Երևան, 28.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Քաշով մեկ ոսկու արժեք ունեցող համեմունք՝ վանիլին. «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Վանիլինը համեմունք է, որը ձեռք է բերվում Vanilla բույսի մի քանի տեսակների չհասունացած պտուղներից, առաջին հերթին՝ vanilla planifolia- ից, որից ստացվում են լավագույն որակի վանիլինի 20-25 սանտիմետրանոց երկար պատիճներ: Վանիլինի մասին առաջին հիշատակումն արվել է իսպանացի քահանայի կողմից 1529 թվականին Մեքսիկայում, երբ նա լեգենդ է պատմել Կենտրոնական Ամերիկայի հնդիկների մասին. «Շատ վաղուց թագավորից ծնվել է զարմանալի գեղեցկության դուստր: Նրան անվանել են Առավոտյան աստղ: Թագավորը չի ցանկացել ամուսնացնել նրան սովորական մահկանացուի հետ, ուստի նրան դարձրել են պտղաբերության աստվածուհու քրմուհի։ Քայլելով անտառներով՝ աղջիկը հանդիպել է մի գեղեցիկ իշխանի, որի անունը եղել է Երիտասարդ եղջերու:

Նրանք սիրահարվել են, բայց պտղաբերության աստվածուհին սպանել է նրանց: Եվ շուտով նրանց մահվան վայրում աճել է մի փարթամ շյուղ, որը դարձել է զմրուխտե կանաչ ցողուն, որը վեր է բարձրացել իր բեղիկներով: Շուտով ցողունի վրա ծաղկել են նուրբ դեղնավուն կանաչ խոլորձները, իսկ հետո նրանց տեղում պատիճներ են առաջացել, որոնք արտանետել են նուրբ բույր: Նման կեպ էլ հայտնվել է վանիլը»: Շատ լեզուներում կան ասացվածքներ, որոնք նման են «Տղամարդու սրտի ճանապարհը անցնում է ստամոքսով» ասույթին: Հավանաբար, մայա ցեղի հնդկացիներն առաջինն են հասկացել այդ պարզ ճշմարտությունը: Նրանց հայտնի «շոկոլատլ» ըմպելիքը (որը եղել է շոկոլադի նախատիպը) բաղկացած է եղել փոշիացված կակաոյի հատիկներից, վանիլինից, մեխակից, չիլի պղպեղից և այլ համեմունքներից: Հնդկացիները բարձր են գնահատել վանիլը և դրա պատիճներն անգամ օգտագործել են որպես վճարամիջոց: Շոկոլատլը վայելել են միայն առաջնորդները, ազնվականները և ռազմիկները: Այն մատուցել են խնջույքներից հետո:

Բացի այդ, հնդկացիները հավատացած էին, որ շոկոլատլ խմող տղամարդը հաջողակ կլինի կանանց հետ: Ամերիկա ժամանած իսպանացիներն ընդունել են այդ ավանդույթը և Եվրոպա են բերել մի հրաշք սիրային ըմպելիք՝ վանիլինով շոկոլադ։ 18-րդ և 19-րդ դարերում բուժակները խորհուրդ էին տալիս տղամարդկային ուժը բարձրացնելու համար օգտագործել վանիլային արգանակ: Վանիլինը հարգի է եղել ոչ միայն այդ հավատալիքի, այլ նաև իր բույրի շնորհիվ: Կենտրոնական Ամերիկայի հնդկացիները գլխարկներին վանիլի պատիճներ են կրել: Հնում վանիլինը բառացիորեն ոսկու արժեք է ունեցել, Մեքսիկայում նույնիսկ վանիլինի գողերի կաստա է եղել, իսկ ֆերմերները յուրաքանչյուր պատիճ նշել են հատուկ նշանով, որպեսզի գողանալու դեպքում այն նույնականացվի: Հին աշխարհում վանիլինը եղել է դասական համեմունքներից ամենաերիտասարդը: Առաջին եվրոպացին, ով համտեսել է ացտեկների վանիլային շոկոլադը, եղել է Կոլումբոսը:

Այդ ժամանակից ի վեր այդ էկզոտիկ համեմունքը դարձել է իսպանացիների կողմից ացտեկներից և Հարավային Ամերիկայի այլ բնիկ ժողովուրդներից հավաքված տուրքի կարևոր մասը: Իսպանացիները, իմանալով այդ համեմունքի ուշագրավ հատկությունները, 16-րդ դարի սկզբից գրեթե 300 տարի պահել են Մեքսիկայից դրա ներմուծման մենաշնորհը: Վանիլինի ժամանակակից անվանումը գալիս է իսպաներեն «փոքր պատիճ» բառից: Եվրոպացիները, հատկապես ֆրանսիացիները, վանիլինից սկսել են պատրաստել ոչ միայն օծանելիք, այլ նաև այն խառնել են քթախոտերին և լիկյորներին: Երբ 19-րդ դարում հայտնվել է վանիլի յուղը, շատ խելացի կանայք սկսել են մի քանի կաթիլ քսել իրենց ականջներին և դաստակներին՝ այդպիսով հնարելով կատարյալ օծանելիք, որը և՛ զգայական է, և՛ միևնույն ժամանակ տան հարմարավետություն է հիշեցնում: Այնուամենայնիվ, 18-19 դարերում վանիլինի հիմնական արժեքն այն էր, որ այն համարվում էր ուժեղ աֆրոդիզիակ:

Գերմանացի հետազոտող Բիզար Զիմերմանը, ուսումնասիրելով հարավամերիկյան ժողովուրդների սովորույթները, պարզել է, որ նրանց ավանդական վանիլային շոկոլադը օգտագործվում է որպես աֆրոդիզիակ և խթանող միջոց: Եվրոպացի գիտնականները վանիլինին վերագրել են եզակի բուժիչ հատկություններ, որը և խթանել է այդ թանկ համեմունքի պահանջարկը: Այսօր աշխարհում սպառվում է շուրջ 2000 տոննա բնական վանիլին: Այս պահանջը բավարարելու համար Կարիբյան, Հարավային Ամերիկայի և Ասիայի արևադարձային շատ երկրներ վանիլ են աճեցնում արտահանման համար: Մադագասկարն այդ համեմունքի ամենամեծ արտադրողն է: Վանիլային տնկարկներում հիմնականում ձեռքի աշխատանք է օգտագործվում:

Վանիլային լավագույն պատիճները փափուկ, յուղոտ, մի փոքր գանգուր, մուգ, գրեթե սև գույնի են: Նման վանիլը ընդգծված հոտ ունի, որը պահպանվում է մինչև 40 տարի: Վանիլինը համատեղում է արևել յան խնկերի էկզոտիկությունն ու առեղծվածը, ծաղկեփնջերի «սիրավեպը», ժամանակակից բարդ և համարձակ բույրերն ու հանգստացնող քաղցր նոտաները: Դատելով այն փաստից, որ այն ավելացվում է կոսմետիկայի, մոմերի և օդը թարմացնող միջոցների վրա, վանիլինն ունի ինչ-որ առանձնահատուկ գաղտնիք: Չնայած վանիլը այնքան մեծ ուշադրության չի արժանացել, որքան այլ ժողովրդական միջոցները (ինչպես, օրինակ՝ նարդոսը, անանուխը և երիցուկը), այն հարյուրամյակներ շարունակ օգտագործվել է որպես բուժիչ, ցավը ամոքող և հանգստացնող միջոց:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 
Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Բոլոր ծրագրերը պետք է սպասարկեն Արցախ մեր հավաքական, անվտանգ ու արժանապատիվ վերադարձի տեսլականին Տավուշում տեղի ունեցողը կոպիտ սխալների արդյունք է. ԹաթոյանՍեպտեմբերից աշակերտներն այլևս գնահատական չեն ստանա Ադրբեջանի ՄԻՊ-ն օկուպացված Ստեփանակերտում հանդիպել է այնտեղ մնացած արցախցիների հետ «Զանգի, ասա` ռnւմբ կա «Դալմա մոլ»-ում». զգուշացե՛ք, թիրախում երեխաներն են (լուսանկար) Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանԱզատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Հայաստանը վերածվում է Արեւմուտքի՝ ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի․ Զախարովա ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության հետևանքով տուժածների թիվն աճել է Ռուսաստանը չի պատրաստվում կռվել ՆԱՏՕ-ի հետ, սա ուղղակի անհեթեթություն է. Պուտին Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Նավթի գներն աճել են Ոսկու գինն աճել է «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Կառավարության որոշումը՝ ջրի սակագնի վերաբերյալ «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար ԱԱԾ սահմանապահ զորքերը կազմակերպում է ընդունելություն «Զվարթնոց», «Բագրատաշեն» և ՀՀ պետական մյուս սահմանային անցակետերում ծառայության անցնելու համար (տեսանյութ) Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն կատարողները հավաքագրվել են ԻՊ-ի «Խորասանի ձայն» տաջիկական ՏԳ ալիքի միջոցով Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Եղանակային վատ պայմանների պատճառով Վրաստանից Հայաստան տանող ճանապարհը փակ է Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոսներ Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ հինգշաբթի է. ժամերգությունից հետո կատարվում է ոտնլվայի արարողություն Սամվել Շահրամանյանը Le Figaro-ին ասել է՝ քանի հայ է մնացել օկուպացված Արցախում Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ռուբլին էժանացել է. փոխարժեքն՝ այս պահին «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Հրդեհ է բռնկվել Ադրբեջանի մետրոյի Նասիմի կայարանում (տեսանյութ)ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ Պլանային նորոգման աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով լույս չի լինելու Սպասվում է 0․․․-1 աստիճան ցուրտ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերինՀայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ պատասխանը Ադրբեջանի հայտարարություններին Սուպերմարկետի 19-ամյա հսկիչը BMW-ով «դրիֆթ» է կատարել, ապա՝ բերման ենթարկվելՊեսկովը տարօրինակ է անվանել ԱՄՆ-ի հայտարարություններն ահաբեկչության մեղավորների մասին Ավելի քան 4300 բեռնատար Վերին Լարսում սպասում է սահմանն անցնելուն