Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Մահաբեր սարքերի՝ քաղաքացիականից ռազմական ճանապարհը․ «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Անօդաչու թռչող սարքը՝ «դրոնը», շարժական սարք է, որը ծրագրավորված է ինչ-որ գործողություն կատարելու համար։ Ամենից հաճախ այդ անվան տակ ընկած է մահաբեր սարք, որը կա՛մ նախապես է ծրագրավորված, կա՛մ էլ ղեկավարվում է մարդու (օպերատորի) կողմից հեռակառավարման միջոցով: 21-րդ դարի սկզբից ի վեր դրոնները արագորեն ներխուժել են քաղաքացիական կյանք և նույնիսկ մարդու կենցաղ: Բայց անօդաչու սարքերի պատմությունը սկսվել է որպես զուտ ռազմական միջոց: Ֆորմալ առումով անօդաչու սարքերի պատմությունը սկսվել է 1782 թվականին, երբ եղբայրներ Էթյեն և Ժոզեֆ Մոնգոլֆիերները օդ բարձրացրին ծխով լցված օդապարիկ, որի տրամագիծը 3,5 մետր էր, իսկ ամբողջ սարքի քաշը՝ 154 կիլոգրամ։

Այդ օդապարիկը մոտ 10 րոպե մնաց օդում, բարձրացավ գրեթե 300 մետր և թռավ մեկ կիլոմետրից ավելի։ Սկիզբը դրվեց, և եղբայրները մտածեցին նախագծի կատարելագործման մասին։ Երկրորդ արձակումն ավելի տպավորիչ էր. օդապարիկին ամրացված էր զամբյուղ, որի մեջ այդ դրոնի առաջին ուղևորներն էին՝ խոյը, բադը ու աքլորը։ Այդ թռիչքը տևել է 8 րոպե՝ մոտ 4 կիլոմետր հեռավորության վրա։ Օդապարիկները, որոնք հետագայում կոչվեցին դիրիժաբլներ, մեծ դեր խաղացին ավիացիայի պատմության մեջ, սակայն դրանք անօդաչու թռչող սարքերն էին, որոնք իսկական հայտնագործություն դարձան ռազմական գործում։ Անօդաչու թռչող սարքերի ռազմական պատմության սկիզբը կարելի է համարել 1848-1849 թվականների իտալական հեղափոխությունը, երբ ավստրիական զորքերը օդապարիկներից իրականացրեցին ապստամբ Վենետիկի Հանրապետության ռմբակոծումը, քանի որ տեղանքային պայմանները թույլ չէին տալիս հրետանու արդյունավետ աշխատանք: Բանակի հրամանատարությունը ռումբերով լցված երկու օդապարիկ արձակեց ապստամբ քաղաքի վրա։

Դրանք հագեցած են եղել զինամթերքի ավտոմատ նետման մեխանիզմներով։ Եվ չնայած ռմբակոծությունը մեծ հաջողություն չի ունեցել, վենետիկցիները խուճապի մեջ են հայտնվել: Եվ 1849 թվականի հուլիսի 12-ը մտավ մարտական անօդաչու թռչող սարքերի պատմության մեջ: 19-րդ դարի վերջում հայտնագործություններ եղան էլեկտրաէներգիայի և ռադիոհաճախականությունների ոլորտում։ Հայտնի ֆիզիկոս, ինժեներ և գյուտարար Նիկոլա Տեսլան 1898 թվականին ցուցադրել է առաջին ռադիոկառավարվող նավը լճի վրա՝ Մեդիսոն Սքուեր Գարդենում (Նյու Յորք, ԱՄՆ): Չնայած նման հաջող փորձերին, երկրորդ մարտական ռադիոկառավարվող անօդաչու թռչող սարքը նավ չէր, այլ ռազմական ինքնաթիռ։ Ամերիկացի Չարլզ Քեթերինգը «թռչող ռումբ» էր ստեղծել։ Գյուտարարի մտահղացմամբ պայթուցիկով լցված ինքնաթիռը կառավարում էր ոչ թե օդաչուն, այլ ժամացույցը։ Ծրագրված պահին նա քարի պես ընկնում է թշնամու գլխին։ Այդ գաղափարը աջակցություն գտավ ԱՄՆ կառավարությունում։ Նախագիծը ստացավ ֆինանսավորում, սակայն մի քանի անհաջող «ռմբակոծություններ» հանգեցրին նրան, որ «անօդաչու ռումբի» արտադրությունը դադարեցվեց դեռ Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկսվելուց առաջ։ 1933 թվականը բեկումնային տարի է եղել ռադիոկառավարվող անօդաչու սարքերի համար:

Բրիտանացի ինժեներներն են ստեղծել այն առաջին անօդաչու թռչող սարքը, որը հեռակառավարվում էր և բազմակի օգտագործման էր: Այդ DH.82B Queen Bee մոդելները հաջողությամբ են ծառայել բանակին 1934-1943 թվականներին` որպես թիրախ–ինքնաթիռներ: Դրանց օգնությամբ վարժեցվել են ապագա ասեր ու հակաօդային գնդացրորդներ։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկզբի հետ բանակի կարիքների համար անօդաչու թռչող սարքեր սկսել են արտադրվել մեծ քանակությամբ։ Երեք հիմնական պատերազմող կողմերը (ԽՍՀՄ, ԱՄՆ և Գերմանիա) բազմիցս են վերադարձել անօդաչու սարքերի օգնությանը՝ զգալով նրանց ակնհայտ առավելությունը կառավարվող մեքենաների նկատմամբ: 1939 թվականին ԱՄՆ-ը զանգվածային (ավելի քան 14 հազար օրինակ) թողարկել է Target տիպի ռադիո ինքնաթիռի QQ-2 մոդելը, Գերմանիան նախագծել և օգտագործել է Henschel Hs 293 և Fritz X ռադիոկառավարվող ռումբերը և V-1 և V-2 հրթիռները, ԽՍՀՄ-ը 1941 թվականին օգտագործել է TB-3 ծանր անօդաչու ռմբակոծիչը կամուրջները ոչնչացնելու համար:

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ԱՄՆ-ը դարձել է անվիճելի առաջատարը անօդաչու թռչող սարքերի մշակման և օգտագործման ոլորտում։ Այսպիսով, անօդաչու թռչող սարքերը երկար տարիներ ծառայում են ամերիկյան բանակին կառավարվող սարքերի հետ հավասար: Քաղաքացիական անօդաչու թռչող սարքերի զարգացման պատմությունը սկսվել է, հավանաբար, 21-րդ դարի սկզբից, երբ լայնորեն կիրառվել են FPV համակարգերից և կվադրոկոպտերներից տեսանկարահանումների համար։ Այդ տեսակի անօդաչու թռչող սարքերի հանրաճանաչությունը ստիպել է շատ երկրների կառավարություններին մտածել դրանց օգտագործման օրենսդրական կարգավորման մասին։ Արդեն արդիական է անօդաչու թռչող սարքերով բեռներ առաքելու պրակտիկան, հեռու տարածքներում տարբեր տեղեկություններ հավաքելը, լուսանկարահանումը և այլն: Անօդաչու սարքերի հնարավորությունները դեռ ուսումնասիրվում են, և այդ սարքերը անընդհատ կատարելագործվում են։

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Погода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку В Армении в 2024 году тариф на питьевую воду не повысится Международный банк реконструкции и развития предоставит Армении бюджетный кредит в 92,3 млн. евро Генсек ОДКБ: Армения в последнее время не участвует в работе секретариата Эксперт заявил о неизбежности деглобализации мировой экономики Пашинян: Некоторые действия кругов из Нагорного Карабаха угрожают безопасности Армении Politico указал на сроки представления плана по помощи ЕС Украине Из более чем 100 тысяч арцахцев в Армении трудоустроены лишь 11800 человек Я понимал, что документ о "роспуске" НКР был незаконным, но это был единственный способ спасти соотечественников. Самвел Шахраманян Генпрокуратура Армении решила национализировать здания союзов писателей и художников В ЕП подняли вопрос о причинах блокировки соглашения между РФ и Украиной Нефть Brent подорожала до $85,76 за баррель ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 28 МАРТА Следующая цель администрации — российская военная базаКого обвиняет Андраник Кочарян?Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак КарапетянДля эффективной борьбы с действующими властями необходима консолидация широких слоев общества։ Аршак КарапетянМария Захарова: Будущее всего Южного Кавказа является для Парижа лишь инструментомМиллиардные инвестиции, поступающие из ЕАЭС, и пустые обещания, исходящие от ЕС Сборная Азербайджана по самбо отказалась приехать в ЕреванИнвестиции Эмиратов становятся все более заметными в экономике Армении: вице- спикер Парламента Армении “Крылья Татева” открывают новый туристический сезон Никол Пашинян и Анн-Лоранс Петель обсудили процессы, происходящие на Южном Кавказе Ева Мендес рассказала, кто сподвиг ее отказаться от карьеры Министр: В водном секторе Армении сложилась довольно тяжелая и сложная ситуация В водном секторе Армении довольно тяжелая ситуация: министр территориального управления и инфраструктур РА Лева Би-2* пожаловался на финансовые проблемы группы: «Мы в общем-то банкроты» Погода в Армении Fox News: К дому советника президента США подбросили навоз В Сюникской области произошло ДТП со смертельным исходом Французские депутаты и посол Оливье де Котиньи ознакомились с ситуацией безопасности в районе Соткского месторождения Французский университет в Армении и SPRING PR подписали меморандум в рамках DDF24 Пашинян даже несколько метров проходит по улице в окружении телохранителей Глава партии «Демократическая консолидация» отправился в Воскепар: Здесь решается вопрос государственности Вице-президент российского банка заявил о пропаже 153 млн рублей из ячейки Институт Лемкина: Азербайджан должен немедленно освободить всех пленных армян Пригожин рассказал, что Валерия думала о завершении карьеры из-за блогеров