Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Թող այդ մեդալները չլինեին, կարևորն ինքը ողջ լիներ». երկու պատերազմով անցած կապիտան Անդրեյ Ավագյանն անմահացել է Արցախում. «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Անդրեյ Ավագյանը 2011 թ.-ին Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանն ավարտելուց հետո մինչև 2020 թ. 44օրյա պատերազմը ծառայել է Վարանդայում (Ֆիզուլի)՝ որպես Արցախի ՊԲ տանկային գումարտակի փոխհրամանատար, տանկային վաշտի հրամանատար: 2017, 2019 թվականներին Անդրեյ Ավագյանի վաշտը զորամասում, դիվիզիայում լավագույնն է ճանաչվել: Անդրեյն ունեցել է կապիտանի կոչում: «Որդիս առանց հայր մեծացավ: Ամուսինս՝ Յուրիկ Ավագյանը, զոհվել է Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ՝ 1992 թ.ին: Դառը մանկություն ունեցավ, ինչպիսի՞ն պիտի լիներ երեխայի մանկությունն առանց հայրիկի: Ճակատագիր էր, թե ինչ, բայց հայր ու որդի նույն տարիքում զոհվեցին»,«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Լիրան՝ Անդրեյի մայրիկը:

Նրա խոսքով, մանկության տարիներին կրտսեր որդին խելոք երեխա էր, միաժամանակ չարաճճի ու աշխույժ իր տեսակով: «Դպրոցական տարիներին շատ ակտիվ էր ֆիզկուլտուրայի դասերին: Դրա համար էլ համալսարան ընդունվելիս դեռ քննությունների ժամանակ միանգամից աչքի ընկավ, ֆիզիկական պատրաստության քննությունը շատ լավ հանձնեց»,նշում է զրուցակիցս: Անդրեյը որոշել էր զինվորական կրթություն ստանալ, ընդունվել ռազմական համալսարան: Մայրիկը, սակայն, մինչև վերջին օրն էլ դեմ է եղել նրա այդ որոշմանը: «Բայց ինքը հաղթեց ինձ»,-ասում է նա:

Անգամ չի կարողանում բացատրել, թե ինչի հետ էր կապված որդու՝ զինվորական դառնալու այդ ձգտումը՝ պատերազմում անմահացած հայրիկի գործի շարունակությո՞ւնն էր, թե՞ այլ պատճառներ կային: Բայց Անդրեյը տասներորդ դասարանում սովորելիս հստակ որոշում էր կայացրել, մայրիկի հորդորները չլսեց և ընդառաջ գնաց իր երազանքին. «Հայոց լեզու և գրականություն պարապեց և 2007 թ.-ին բարձր գնահատականներով ընդունվեց համալսարան»: Կապիտան Ավագյանն ինը տարի ծառայել է Արցախի պաշտպանության բանակում: Մայրիկն ասում է՝ սիրով է անցել ծառայության ամեն օրը, զորավարժություններից միշտ պատվոգրերով էր վերադառնում, իր վաշտը մշտապես լավագույններից մեկն էր: Անդրեյն իր հրամանատարի և տանկիստի վարպետությունը ցույց է տվել 2016 թ.-ի Քառօրյա պատերազմի ժամանակ: Նրանք թշնամու տանկերի դեմ կռիվ են տվել Լյալ յաԻլ յագիի շրջանում՝ հետ շպրտելով թշնամուն: Այնուհետև իր վաշտի տղաների հետ տեղափոխվել է Ջաբրայիլ, խոցել թշնամու երկու տանկ: Դեռ 2016 թ.-ին Անդրեյ Ավագյանը պարգևատրվում է «Արիության համար» մեդալով:

Մայրիկն ասում է՝ 44-օրյա պատերազմից հետո էլ Անդրեյին պարգևատրեցին. «Թող այդ մեդալները չլինեին, կարևորն ինքը ողջ լիներ»: Երկու անգամ վերապատրաստումների է մասնակցել, տիկին Լիրայի խոսքով՝ ուզում էին այլ տեղ ուղարկել ծառայությունը շարունակելու, սակայն հրաժարվեց. «Ասաց՝ իմ շրջապատը կա, իմ ընկերների հետ նորմալ հարաբերությունների մեջ եմ: Հրաժարվեց ուրիշ տեղ գնալ»: Անդրեյի ընտանիքը Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանի Տումի գյուղից է, որի բարձր հատվածում Անդրեյը հասցրեց խաչ տեղադրել: Առաջին միտքս է՝ թշնամու կողմից օկուպացված Հադրութում վայրագները երևի մաս-մաս են արել խաչը:

«Պատերազմից առաջ գործերով տեղ էր գնացել, տուն վերադառնալիս, համարյա գյուղ հասած, կանչում են զորամաս, համար մեկ տագնապ է հայտարարված լինում: Մինչև պատերազմը սկսվելը մեզ այդ մասին չէր ասել, անընդհատ զանգում էի՝ ինչի՞ ճանապարհից հետ դարձար, ասաց, որ մի փոքր բան է եղել, լուրջ բան չկա: Մի տեսակ անհանգիստ էի, չէի մտածում, որ պատերազմ կսկսվի, բայց մտածում էի, թե այդ ինչ «փոքր» բան է, որ երեք օր է՝ տուն չի գալիս: Երեք օր հետո սկսվեց պատերազմը: Երեք օր իր հետ չէինք կարողանում կապվել, բոլոր ծանոթներին, ընկերներին զանգում էինք: Երրորդ օրը, երբ ուզում էինք գյուղից դուրս գալ, ընկերներից մեկի համարից զանգեց՝ ինչի՞ եք այդքան զանգում, արձագանքեցի, որ մեր հարսն ուզում է գյուղից դուրս գալ: Այդ ժամանակ իրենց երկրորդ երեխայի ծննդին էինք սպասում: Պատասխանեց՝ իմաստը ո՞րն է. կարծում եմ՝ մտածում էր, թե Ապրիլ յանի նման մի քանի օր է տևելու պատերազմը: Ես մնացի, ավելի ուշ դուրս եկա գյուղից՝ հոկտեմբերի 5-ին: Այդ ժամանակ բան չասաց, հակառակը՝ մնում ես, որ ի՞նչ անես»:

Անդրեյ Ավագյանը զոհվել է 2020 թ. հոկտեմբերի 13-ին: «Սկզբում Կարախամբելի կոչվող տեղամասում էր կռվում, ընկերները պատմում էին, որ մերոնք այնտեղ ահագին առաջ էին գնացել: Հետո Հադրութի և Ջաբրայիլի կողմից թուրքերը մտան: Իրենց տանկերը խփել էին, երբ վերջին անգամ ինձ զանգեց, ասաց այդ մասին: Մտածեցի՝ մինչև տանկերը գնան, իրենց հասնեն, պատերազմն էլ կավարտվի: Մտքովս չէր անցնում, որ այդքան երկար կտևի: Անդրեյս և իր զինվորները որպես հետևակայիններ են շարունակել կռվել պատերազմում: Ավտոմատներով ուղարկեցին Ֆիզուլիի և Հադրութի արանքում գտնվող բարձունքը, մինչև այսօր մեզ հայտնի չէ, թե ինչու են ուղարկել այդտեղ: Այդ բարձունքում էլ անօդաչուի հարվածներից զոհվել է իր վաշտի զինվորների հետ: Անպատասխան հարցեր ունենք, մեկի պատմածը մյուսի պատմածի հետ չի համապատասխանում, ամեն ինչ շատ կցկտուր է, մեր ունեցած տեղեկության մեծ մասն իր ընկերներն են պատմել»:

Անդրեյը, ի տարբերություն տղաներից շատերի, շուտ է «վերադարձել» տուն՝ զոհվելու հաջորդ օրը: «Ծնողներից ոմանք ինձ ասում են՝ այդ կողմից բախտավոր ես, բայց դե... Մինչև հիմա մեր աչքերին չենք հավատում: Տեսել ենք իրեն, կարծես քնած լիներ: Որքանով տեղյակ եմ, իր հետ զոհված, իր զինվորներից մի քանիսի մարմիններն ուշ են դուրս բերել: Անդրեյին իր մտերիմ ընկերն է դուրս բերել բարձունքից: Իրեն երեխայիս պես սիրում ու հարգում եմ, որ կարողացել է դա անել, այնքան լավ ընկերներ են եղել իրար համար, որ կարողացել է Անդրեյին այդ անտանելի տեղից հանել: Ընկերները հիմա էլ մեզ հետ կապի մեջ են, զանգահարում են, դե, Արցախի ճանապարհը փակ է, չկարողացան գալ Նոր տարուն և մյուս տոներին: Ասացին՝ երբ Եռաբլուր գնաս, մեր տեղը մեր եղբորը կհամբուրես»:

Ի դեպ, հասցրեցի Անդրեյի մասին պատրաստված տեսանյութեր ու պատումներ դիտել, նրա մարտական ընկերներն առաջին հերթին մատնանշում էին Անդրեյի մարդկային հատկանիշները, հրամանատարի ձիրքը, խիստ ու պահանջկոտ, բայց միևնույն ժամանակ հոգատար լինելու փաստը: Ի դեպ, ինքն էլ մեծ ակնածանքով ու սիրով էր խոսում իր զինվորների՝ ժամկետային զինծառայողների մասին: Տիկին Լիրան ասում է՝ անտանելի բարդ է առանց Անդրեյի: «Դիմանում ենք ցավին, բայց թե ո՞նց... Մարդը ներսից քայքայվում է, չես էլ հասկանում, թե ինչ ցավ է»: Անդրեյն ընտանիքի երեք երեխաներից կրտսերն է, քույր և եղբայր էլ ունի: «Չնայած Անդրեյն ամենափոքրն է, բայց կարծես մեծացած ու փոքրացած լիներ: Ծառայությունն էլ իրենն արել էր: Ծառայության առաջին օրվանից մինչև պատերազմի ավարտը երևի մի գիշեր նորմալ չի քնել: Զինվորականի կյանքը հեշտ չի, բայց իր ընտրությունն էր»: Հիմա կապիտան Ավագյանի ընտանիքը Հայաստանում է հաստատվել: Անդրեյն ամուսնացած էր, երկու դուստր ունի, նրա կրտսեր աղջիկը ծնվել է հայրիկի մահվան քառասուներորդ օրը: Նրան Անդրեա են անվանակոչել՝ ի պատիվ հայրիկի:

Հ. Գ. Կապիտան Անդրեյ Ավագյանը Արցախի «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանի ասպետ է: Այսօր՝ 2023 թ. հունվարի 31-ին կդառնար 33 տարեկան:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ձյան առատ տեղումներն ու բուքը վերադառնում են․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի 33-ամյա վարորդը «ՎԱԶ 2107»-ով, մի քանի պտույտ շրջվելով, բախվել է քարերին․ կա վիրավոր Մենք զենք ենք վերցնելու՝ կամ կապրենք, կամ կմեռնենք․ Ոսկեպարի բնակիչ Վթարային աշխատանքներով պայմանավորված ջուր չի լինելու Գյուղապետը եկավ արյան մեջ կորած, ասաց՝ «շտապ օգնություն կանչեք, գյուղում վիճակը վատ է. Վարդաձորի վերջին օրը… Սփյուռքը պետք է վերակազմակերպվի. Արամ Ա ՆԱՏՕ-ի և Ադրբեջանի միջև քաղաքական առևտուրը նոր փուլ է մտնում. զոհասեղանին Հայաստանն է Շրջաններում ձյուն է տեղում, ճանապարհները աղ-ավազով մշակում են Կազանում հայտնաբերվել է սալմոնելոզով վարակման զանգվածային դեպք Տավուշում հավաքել են տվել Փաշինյանի հետ հանդիպման եկածների հեռախոսներն ու որոշ իրեր․ հանդիպումը թեժ է անցել Հայկական մոտ 600 բեռնատար սպասում է Վերին Լարսով անցնելուն․ «Սպուտնիկ Արմենիա» Թուրքիայի գործարաններից մեկում պայթյուն է տեղի ունեցել. կան զոհեր ու վիրավորներ Թշնամու խնդիրն է՝ կտրել Իրան-ՀՀ-Վրաստան-ՌԴ հաղորդակցության ուղին, ջլատել ՀՀ պաշտպանական բնագիծը «Այսուհետ բոլորը պետք է հաշվի նստեն մեզ հետ»․ Ալիև Աբովյան քաղաքում զենքի գործադրմամբ խմբակային խուլիգանության վարույթով մեղադրանք է ներկայացվել ևս երեք անձի ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ Հայաստանի այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասուլիսին, ցույց եմ տվել նաև այստեղ. Փաշինյանը՝ Տավուշի հանդիպման մասին Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Արցախցիների վերադարձի հարցում Հայաստանի իշխանության պահվածքը համընկնում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի տեսակետների հետ. Տիգրան Աբրահամյան Ոսկեպարցիները Փաշինյանի դեմ պայման են դրել, պատրաստ ենք անգամ պատերшզմի․ Ոսկեպարի բնակիչ, պահեստազորի գնդապետ Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Հետախուզվողը հայտնաբերվեց «Զվարթնոց» օդանավակայանում Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 26-ամյա աղջիկը դանակահարել է իրեն հարվածող ընկերոջը․ նա ձերբակալվել է Ուզում եք հասկանալ, թե ինչ է լինելու, այսպես կոչված, «անկլավները» հանձնելուց հետո, նայեք Արցախին Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Վթար՝ Երևանում. Աջափնյակի դատարանի հարևանությամբ բախվել են Nissan-ն ու Mitsubishi-ն Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Ոսկեպարում Նիկոլ Փաշինյանին շատ սառն են ընդունել․ Փաշինյանը վախեցրել է պատերազմովՔաղաքացին քարով հարվածել է կառավարության շենքի պատուհանին Ալիևն օկուպացված Ստեփանակերտում վառել է Նովրուզի խարույկը Ասֆալտ փռել, ծորակ տեղադրել չկարողացող իշխանությունը ո՞նց է ակադեմիական քաղաք կառուցելու. Գալստյան «Ոսկեպարից Նիկոլը փախե՞լ է»․ Գագիկ Համբարյան ՀԱՊԿ-ում հայտարարել են, որ ՌԴ նախագահական ընտրություններն անցել են օրենքին համապատասխան Ոսկեպարի վարչական ղեկավարի «վախը բռնել են» Ռուսաստանն ընտրություններից հետո ավելի կոշտ է լինելու Հայաստանի նկատմամբ Գրիգորի Զաքարյան. Բիզնեսին պատրաստ ենք մատուցել ներդրումային համալիր ծառայություններ Հասանովը Ստոլտենբերգին տեղեկացրել է հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակի մասին Էլեկտրոնային դեղատոմսի ներդրումից 15 օր անց. մանրամասներ (տեսանյութ) Հայաստանն ունի «Խաղաղության խաչմերուկ» ծրագիրը, որը չափազանց կարևոր է մեր երկրների համար. Նուրտլեու Մահացել է երգիչ Ուզբեկը ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացումը շղթայական և աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ․ Արշակ Կարապետյան Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպում է Ոսկեպարի, Բաղանիսի և հարակից բնակավայրերի բնակիչների հետ Իլհամ Ալիևը հեռախոսով շնորհավորել է Պուտինին ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ Ողջաբերդում երիտասարդներ են ձերբակալվել․ համայնքին պատճառել են 8 միլիոն դրամի վնաս Չինաստանը շնորհավորել է Պուտինին 4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել