերձորի, Սուսի և Աղավնոյի հանձնումը պայմանավորված չէր նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ, որտեղ ընդամենը նշվում էր, որ 3 տարվա մեջ պետք է այլընտրանքային ճանապարհի մասին նախագիծ հաստատվի: Իսկ թե ինչու այն, ըստ էության, ժամանակից շուտ կյանքի կոչվեց, պատճառն Ալիևի շտապողականությունն էր, ինչն էլ իր պատճառն ունի. ըստ իս, Ալիևը ենթադրում էր, որ Հայաստանում կարող է ինչ-որ իրավիճակ փոխվել, ըստ այդմ, կփոխվեն նաև պայմանավորվածությունները: Սա է պատճառը, որ հուլիս, օգոստոս ամիսներին, երբ Հայաստանում ներքաղաքական վիճակը հանդարտ էր, Ալիևը երկու պահանջ դրեց. մեկն Արցախից ՀՀ զինված ուժերի դուրսբերումն էր, մյուսը՝ այլընտրանքային ճանապարհին անցնելը: Երկու պահանջն էլ Հայաստանի իշխանությունը բավարարեց: Այս ամենին հաջորդեց հերթական եռակողմ հանդիպումը Բրյուսելում: Այս առումով ևս Ալիևը շտապում է: Իմ կարծիքով, շտապում է ինչքան հնարավոր է շուտ և շատ բան պոկել, քանի դեռ Հայաստանում իրավիճակը չի փոխվել, ինչը հնարավոր տարբերակ է»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Ռ. Մարգարյանը:

Նրա խոսքով, Ալիևն ուզում է Հայաստանի ներկայիս իշխանություններից ստանալ հավաստիացում առ այն, որ իրենք ձեռք են քաշել Արցախյան հարցից:

«Նիկոլ Փաշինայանը փորձում է տպավորություն ստեղծել, թե իբր ամբողջ ուժով դիմադրում է, բայց, չգիտես ինչու, չի կարողանում: Միևնույնն է՝ արդյունքում Ալիևը հայտարարում է, որ խմբեր ստեղծելու պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել: ՀՀ ԱԳՆ-ն ևս հայտարարությամբ հանդես եկավ: Այդուհանդերձ, միայն հետագա իրադարձությունները ցույց կտան, թե իշխանությունները որքանով են իրենց ասածի տերը մասնավորապես այն հարցում, որ առանց Արցախի բնակչության առնվազն իրավունքների ու անվտանգության հարցի որոշակիության, չի կարելի խոսել մնացած խնդիրների լուծման մասին: Պարզ կլինի՝ նշվածի մասով ԱԳՆ հայտարարությունն իսկապես դիրքորոշո՞ւմ է, թե՞ իշխանությունների հերթական «բլա-բլա-բլա»-ն: Իրենք, սովորաբար, խոսում են, բայց վերջում՝ հակառակն անում: Բերձորի միջանցքի մասով օգոստոսի սկզբին Փաշինյանն ասում էր՝ համաձայնություն չենք տվել, բայց, ի վերջո, հանձնեցին»,-ասաց նա:

Քաղաքական վերլուծաբանը կարծում է, որ, ամեն դեպքում, խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունները շատ շուտ չեն հանգուցալուծվի: «Շատ բան կախված է թե՛ արտաքին գործոններից, թե՛ Հայաստանում ներքին զարգացումներից: Արտաքին ասելով՝ նկատի ունեմ ռուս-արևմտյան հակամարտության ընթացքը: Ալիևը խոսում է երկու-երեք ամսվա մասին, բայց կարծում եմ՝ 2-3-ամսվա ընթացքում խաղաղության պայմանագիրը պատրաստ չի լինի, որովհետև այս աշնանը և՛ Հայաստանում, և՛ Արցախում բուռն, հետաքրքիր իրադարձություններ, զարգացումներ կսկսվեն: Արցախում արդեն իսկ բազմահազարանոց հավաքներ ենք տեսնում, հետաքրքիր այլ գործընթացներ՝ մասնավորապես գործարար Ռուբեն Վարդանյանի հայտարարությունը, ըստ որի, ինքը տեղափոխվում է Արցախ և ծրագրեր ունի»,-ասաց մեր զրուցակիցը:

Այս համատեքստում անդրադառնալով նաև ՀՀ նախկին վարչապետ Կարեն Կարապետյանի՝ քաղաքականություն վերադառնալու մասին տեղեկություններին՝ Ռ. Մարգարյանը նկատեց. «Առնվազն կարող ենք ասել, որ և՛ Ռուբեն Վարդանյանի որոշումը, և՛ Կարեն Կարապետյանի մասով տեղեկությունները չէին լինի, եթե իրենք խորհրդակցություններ չունենային ռուսական քաղաքական շրջանակների հետ: Իրատես ու անկեղծ լինելով՝ մենք պետք է փաստենք, որ այսօր Արցախի անվտանգության երաշխավորը ՀՀ-ն չէ, հիմնական երաշխավորը ռուսական խաղաղապահ զորախումբն է: Եթե այս պայմաններում Ռուսաստանի գործարարը գալիս է Արցախ, նշանակում է՝ իր հաշվարկով ևս այդ վիճակը դեռ երկար է տևելու: Այստեղ մեկ այլ հանգամանքի մասին կցանկանայի շեշտել: Հաճախ է ասվում՝ «Ռուսաստանը մեր դաշնակիցն է, բայց…»: Իրականում ՌԴ-ն դաշնակից է, որովհետև տարածաշրջանում մեր ու իրենց շահերը համընկնում են. որքան էլ ՌԴ-ն խաղա Թուրքիայի ու Ադրբեջանի հետ, շատ լավ հասկանում է, որ Թուրքիան տարածաշրջանում իր մրցակիցն է: Եվ եթե այս ամենը մեկ ամբողջության մեջ ենք դիտարկում, ապա վերոնշյալ արդեն կայացված կամ հնարավոր որոշումները Ռուսաստանի կողմից ազդակներ են առ այն, որ իրենք նաև Արցախի՝ տնտեսապես հզորանալու այդ ճանապարհն են տեսնում»: Ինչ վերաբերում է Արևմուտքի ու ՌԴ-ի մոտեցումներին բանակցային գործընթացում, նա շեշտեց, որ տարբերություն կա, և խնդիրն օբյեկտիվ իրականությունն է.

«Ցավոք, Արևմուտքի մասն են կազմում մեր թշնամի երկրները, ինչից փախչել հնարավոր չէ: Թուրքիան Արևմուտքի խոշոր խաղացողն է այս տարածաշրջանում: Սա է խնդիրը, որ ասում ենք՝ այո, մենք ուզում ենք բոլորի հետ ունենալ լավ հարաբերություններ, բայց ՌԴ-ն է մեր դաշնակիցը, որովհետև շահերն են համընկնում: Մեկ ցայտուն օրինակ բերեմ: Ռուբեն Վարդանյանի՝ Արցախում հիմնավորվելու որոշումից հետո քննադատություններն ավելի շատ հայաստանյան արևմտյան դաշտից էին, բայց, կարծես, որևէ բան չկար քննադատելու. ինչքան շատ ներդրումներ արվեն Արցախում, այնքան մարդիկ ավելի շատ կուզենան մնալ այնտեղ, գնացածներն էլ անգամ կարող է վերադառնալու ցանկություն ունենան: Մինչդեռ քննադատեցին, քանի որ արևմտամետ ուժերի խնդիրը, ցավոք, ոչ թե Արցախի ծաղկումն է, այլ Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելը: Սա է պատճառը, որ իրենք հարձակվել են նման ծրագրերի, նաև վերոնշյալ անձանց վրա»:

Ռուբեն Մարգարյանը շեշտեց՝ իրականում վերոնշյալ բոլոր հանգամանքները մեկ շղթա են ենթադրում. «Մենք պետք է հասկանանք, որ այնքան բան է քանդվել 4 տարվա մեջ, որ միանգամից հետ բերել ուղղակի անհնար է: Պատրանքներով չպետք է ապրել: Այսօր խնդիրը հետևյալն է՝ չզիջել ավելին, քան արդեն զիջվել է, ու նախադրյալներ ստեղծել, որ և՛ Արցախում, և՛ ՀՀ-ում ձևավորվի մի իշխանություն, որը կապահովի Հայաստանի և Արցախի Հանրապետությունների վերածնունդը՝ գուցե հնարավորություններ ստեղծելով հետագայում զարգացնել թե՛ ԱՀ-ն, թե՛ ՀՀ-ն, որը ևս շատ բան կորցրեց այս տարիներին: Միգուցե այս աշնանը սպասվող վերոնշյալ զարգացումներից հետո տեսնենք այդ վերածննդի հնարավորությունը»:

Խոսելով ներքին մի շարք հարցերից և դիտարկելով իշխանության այսօրվա վարքագիծն ու քայլերը՝ քաղաքական վերլուծաբանը նկատեց. «Ինչքան էլ իշխանությունը փորձի ցույց տալ, թե մեղավոր չէ պատերազմի արդյունքների համար, լավ գիտի, որ մեղավոր է: Երկրորդ՝ լավ հասկանում է, որ մի բան է, երբ իշխանություն ես, մեկ այլ բան, երբ արդեն իշխանություն չես: Այդ հարցերը չեն կարող կորչել ու մոռացվել: Երբ կգա այն պահը, որ իշխանությունը ՀՀ-ում կփոխվի, ամբողջը ջրի երես է դուրս գալու, ինչը հասկանում է նաև ներկայիս իշխանությունը: Սա է պատճառը, որ ինչքան հնարավոր է՝ ուզում է պարտության պատճառները բարդել ուրիշ մարդկանց վրա, որովհետև ինչ էլ անի, ոնց էլ շարժվի, վերջը գալու է, ու վերջում բոլոր հարցերն իրենց պատասխաններն են ստանալու: Բոլորն են հասկանում, որ պարտությունների հիմնական պատճառն իշխանությունների քաղաքականությունն է թե՛ մինչև պատերազմը, թե՛ պատերազմի ժամանակ: Փորձում են ինչ-որ ձևով պատասխանատվության մասը բարդել ուրիշների վրա, որ մարդկանց մեջ առաջանա տպավորություն, թե իշխանությունն այդքան էլ մեղավոր չի եղել: Սա, իհարկե, անհեթեթ է: Մոտավորապես նույնն է, երբ զինվորին մեղադրես, ասես՝ ինչու ծուռ կրակեցիր, եթե ուղիղ կրակեիր, ոչ թե ադրբեջանցին, այլ մենք առաջ կգնայինք»:

Ռ. Մարգարյանն ընդգծեց՝ պատերազմի ժամանակ ոչ ոք երաշխավորված չէ իդեալական որոշումներ ընդունելու առումով, որոշումներն ակնթարթորեն են ընդունվում. «Կլինեն ճիշտ, սխալ որոշումներ, մինչդեռ պատերազմի ելքը դրանով չի պայմանավորվում: Այն պայմանավորված է պատերազմից առաջ ու նաև այդ ընթացքում վարվող քաղաքականությամբ, շատ այլ հանգամանքներով, որոնք ուղղակիորեն կապված են իշխանության և ոչ թե այս կամ այն հրամանատարի գործողության հետ: Մյուս կողմից՝ հաշվի առնելով, որ իշխանության ասածներն ու արածներն իրարից շատ տարբեր են, այս անգամ էլ կասկած չկա, որ ինչպես մնացած, այնպես էլ նոր հարուցվող գործերն էլ են փլվելու: Իշխանությունը պարզապես պահի տակ ուզում է PR-ի համար ինչ-որ քաղաքական դիվիդենտներ քաղել կամ էլ զուտ մարդկանց զբաղեցնել»:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Погода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку В Армении в 2024 году тариф на питьевую воду не повысится Международный банк реконструкции и развития предоставит Армении бюджетный кредит в 92,3 млн. евро Генсек ОДКБ: Армения в последнее время не участвует в работе секретариата Эксперт заявил о неизбежности деглобализации мировой экономики Пашинян: Некоторые действия кругов из Нагорного Карабаха угрожают безопасности Армении Politico указал на сроки представления плана по помощи ЕС Украине Из более чем 100 тысяч арцахцев в Армении трудоустроены лишь 11800 человек Я понимал, что документ о "роспуске" НКР был незаконным, но это был единственный способ спасти соотечественников. Самвел Шахраманян Генпрокуратура Армении решила национализировать здания союзов писателей и художников В ЕП подняли вопрос о причинах блокировки соглашения между РФ и Украиной Нефть Brent подорожала до $85,76 за баррель ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 28 МАРТА Следующая цель администрации — российская военная базаКого обвиняет Андраник Кочарян?Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак КарапетянДля эффективной борьбы с действующими властями необходима консолидация широких слоев общества։ Аршак КарапетянМария Захарова: Будущее всего Южного Кавказа является для Парижа лишь инструментомМиллиардные инвестиции, поступающие из ЕАЭС, и пустые обещания, исходящие от ЕС Сборная Азербайджана по самбо отказалась приехать в ЕреванИнвестиции Эмиратов становятся все более заметными в экономике Армении: вице- спикер Парламента Армении “Крылья Татева” открывают новый туристический сезон Никол Пашинян и Анн-Лоранс Петель обсудили процессы, происходящие на Южном Кавказе Ева Мендес рассказала, кто сподвиг ее отказаться от карьеры Министр: В водном секторе Армении сложилась довольно тяжелая и сложная ситуация В водном секторе Армении довольно тяжелая ситуация: министр территориального управления и инфраструктур РА Лева Би-2* пожаловался на финансовые проблемы группы: «Мы в общем-то банкроты» Погода в Армении Fox News: К дому советника президента США подбросили навоз В Сюникской области произошло ДТП со смертельным исходом Французские депутаты и посол Оливье де Котиньи ознакомились с ситуацией безопасности в районе Соткского месторождения Французский университет в Армении и SPRING PR подписали меморандум в рамках DDF24 Пашинян даже несколько метров проходит по улице в окружении телохранителей Глава партии «Демократическая консолидация» отправился в Воскепар: Здесь решается вопрос государственности Вице-президент российского банка заявил о пропаже 153 млн рублей из ячейки Институт Лемкина: Азербайджан должен немедленно освободить всех пленных армян Пригожин рассказал, что Валерия думала о завершении карьеры из-за блогеров