Yerevan, 29.March.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Ինչո՞ւ է Եվրոպան կանաչ լույս վառում Բաքվի կողմից իրագործվող հանցագործությունների առջև․ «Փաստ»

ANALYSIS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ռուս-ուկրաինական պատերազմի և ՌԴ-ի դեմ սահմանված պատժամիջոցների արդյունքում աշխարհում առաջ եկած էներգետիկ ճգնաժամը շարունակում է պահպանվել, ավելին՝ խորանալ։ Դրա արդյունքում աճել են էներգակիրների՝ մասնավորապես նավթի ու գազի գներն ու պահանջարկը։ Էներգակիրների ապահովման խնդիրը հատկապես սուր է Եվրոպայի համար, քանի որ այդ աշխարհամասի էներգետիկ պահանջարկի մի զգալի մասը հենց Ռուսաստանն էր բավարարում։ Իսկ հիմա եվրոպական երկրները առավել ակտիվ ջանքեր են գործադրում գազի ու նավթի մատակարարման այլ աղբյուրներ գտնելու համար։

Իսկ այդ աղբյուրներից մեկն էլ Ադրբեջանն է, որն, իհարկե, չի կարող լրացնել Ռուսաստանի տեղը, սակայն կարող է բավարարել Եվրոպայի մի շարք երկրների գազի պահանջարկի մի մասը։ Սակայն ադրբեջանական գազի մատակարարումը պատճառ է դառնում, որպեսզի ԵՄ-ն զանց առնի իր կողմից հռչակված այնպիսի արժեքներ, ինչպիսիք են մարդու իրավունքները և ժողովրդավարությունը, ու երկակի չափանիշներով առաջնորդվի։ Նաև դրա արդյունքում է, որ ԵՄ-ն ոչ միայն համարժեք պատասխան չի տալիս Արցախի ու Հայաստանի դեմ ադրբեջանական ագրեսիային, այլև եվրոպական բարձրագույն պաշտոնյաները վազում են հանդիպելու հանցագործ և բռնապետ Ալիևի հետ։ Հունիսին Ադրբեջանը և ԵՄ-ն Բաքվում «Ռազմավարական էներգետիկ համագործակցության մասին» փոխըմբռնման հուշագիր ստորագրեցին, իսկ Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը Ադրբեջանն անվանեց «վստահելի էներգետիկ գործընկեր»։

Այս ամենի հետ մեկտեղ Ադրբեջանն ընդլայնում է գազի մատակարարման աշխարհագրությունը։ Օրինակ՝ հոկտեմբերի 1-ին Սոֆիայում տեղի ունեցավ Հունաստան-Բուլղարիա միջհամակարգային գազատար խողովակաշարը շահագործման հանձնելու հանդիսավոր արարողությունը, որին մասնակցում էր նաև Ալիևը։ Բայց քանի որ իր արտահանման հնարավորությունները մեծ չեն, ապա Ադրբեջանը իր ներքին պահանջարկի բավարարման համար ռուսական գազ է ներկրում, որպեսզի սեփական պաշարներն արտահանի Եվրոպա։ Եվ նույնիսկ տարբեր փորձագետներ ահազանգ են հնչեցնում, թե դրա արդյունքում ռուսական գազը ադրբեջանականի անվան տակ կարող է հայտնվել եվրոպական շուկայում։

Միայն 2022 թ. առաջին կիսամյակում Ադրբեջանը բնական գազի վաճառքի համար ԵՄ-ից ստացել է շուրջ 5 մլրդ եվրո եկամուտ, իսկ այդ գումարների մի մասը կարող է Բաքվի կողմից օգտագործվել նոր սպառազինություններ ձեռք բերելու և Հայաստանի դեմ սադրանքներ իրականացնելու համար։ Ավելին, ԵՄ-ն նախատեսում է շուրջ 2 միլիարդ եվրոյի ներդրումներ կատարել Ադրբեջանում՝ տնտեսության զարգացման, դիվերսիֆիկացիայի, աշխատատեղեր ստեղծելու և գյուղատնտեսության ոլորտի զարգացման համար։ Բացի այդ, Եվրոպայում առկա էներգետիկ ճգնաժամի ֆոնին Բաքուն և Անկարան նախատեսում են կազմակերպել նաև Միջին Ասիայի երկրների էներգակիրների արտահանումը դեպի Եվրոպա։ Եվ պատահական չէ, որ «Լույս» հիմնադրամի՝ ադրբեջանական գազի գործոնի վերաբերյալ ծավալուն վերլուծության մեջ փաստվում է, որ Թուրքիայի և Ադրբեջանի այս քաղաքականությունը լիովին տեղավորվում է Արևմուտքի աշխարհաքաղաքական շահերի շրջանակներում, հետևաբար խրախուսվում է վերջինիս կողմից։

Ավելին, եվրոպական երկրները նախատեսում են նաև էլեկտրաէներգիայի մատակարարում կազմակերպել Ադրբեջանից։ Դրա համար էլ վերջերս Ադրբեջանը, Վրաստանը, Հունգարիան և Ռումինիան «կանաչ» էներգետիկայի վերաբերյալ համաձայնագիր ստորագրեցին, որի համաձայն Ադրբեջանը նախատեսում է ծովային հողմակայաններից Վրաստանի միջով էլեկտրաէներգիա արտահանել Եվրոպա՝ մասնավորապես Ռումինիա և Հունգարիա։ Իսկ Ադրբեջանն ու Թուրքիան փորձում են, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայացնել որպես արևելք-արևմուտք էներգետիկ ենթակառուցվածքների ընդլայնման ևս մեկ հնարավոր ուղղություն՝ դրանով հիմնավորելով այդ միջանցքի բացման իրենց ագրեսիվ քաղաքականությունը։ Ու եթե դիտարկում ենք ԵՄ-ի քաղաքական դիրքորոշումը Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող իրադարձությունների ֆոնին, ապա պարզ է դառնում, որ իրեն քաղաքակիրթ համարող Եվրոպան ադրբեջանական գազի ու նավթի համար կանաչ լույս է վառում Բաքվի կողմից իրագործվող նոր հանցագործությունների իրագործման համար։

Դրա համար էլ Եվրահանձնաժողովի արտաքին հարաբերությունների գծով հանձնակատար Բորելը նախապես հայտարարում է, թե Եվրամիությունը Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցներ, այդ թվում՝ գազային պամանագրի չեղարկում կամ սառեցում, չի դիտարկում։ Թերևս նաև դրանով է պայմանավորված, որ Ալիևը հայտարարում է, թե ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության հովանու ներքո չի բանակցելու, սակայն մեծ հաճույքով համաձայնում է ԵՄ-ի միջնորդությամբ հանդիպում անցկացնել Բրյուսելում։ Միաժամանակ, Ադրբեջանը պահանջում է, որ Մակրոնը չմասնակցի նախատեսվող հանդիպմանը, բայց Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդության հարցում որևէ վերապահում չունի։ Այդ դեպքում հարց է առաջանում, թե ի՞նչ նպատակ ունի ԵՄ-ի դիտորդական առաքելության այցելությունը Հայաստան։

Եթե խնդիրը դիտարկում ենք Եվրոպայում առաջացած էներգետիկ ճգնաժամի լույսի ներքո, ապա ԵՄ-ն շահագրգռված է ոչ թե Հայաստանի նկատմամբ ադրբեջանական ագրեսիան զսպելու հարցում, այլ ընդամենը խոշորամասշտաբ ռազմական բախման կանխմամբ, որի արդյունքում կարող է հարվածի տակ դրվել էներգետիկ նախագծերի՝ նավթամուղների ու գազամուղների անվտանգությունն ու անխափան մատակարարումները դեպի Եվրոպա։ Այդ իսկ պատճառով էլ եվրոպական դիտորդական առաքելությունը ադրբեջանական կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտման և սադրանքների մասին, որոնք նաև վիրավորների ու զոհի պատճառ դարձան, որևէ արձանագրում չիրականացրեց, չտրվեցին նաև համապատասխան գնահատականներ։ Դե, առաջնայինը էներգակիրներն են, մարդկանց ճակատագրերն ո՞ւմ են հետաքրքրում Եվրոպայում...

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of ArmeniaUcom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% GrowthMining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashbackInternational Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBankThree Sad Stories about FraudstersUcom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 million On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in MarchGlobal Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in ArmeniaHow AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goalWhat to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBankHalf Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at AshtarakVisa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime packageInterview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card!Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offerAraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entityWhich Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate futureFast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel listA bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKindHow to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBankVisa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC ArmeniaFastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports FoundationAMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus