Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Թող այդ մեդալները չլինեին, կարևորն ինքը ողջ լիներ». երկու պատերազմով անցած կապիտան Անդրեյ Ավագյանն անմահացել է Արցախում. «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Անդրեյ Ավագյանը 2011 թ.-ին Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանն ավարտելուց հետո մինչև 2020 թ. 44օրյա պատերազմը ծառայել է Վարանդայում (Ֆիզուլի)՝ որպես Արցախի ՊԲ տանկային գումարտակի փոխհրամանատար, տանկային վաշտի հրամանատար: 2017, 2019 թվականներին Անդրեյ Ավագյանի վաշտը զորամասում, դիվիզիայում լավագույնն է ճանաչվել: Անդրեյն ունեցել է կապիտանի կոչում: «Որդիս առանց հայր մեծացավ: Ամուսինս՝ Յուրիկ Ավագյանը, զոհվել է Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ՝ 1992 թ.ին: Դառը մանկություն ունեցավ, ինչպիսի՞ն պիտի լիներ երեխայի մանկությունն առանց հայրիկի: Ճակատագիր էր, թե ինչ, բայց հայր ու որդի նույն տարիքում զոհվեցին»,«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Լիրան՝ Անդրեյի մայրիկը:

Նրա խոսքով, մանկության տարիներին կրտսեր որդին խելոք երեխա էր, միաժամանակ չարաճճի ու աշխույժ իր տեսակով: «Դպրոցական տարիներին շատ ակտիվ էր ֆիզկուլտուրայի դասերին: Դրա համար էլ համալսարան ընդունվելիս դեռ քննությունների ժամանակ միանգամից աչքի ընկավ, ֆիզիկական պատրաստության քննությունը շատ լավ հանձնեց»,նշում է զրուցակիցս: Անդրեյը որոշել էր զինվորական կրթություն ստանալ, ընդունվել ռազմական համալսարան: Մայրիկը, սակայն, մինչև վերջին օրն էլ դեմ է եղել նրա այդ որոշմանը: «Բայց ինքը հաղթեց ինձ»,-ասում է նա:

Անգամ չի կարողանում բացատրել, թե ինչի հետ էր կապված որդու՝ զինվորական դառնալու այդ ձգտումը՝ պատերազմում անմահացած հայրիկի գործի շարունակությո՞ւնն էր, թե՞ այլ պատճառներ կային: Բայց Անդրեյը տասներորդ դասարանում սովորելիս հստակ որոշում էր կայացրել, մայրիկի հորդորները չլսեց և ընդառաջ գնաց իր երազանքին. «Հայոց լեզու և գրականություն պարապեց և 2007 թ.-ին բարձր գնահատականներով ընդունվեց համալսարան»: Կապիտան Ավագյանն ինը տարի ծառայել է Արցախի պաշտպանության բանակում: Մայրիկն ասում է՝ սիրով է անցել ծառայության ամեն օրը, զորավարժություններից միշտ պատվոգրերով էր վերադառնում, իր վաշտը մշտապես լավագույններից մեկն էր: Անդրեյն իր հրամանատարի և տանկիստի վարպետությունը ցույց է տվել 2016 թ.-ի Քառօրյա պատերազմի ժամանակ: Նրանք թշնամու տանկերի դեմ կռիվ են տվել Լյալ յաԻլ յագիի շրջանում՝ հետ շպրտելով թշնամուն: Այնուհետև իր վաշտի տղաների հետ տեղափոխվել է Ջաբրայիլ, խոցել թշնամու երկու տանկ: Դեռ 2016 թ.-ին Անդրեյ Ավագյանը պարգևատրվում է «Արիության համար» մեդալով:

Մայրիկն ասում է՝ 44-օրյա պատերազմից հետո էլ Անդրեյին պարգևատրեցին. «Թող այդ մեդալները չլինեին, կարևորն ինքը ողջ լիներ»: Երկու անգամ վերապատրաստումների է մասնակցել, տիկին Լիրայի խոսքով՝ ուզում էին այլ տեղ ուղարկել ծառայությունը շարունակելու, սակայն հրաժարվեց. «Ասաց՝ իմ շրջապատը կա, իմ ընկերների հետ նորմալ հարաբերությունների մեջ եմ: Հրաժարվեց ուրիշ տեղ գնալ»: Անդրեյի ընտանիքը Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանի Տումի գյուղից է, որի բարձր հատվածում Անդրեյը հասցրեց խաչ տեղադրել: Առաջին միտքս է՝ թշնամու կողմից օկուպացված Հադրութում վայրագները երևի մաս-մաս են արել խաչը:

«Պատերազմից առաջ գործերով տեղ էր գնացել, տուն վերադառնալիս, համարյա գյուղ հասած, կանչում են զորամաս, համար մեկ տագնապ է հայտարարված լինում: Մինչև պատերազմը սկսվելը մեզ այդ մասին չէր ասել, անընդհատ զանգում էի՝ ինչի՞ ճանապարհից հետ դարձար, ասաց, որ մի փոքր բան է եղել, լուրջ բան չկա: Մի տեսակ անհանգիստ էի, չէի մտածում, որ պատերազմ կսկսվի, բայց մտածում էի, թե այդ ինչ «փոքր» բան է, որ երեք օր է՝ տուն չի գալիս: Երեք օր հետո սկսվեց պատերազմը: Երեք օր իր հետ չէինք կարողանում կապվել, բոլոր ծանոթներին, ընկերներին զանգում էինք: Երրորդ օրը, երբ ուզում էինք գյուղից դուրս գալ, ընկերներից մեկի համարից զանգեց՝ ինչի՞ եք այդքան զանգում, արձագանքեցի, որ մեր հարսն ուզում է գյուղից դուրս գալ: Այդ ժամանակ իրենց երկրորդ երեխայի ծննդին էինք սպասում: Պատասխանեց՝ իմաստը ո՞րն է. կարծում եմ՝ մտածում էր, թե Ապրիլ յանի նման մի քանի օր է տևելու պատերազմը: Ես մնացի, ավելի ուշ դուրս եկա գյուղից՝ հոկտեմբերի 5-ին: Այդ ժամանակ բան չասաց, հակառակը՝ մնում ես, որ ի՞նչ անես»:

Անդրեյ Ավագյանը զոհվել է 2020 թ. հոկտեմբերի 13-ին: «Սկզբում Կարախամբելի կոչվող տեղամասում էր կռվում, ընկերները պատմում էին, որ մերոնք այնտեղ ահագին առաջ էին գնացել: Հետո Հադրութի և Ջաբրայիլի կողմից թուրքերը մտան: Իրենց տանկերը խփել էին, երբ վերջին անգամ ինձ զանգեց, ասաց այդ մասին: Մտածեցի՝ մինչև տանկերը գնան, իրենց հասնեն, պատերազմն էլ կավարտվի: Մտքովս չէր անցնում, որ այդքան երկար կտևի: Անդրեյս և իր զինվորները որպես հետևակայիններ են շարունակել կռվել պատերազմում: Ավտոմատներով ուղարկեցին Ֆիզուլիի և Հադրութի արանքում գտնվող բարձունքը, մինչև այսօր մեզ հայտնի չէ, թե ինչու են ուղարկել այդտեղ: Այդ բարձունքում էլ անօդաչուի հարվածներից զոհվել է իր վաշտի զինվորների հետ: Անպատասխան հարցեր ունենք, մեկի պատմածը մյուսի պատմածի հետ չի համապատասխանում, ամեն ինչ շատ կցկտուր է, մեր ունեցած տեղեկության մեծ մասն իր ընկերներն են պատմել»:

Անդրեյը, ի տարբերություն տղաներից շատերի, շուտ է «վերադարձել» տուն՝ զոհվելու հաջորդ օրը: «Ծնողներից ոմանք ինձ ասում են՝ այդ կողմից բախտավոր ես, բայց դե... Մինչև հիմա մեր աչքերին չենք հավատում: Տեսել ենք իրեն, կարծես քնած լիներ: Որքանով տեղյակ եմ, իր հետ զոհված, իր զինվորներից մի քանիսի մարմիններն ուշ են դուրս բերել: Անդրեյին իր մտերիմ ընկերն է դուրս բերել բարձունքից: Իրեն երեխայիս պես սիրում ու հարգում եմ, որ կարողացել է դա անել, այնքան լավ ընկերներ են եղել իրար համար, որ կարողացել է Անդրեյին այդ անտանելի տեղից հանել: Ընկերները հիմա էլ մեզ հետ կապի մեջ են, զանգահարում են, դե, Արցախի ճանապարհը փակ է, չկարողացան գալ Նոր տարուն և մյուս տոներին: Ասացին՝ երբ Եռաբլուր գնաս, մեր տեղը մեր եղբորը կհամբուրես»:

Ի դեպ, հասցրեցի Անդրեյի մասին պատրաստված տեսանյութեր ու պատումներ դիտել, նրա մարտական ընկերներն առաջին հերթին մատնանշում էին Անդրեյի մարդկային հատկանիշները, հրամանատարի ձիրքը, խիստ ու պահանջկոտ, բայց միևնույն ժամանակ հոգատար լինելու փաստը: Ի դեպ, ինքն էլ մեծ ակնածանքով ու սիրով էր խոսում իր զինվորների՝ ժամկետային զինծառայողների մասին: Տիկին Լիրան ասում է՝ անտանելի բարդ է առանց Անդրեյի: «Դիմանում ենք ցավին, բայց թե ո՞նց... Մարդը ներսից քայքայվում է, չես էլ հասկանում, թե ինչ ցավ է»: Անդրեյն ընտանիքի երեք երեխաներից կրտսերն է, քույր և եղբայր էլ ունի: «Չնայած Անդրեյն ամենափոքրն է, բայց կարծես մեծացած ու փոքրացած լիներ: Ծառայությունն էլ իրենն արել էր: Ծառայության առաջին օրվանից մինչև պատերազմի ավարտը երևի մի գիշեր նորմալ չի քնել: Զինվորականի կյանքը հեշտ չի, բայց իր ընտրությունն էր»: Հիմա կապիտան Ավագյանի ընտանիքը Հայաստանում է հաստատվել: Անդրեյն ամուսնացած էր, երկու դուստր ունի, նրա կրտսեր աղջիկը ծնվել է հայրիկի մահվան քառասուներորդ օրը: Նրան Անդրեա են անվանակոչել՝ ի պատիվ հայրիկի:

Հ. Գ. Կապիտան Անդրեյ Ավագյանը Արցախի «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանի ասպետ է: Այսօր՝ 2023 թ. հունվարի 31-ին կդառնար 33 տարեկան:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա ՍողոմոնյանՏաք օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան Ինչու՞ են ՀՀ իշխանությունները փաստացի աջակցում ռազմական գործողությունների վերսկսմանը«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Երևանում երկու անձանց դանակահարած երիտասարդն է ձերբակալվել․ ի՞նչ է հայտնի Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայանՀետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել