Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Ի՞նչ խաղ են խաղում Ալիևն ու Փաշինյանը «դրսում». դեստրուկտիվ տարրերի ազդեցությունն ու խաղաղության պայմանագրի մշուշոտ հեռանկարը. «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

regnum.ru-ն «Ի՞նչ խաղ են խաղում Ալիևն ու Փաշինյանը «դրսում»» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Մոսկվայում և Բրյուսելում տեղի են ունեցել երկու կարևոր և յուրովի եզակի իրադարձություններ: Ռուսաստանի մայրաքաղաքում կայացել են Ադրբեջանի և Հայաստանի փոխվարչապետներ Շահին Մուստաֆաևի և Մհեր Գրիգորյանի հանդիպումը և բանակցությունները՝ քննարկելու սահմանազատման և անվտանգության հետ կապված հարցերը։ Իսկ Բելգիայում հանդիպել են Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ ՌԴ ԱԳՆ-ն հայտարարել էր, որ երկու առաջնորդների հանդիպումը պետք է կայանա Մոսկվայում։ Սակայն դա տեղափոխվել է Բրյուսել։

Եթե Ռուսաստանի մայրաքաղաքում երկու երկրների պատվիրակությունները քննարկել են տեխնիկական բնույթի խնդիրներ, ապա բելգիական կողմում բանակցություններ են վարվել խաղաղության պայմանագրի ստորագրման նախապատրաստման շուրջ։ Այս երկու գործընթացները միավորված են մեկ ընդհանուր դրույթով. Բաքուն և Երևանը համաձայնում են հարգել միմյանց տարածքային ամբողջականության սկզբունքները, քանի որ հակառակ դեպքում նրանց միջև բանակցություններն անհնարին կլինեն։ Բայց այստեղ որոշակի դիվանագիտական անոմալիա է երևում, քանի որ հայ-ադրբեջանական սահմանի անվտանգության և սահմանազատման հարցերը կարող էին դիտարկվել խաղաղ պայմանագրի շուրջ մեկ բանակցային գործընթացի ձևաչափում։ Փաստորեն, սահմանազատման շուրջ բանակցություններն ընթանում են Ռուսաստանի, իսկ խաղաղության պայմանագիրը՝ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ։ Ընդ որում, Մոսկվան և Բրյուսելը, խոսելով նման բանակցությունների արդյունավետության մասին, օգտագործում են գրեթե նույն ընդհանուր բառերը։ Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարել է, որ «եռակողմ աշխատանքային խումբը, որը ստեղծվել է երեք նախագահների 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի որոշմամբ, զգալի առաջընթաց է գրանցել պայմանավորվածությունների ձեռքբերման հարցում», և հույս է հայտնել, որ «շատ մոտ ապագայում դրանք կձևակերպվեն ավելի լայն տրանսպորտային նախագծերի հետ սերտ համատեղ, ներառյալ Հյուսիս-Հարավ միջանցքի նախագիծը»:

Այլ մանրամասներ չեն հաղորդվում։ Իր հերթին, Միշելը ևս նմանատիպ հայտարարություն է արել՝ ներմուծելով որոշակի նրբերանգներ։ Նրա խոսքով, առաջին հերթին կողմերը «դիտարկել են Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանազատման և սահմանին կայունության ապահովման հարցերը», երկրորդ հերթին՝ «քննարկվել են խաղաղության համաձայնագրի նախապատրաստման աշխատանքները»։ Այսպիսով, իրավիճակն այնպիսին է, ինչպիսին դասական թվաբանական խնդիրն է: Երկու գնացք «Ա» և «Բ» կետից շարժվում են միմյանց ընդառաջ, և պետք է որոշել՝ նրանք կբախվե՞ն՝ անցնելով նույն գծով, թե՞ կանցնեն զուգահեռ ուղիներով: Երևանում շատ փորձագետներ հակված են կարծելու, որ «գնացքների մրցավազքը» իբր կազմակերպել է Բաքուն, թեև թվում է, թե նա լիովին բավարարված է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի խաղաղության համաձայնագրի պայմաններով և պետք է ամրապնդի այդ դիրքերը խաղաղության պայմանագրով։ Ավելին, Մոսկվան այս փուլում չի բարձրացնում ԼՂ կարգավիճակի հարցը։ Ինչ վերաբերում է ռուս խաղաղապահների կարգավիճակին և տարածաշրջանում նրանց գտնվելու տևողությանը, ապա այդ հարցերը կարող են լուծվել Ադրբեջան-Ռուսաստան երկխոսության մակարդակով` առանց Հայաստանի մասնակցության։ Սակայն Երևանին չի բավարարում իրադարձությունների այդ ընթացքը։ Նա փորձում է լուծել Լեռնային Ղարաբաղում հայկական անկլավի խնդիրները ԵՄ միջնորդությամբ կնքված խաղաղության պայմանագրի միջոցով։ Բրյուսելը հայտարարում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքի վերակենդանացման անհրաժեշտության մասին. Վաշինգտոնը վերջերս նշանակել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի նոր համանախագահ, այդ պաշտոնը տրվել է փորձառու դիվանագետ Ֆիլիպ Ռիկերին, որին նաև վստահվել է ԱՄՆ-ի պետքարտուղարի գլխավոր խորհրդականի պարտականությունը Կովկասում բոլոր բանակցությունների համար։

Բացի այդ, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի դեսպանները հրաժարվել են այցելել Շուշի քաղաք, որը, ըստ Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևի, գնահատվում է որպես «նրանց կողմից Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության չճանաչում»։ Հետևաբար, եթե Փաշինյանի գործողությունները տրամաբանական են թվում, ապա Ալիևի «խաղը բրյուսել յան ուղղությամբ» առեղծվածային է թվում և ինչ-որ մտքերի տեղիք է տալիս։ Այդ առումով ուժեղ զգացողություն կա, որ Բաքուն համաձայն է դիտարկել Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը որպես Ադրբեջանի մաս համապատասխան միջազգային պայմանագրերով, և դա՝ ինչ-որ աշխարհաքաղաքական պատճառներով։ Բայց այդ դեպքում հավանական է, որ Մոսկվան հեռացվի երկրների միջև իր հիմնական խաղաղապահի դիրքից։ Ի դեպ, խաղաղապահների մանդատը լրանում է 2025 թվականին։ Պատահական չէ, որ Ադրբեջանը և Հայաստանը տարբեր պատճառներով սկսել են պահանջներ ներկայացնել ռուս խաղաղապահներին, որոնց ներկայությունը, ըստ Փաշինյանի, «մի շարք հարցեր է առաջացնում»։ Միաժամանակ, զուգահեռաբար զարգանում է Թուրքիայի և Հայաստանի հարաբերությունների կարգավորման մեկ այլ սցենար։ Ըստ թուրք փորձագետ Սեներ Դողանի, «Անկարայում շատերը վստահ են, որ նորմալացումը պետք է միաժամանակ ընթանա Թուրքիա-Հայաստան և Երևան-Բաքու գծերով», սակայն կողմերը «փորձում են ստանալ Մոսկվայի համաձայնությունը, որպեսզի այն չազդի այդ գործընթացների վրա»։

Այն է՝ ստորագրել խաղաղության պայմանագիր Երևանի կողմից ԼՂ-ն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու մասին, բայց հատուկ կարգավիճակով և առանց Ռուսաստանի։ Միայն դրանից հետո ԲաքուԵրևան խաղը միանգամից երկու հարթակներում կստանա իր տրամաբանական հիմնավորումը։ Բայց իրադարձությունների նման ընթացքի դեպքում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագրի շուտափույթ կնքման հավանականությունը փոքրանում է, քանի որ որոշ արտաքին խաղացողների համար, առաջնորդվելով տարբեր պատճառներով և հանդես գալով տարբեր ձևաչափերով, մնում է հնարավորություն կարգավորման գործընթացում «դեստրուկտիվ տարրեր»։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Очевидно, что после 5 апреля в Армении будет создана новая политическая реальность։ Аршак КарапетянПогода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку В Армении в 2024 году тариф на питьевую воду не повысится Международный банк реконструкции и развития предоставит Армении бюджетный кредит в 92,3 млн. евро Генсек ОДКБ: Армения в последнее время не участвует в работе секретариата Эксперт заявил о неизбежности деглобализации мировой экономики Пашинян: Некоторые действия кругов из Нагорного Карабаха угрожают безопасности Армении Politico указал на сроки представления плана по помощи ЕС Украине Из более чем 100 тысяч арцахцев в Армении трудоустроены лишь 11800 человек Я понимал, что документ о "роспуске" НКР был незаконным, но это был единственный способ спасти соотечественников. Самвел Шахраманян Генпрокуратура Армении решила национализировать здания союзов писателей и художников В ЕП подняли вопрос о причинах блокировки соглашения между РФ и Украиной Нефть Brent подорожала до $85,76 за баррель ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 28 МАРТА Следующая цель администрации — российская военная базаКого обвиняет Андраник Кочарян?Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак КарапетянДля эффективной борьбы с действующими властями необходима консолидация широких слоев общества։ Аршак КарапетянМария Захарова: Будущее всего Южного Кавказа является для Парижа лишь инструментомМиллиардные инвестиции, поступающие из ЕАЭС, и пустые обещания, исходящие от ЕС Сборная Азербайджана по самбо отказалась приехать в ЕреванИнвестиции Эмиратов становятся все более заметными в экономике Армении: вице- спикер Парламента Армении “Крылья Татева” открывают новый туристический сезон Никол Пашинян и Анн-Лоранс Петель обсудили процессы, происходящие на Южном Кавказе Ева Мендес рассказала, кто сподвиг ее отказаться от карьеры Министр: В водном секторе Армении сложилась довольно тяжелая и сложная ситуация В водном секторе Армении довольно тяжелая ситуация: министр территориального управления и инфраструктур РА Лева Би-2* пожаловался на финансовые проблемы группы: «Мы в общем-то банкроты» Погода в Армении Fox News: К дому советника президента США подбросили навоз В Сюникской области произошло ДТП со смертельным исходом Французские депутаты и посол Оливье де Котиньи ознакомились с ситуацией безопасности в районе Соткского месторождения Французский университет в Армении и SPRING PR подписали меморандум в рамках DDF24 Пашинян даже несколько метров проходит по улице в окружении телохранителей Глава партии «Демократическая консолидация» отправился в Воскепар: Здесь решается вопрос государственности Вице-президент российского банка заявил о пропаже 153 млн рублей из ячейки Институт Лемкина: Азербайджан должен немедленно освободить всех пленных армян