Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


«Աղքատության բոլոր չափանիշներից ներքև ենք, մեր երկրում մարդիկ ուղղակի գոյատևում են»․ «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն, Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը 2022 թ. հունվար-օգոստոսին 13,9 տոկոսով ավելացել է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ: Հատկապես նկատելի է աճը արդյունաբերական արտադրանքի, շինարարության, առևտրի շրջանառության ոլորտներում։ 2022 թ. հունվար-օգոստոսին նախորդ տարվա նույն ժամանակի համեմատ արտահանումն աճել է 52,9 տոկոսով, իսկ ներմուծումը՝ 58,2 տոկոսով: Քաղաքացու համար սրանք ուղղակի թվեր են, որոնք, սակայն, նաև հույս են ներշնչում, որ գուցե մեր կյանքի որակն էլ պետք է փոխվի: Այնինչ, մեր կյանքի որակը դեպի լավը չի փոխվում: Լրիվ ընդհակառակը:

«Սպառողների ասոցիացիա» ՀԿ-ի նախագահ Արմեն Պողոսյանն ասում է՝ մեր երկրում սպառողական նվազագույն զամբյուղը 84 հազար 500 դրամ է: «Մեզ մոտ ընտանիքի անդամների միջին քանակը մոտավորապես 4 անձ է: Եթե նրանցից մեկն աշխատում է և գումար վաստակում, պետք է ամենաքիչը 360 հազար դրամ աշխատավարձ ստանա, որ գոնե նվազագույն զամբյուղն ապահովի: Բայց լավ գիտենք, որ նման աշխատավարձ ստանում են պատգամավորները, շարքային քաղաքացիների 80 տոկոսը նման գումար չի վաստակում: Սա փաստում է, որ գտնվում ենք աղքատության բոլոր չափանիշներից ներքև: Սա պարզ տրամաբանություն և թվաբանություն է»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Պողոսյանը:

Նշում է՝ Լառոշֆուկոն չի, բայց սեփական աֆորիզմներն ունի: «Մարդը չի ծնվել բացառապես կոշիկ կամ պոմիդոր սպառելու համար, նա ծնվել է հոգևոր կյանքով ապրելու համար: Եթե իր եկամուտը հազիվ է բավականացնում, որ կոմունալ վճարումները կատարի և սնունդ գնի, իր երեխաները և ինքը չեն հաճախում թատրոն, ֆիլհարմոնիա, չեն լսում Կոմիտաս ու օպերա, ո՞ւմ է պետք նման կյանքը: Վաղը սա ուղղակի անդրադարձ է ունենալու հասարակության որակի վրա»,- հավելում է մեր զրուցակիցը:

Նրա խոսքով՝ մեր օրերում ու մեր երկրում մարդիկ չեն ապրում, այլ ուղղակի գոյատևում են: «Մեզ մոտ գները սրընթաց աճում են, բայց կոմպենսացիան, այսինքն՝ փոխլրացումը, համապատասխան չէ: Մեր ապրանքների գներն աճել են 16 և ավելի տոկոսով, հատկապես սնունդը, իսկ մեր թոշակն ավելացել է 2000-3000 դրամով: Շատ եմ այս միտքն ասել, կրկնելուց վնաս չկա: Գնաճ կա բոլոր երկրներում, բայց քաղաքակիրթ երկրներում գնաճի համեմատ եկամուտներն աճում են առաջանցիկ տեմպերով: Եթե մեզ մոտ էլ նման կերպ լիներ, գնաճն ուղղակի չէինք նկատի, մինչդեռ մեր եկամուտն ուղղակի ծաղր է: 2000-3000 դրամ տալ մարդու ձեռքը, նշանակում է՝ ծաղրել նրան»,-հավելում է ՀԿ նախագահը:

Ընդգծում է՝ շատ երկրներում ընդունված չափանիշ կա, որ եթե ընտանիքն իր եկամտի 30 և ավելի տոկոսը ծախսում է սննդի վրա, դա նշանակում է աղքատության ծայրահեղ վիճակ: «Մարդկանց այդ խավի համար սոցիալական տարբեր ծրագրեր են կյանքի կոչվում, որպեսզի իրավիճակը մեղմվի: Ի դեպ, այդ երեսուն տոկոսը դարձել է 25 տոկոս: Իսկ մեր եկամուտների քանի՞ տոկոսն ենք տրամադրում սննդին: Բավականին շատ: Մեր ընտանեկան բյուջեի 60-ից ավելի տոկոսը տրամադրում ենք բացառապես սննդին, սա սարսափեցնող ցուցանիշ է: Քաղաքացին իր եկամտի մեծ մասն առանձնացնում է սննդի համար: Ստացվում է, որ մարդն իր վաստակածի մյուս 40 տոկոսը պետք է պահի այլ ծախսեր հոգալու համար, այս դեպքում էլ ստիպված է որոշակի խնայողություններ անել հագուստի և այլ հարցերում, այս ֆոնին, օրինակ՝ մշակութային օջախներ այցելությունները հավասարվում են զրոյի»,-ասում է նա:

Պողոսյանը հիշեցնում է, որ մեր երկրում գնաճին հետևող ու զսպող մի քանի կառույց կա: «Առաջինը Կենտրոնական բանկն է, որը մոնիտորինգ է անում, ուսումնասիրում գնաճի տեմպերը, փողի ծավալներն այնպես է կարգավորում, որ մեղմի գնաճը: Դրամի ծավալով հնարավոր է գնաճի վրա ազդեցություն ունենալ: Հաջորդ մարմինը Մրցակցության պետական հանձնաժողովն է, որի լիազորությունները բավականին մեծ են՝ հետևել, ստուգել, ուսումնասիրել, պատժել: Երբ որևէ ձեռնարկատեր բարձրացնում է իր ապրանքի գինը, օրենքը դա չի արգելում:

Գործ ունենք մրցակցային շուկայի հետ, քաղաքացին չի ուզում այդ ապրանքը գնել, կփորձի գտնել ավելի մատչելին: Բայց այստեղ մեկ այլ հարց կա, եթե նա իր ապրանքի գինը թանկացրեց, իր եկամուտները հայելու, ջրի կաթիլի պես պարզ պետք է երևան պետեկամուտների կոմիտեի և ՄՊՀ-ի թղթերում: Եթե 100 դրամանոց ապրանքը վաճառել է, ասենք, 200 դրամով, ստացել եկամուտ, ապա այդ եկամուտը պետք է հարկվի: Որքան թանկ է վաճառում ապրանքը, այնքան մեծ մասհանումներ են գնում պետբյուջե: Բայց այստեղ պետք է համոզված լինենք, որ լիարժեքորեն վճարվում են հարկերը, քանի որ հարկերը «պահում են» մեր զինված ուժերը, դրանց միջոցով են վճարվում ուսուցիչների և բժիշկների աշխատավարձերը, կենսաթոշակներն ու նպաստները: Որքան այդ մասհանումների ծավալները շատ լինեն, այնքան մեր կյանքի որակը պետք է լավանա»,- մեզ հետ զրույցում նշում է փորձագետը:

Մի կողմից՝ մեզ մոտ գնաճը հիմնավորված է, քանի որ շատ ապրանքներ թանկանում են միջազգային շուկաներում, մյուս կողմից՝ կա նաև արհեստական բաղադրիչը, երբ տնտեսվարողներն ուղղակի օգտվում են առիթից՝ նույն այդ միջազգային գները պատճառ բերելով: Գնաճի օրինակներ տեսանք նաև համավարակի ու պատերազմական օրերին: «Մեկ կարևոր նկատառում արտահանման մասին: Մինչև մեր ապրանքները հասնում են արտերկիր, նրանց ինքնարժեքն ավելանում է մոտ 30 տոկոսով՝ բեռնափոխադրման արժեքի պատճառով: Մեկ օրինակ բերեմ: Լոնդոնում միրգ-բանջարեղենի խանութների ցանցի սեփականատերը, որը հայ էր, ինձ ասում էր՝ ուզում եմ հայկականն իմ խանութներում վաճառեմ, բայց կսննկանամ, ճանապարհը շատ երկար է, ծախսը՝ շատ: Ինձ ավելի ձեռնտու է նույն թուրքական ապրանք ներմուծելը»,-իր զրույցն էր վերհիշում պարոն Պողոսյանը:

Նրա դիտարկմամբ՝ մեր երկրում բացակայում է տնտեսական միտքը, այն մարդիկ, որոնք կառավարությունում և այլ մարմիններում զբաղվում են տնտեսությամբ, մեծ մասամբ բոբիկ են:

«Կառավարությունը մեզ ասում է, որ արտահանումը աճել է, օրինակ՝ 20 տոկոս, ներմուծումը՝ 30 տոկոսով, չհասկանալով, որ դա կործանման ճանապարհ է: Եթե արտահանումը չգերազանցի ներմուծման ծավալները, ուրեմն գնում ենք դեպի անդունդ, աղքատացում: Ցանկացած հաջողակ երկրում այդ բալանսը հակառակն է: Տարիներ ի վեր խոսում եմ տեղական արտադրանք ունենալու կարևորության մասին, շատ ոլորտներում ունենք ավանդույթներ ու կարողություններ մերը ստեղծելու, մեր արտադրանքն արտահանելու, մեր երկիրը ճանաչելի դարձնելու ու նաև մեր երկրին ֆինանսական օգուտ տալու: Մեր արտադրանքը պետք է մրցունակ լինի, սպառողն ինքն ընտրություն կկատարի՝ գնի տեղականը, թե ֆրանսիականը, բայց տեղականը պարտադիր պետք է լինի շուկայում: Տարիներ առաջ մեր շուկայում թուրքական տետրեր էին, այլընտրանք չկար, դա աբսուրդ էր, որ հայ երեխան թուրքական արտադրության տետրի մեջ էր գրում, ժամանակի ընթացքում այս հարցը լուծվեց: Բայց շատ ու շատ ապրանքներ կան մեր շուկայում, որոնք կարող են արտադրվել Հայաստանում, բայց չգիտեմ, թե ինչու, չի արվում»,-եզրափակում է Արմեն Պողոսյանը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Погода в Армении: резкое потепление МИД Армении и Кореи обсудили перспективы двустороннего сотрудничества Пашинян отправляет группы в Тавушскую областьЛавров: Миссия ЕС в Армении превращается в миссию НАТО Курсы валют в Армении Глава МИД Латвии подал в отставку Шаг назад от подачи заявки на вступление в ЕС?Азербайджан обвинил Францию в создании шпионской сети на своей территории Россия не собирается воевать с НАТО: Путин Погода в Армении: резкое потепление Экономист назвал условия создания единой валюты БРИКС Парламентская ассамблея Евронест призвала ЕС увеличить помощь вынужденно перемещенным лицам из Нагорного Карабаха Армения направит жителям Газы около 30 тонн гуманитарного груза В Армении семьи без вести пропавших и находящихся в плену гражданских лиц продолжат получать соцподдержку В Армении в 2024 году тариф на питьевую воду не повысится Международный банк реконструкции и развития предоставит Армении бюджетный кредит в 92,3 млн. евро Генсек ОДКБ: Армения в последнее время не участвует в работе секретариата Эксперт заявил о неизбежности деглобализации мировой экономики Пашинян: Некоторые действия кругов из Нагорного Карабаха угрожают безопасности Армении Politico указал на сроки представления плана по помощи ЕС Украине Из более чем 100 тысяч арцахцев в Армении трудоустроены лишь 11800 человек Я понимал, что документ о "роспуске" НКР был незаконным, но это был единственный способ спасти соотечественников. Самвел Шахраманян Генпрокуратура Армении решила национализировать здания союзов писателей и художников В ЕП подняли вопрос о причинах блокировки соглашения между РФ и Украиной Нефть Brent подорожала до $85,76 за баррель ВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 28 МАРТА Следующая цель администрации — российская военная базаКого обвиняет Андраник Кочарян?Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак КарапетянДля эффективной борьбы с действующими властями необходима консолидация широких слоев общества։ Аршак КарапетянМария Захарова: Будущее всего Южного Кавказа является для Парижа лишь инструментомМиллиардные инвестиции, поступающие из ЕАЭС, и пустые обещания, исходящие от ЕС Сборная Азербайджана по самбо отказалась приехать в ЕреванИнвестиции Эмиратов становятся все более заметными в экономике Армении: вице- спикер Парламента Армении “Крылья Татева” открывают новый туристический сезон Никол Пашинян и Анн-Лоранс Петель обсудили процессы, происходящие на Южном Кавказе Ева Мендес рассказала, кто сподвиг ее отказаться от карьеры Министр: В водном секторе Армении сложилась довольно тяжелая и сложная ситуация В водном секторе Армении довольно тяжелая ситуация: министр территориального управления и инфраструктур РА Лева Би-2* пожаловался на финансовые проблемы группы: «Мы в общем-то банкроты» Погода в Армении Fox News: К дому советника президента США подбросили навоз В Сюникской области произошло ДТП со смертельным исходом Французские депутаты и посол Оливье де Котиньи ознакомились с ситуацией безопасности в районе Соткского месторождения Французский университет в Армении и SPRING PR подписали меморандум в рамках DDF24 Пашинян даже несколько метров проходит по улице в окружении телохранителей Глава партии «Демократическая консолидация» отправился в Воскепар: Здесь решается вопрос государственности Вице-президент российского банка заявил о пропаже 153 млн рублей из ячейки Институт Лемкина: Азербайджан должен немедленно освободить всех пленных армян Пригожин рассказал, что Валерия думала о завершении карьеры из-за блогеров