Օդային օձ. թերագնահատված խաղալիք, որ մեծ հայտնագործությունների առիթ դարձավ․ «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ![Օդային օձ. թերագնահատված խաղալիք, որ մեծ հայտնագործությունների առիթ դարձավ․ «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/14-03-23/bb1fde0762cb0de81e7376c6879faaeb.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Օդապարուկ բառը բոլորս էլ հաճախ ենք լսել: Թվում է՝ ոչ մի բարդ բան չկա, գիտենք, որ դա թելից կապված պարզագույն սարք է, որը ճախրում է քամու ուժով, կամ էլ գունավոր թղթե եռանկյունի, որի վրա, օրինակ՝ Մերի Պոպինսը վայրէջք է կատարել իր տղաների գլխին: Բայց բոլորի համար սովորական այդ խաղալիքը՝ օդապարուկը, կամ այլ կերպ անվանած օդային օձը, այնքան էլ պարզ սարք չէ, որքան թվում է առաջին հայացքից: Օդապարուկների պատմություն սկսվել է հին Չինաստանից: Այնտեղ դրանց անվանել են օդային օձ, քանի որ Վիշապի օրը, որը նշվում է սեպտեմբերի 9-ին, երկինք են արձակվել օձի՝ թելից կապված հսկայական թղթե մարմիններ, որոնց ծայրին օձի գլուխն է:
Երկրորդ դարից սկսած այդ ավանդույթը պահպանվել է մինչև մեր օրեր: Եվրոպացիների հնագույն տարեգրություններում կան բազմաթիվ հիշատակումներ օդապարուկի նմանությամբ սարքերի մասին: Միայն թե, ամենայն հավանականությամբ, դրանք ավելի շատ ունեցել են ռազմական նշանակություն, քան եղել են խաղալիքներ: Թշնամուն շփոթեցնելու կամ պարզապես վախեցնելու համար բյուզանդական արքայազն Օլեգը օգտագործել է «թղթե ձիեր և զինված մարդիկ»: Իսկ 1066 թվականին Անգլիայի գրավման ժամանակ Ուիլ յամ Նվաճողը ռազմական հատուկ ազդանշաններ տալու համար է օգտագործել օդապարուկները: Հետագայում օդապարուկները դարձել են պարզապես զվարճանքի խաղալիքներ, որոնք շատ են հեռու եղել «գիտությունով չալելուց»: Այնուամենայնիվ, անհնար է, որ որևէ թռչող իր օդ բարձրանա, եթե այն չի ստեղծվել աերոդինամիկայի օրենքները հաշվի առնելով:
Իսկ այդ օրենքները հասկանալ օգնել է հենց օդապարուկ խաղալիքը: Նախկինում հայտնի են եղել օդապարուկների միայն մի քանի տեսակներ: Դրանք եղել են հարթ, պոչավոր և կոմպոզիտային՝ միացված ճկուն համակարգով: Հայտնի մաթեմատիկոս Էյլերը 1756 թվականին ասել է, որ օդապարուկը գիտնականները թերագնահատում են, բայց այն ստիպում է լրջորեն մտածել իր մասին: Դրանից 140 տարի անց այդ ամենը օգտագործել և փորձել են օդ թռչել գերմանացի ինժեներ Լիլենտալը և ավստրիացի Հարգրավը: Արդյունքում Հարգրավն առաջինն է օդապարուկի օգնությամբ երկինք ուղարկել մարդու և կանգ չի առել այդ ձեռքբերմամբ:
Դրա արդյունքն է դարձել տուփային օդապարուկի ստեղծումը, որին կայունության պահպանման համար պետք չէ պոչ: Հարգրավի ստեղծած թռչող արկղերը ստիպել են մշակել աերոդինամիկայի հայեցակարգ և օգնել առաջին ինքնաթիռի ստեղծմանը:Միխայիլ Լոմոնոսովը ևս չի անտեսել օդապարուկները: Նա այդ խաղալիքի օգնությամբ ուսումնասիրել է կայծակը և ամպրոպի ժամանակ մթնոլորտի վերին շերտերը դեռ 1753 թվականին: Սակայն այդ փորձը քիչ է մնացել սպանի գիտնականին, քանի որ նա ստատիկ էլեկտրականության հարված է ստացել:
Զինվորականները և ինժեներները անընդհատ ձևափոխել են օդապարուկային թռչող արկղերը՝ ներառյալ մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկիզբը: Տեխնոլոգիական առաջընթացին զուգահեռ այդ խաղալիքը ծառայել է ոչ միայն խաղաղ նպատակների համար:Պատերազմի ժամանակ օդապարուկներն օգտագործվել են պաշտպանության համար: Կարևոր ռազմական օբյեկտների մոտ դրանք օդ են բարձրացվել մոտ 3000 մետր բարձրությամբ, որպեսզի նրանց պահող մետաղալարերին կպչելով՝ տապալվեն թշնամու ինքնաթիռները:Օդապարուկը այնքան կարևոր հայտնագործություն է եղել մարդկության համար, որ անգամ ունի իր սեփական տոնական օրը, որը կոչվում է «Օդային օձի օր»:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/89fd45a73bc26a99af1223f5b2ce54cd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/b71f425eb26e82fc1c1eeee07400f713.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/e7007c15cbf4afd609f05858b0ebb6b9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/714f1b4a70b176391e69008fdfa25dea.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/9543834b550d7f0dcf744eccacd3407e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/ee261e6792614d90eba8290d546c28c8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8cd80515a07b04f5bbbc8785ced2a204.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ab5eae72e2021c18e7631050bfdaf9ec.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/609a68036537258244309afe4c1ee26c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f165cbe5cb6c2ea8e817606d82651d18.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d9318377d6d61272c9a1d29f0e8aaf13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/cc35bd69f587d41f973abd38b39c646b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2beeeae1fbd87da8ee13f4bbf204b666.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b40371bf6eede732bb5480b54a6a689d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/092ceff9b11f3c86110cb39c98a2bd34.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f3869c08c2a63bdb85e9ea71b952111a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/67d78ecca4898fc60e38662000b335f1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/91bb82389e823e284053bf658a79d1f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f984a1b924d2f5244f6efdf5cd82210f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/861591d9e0e22c6c7c03e9c02e2a8d73.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/13668ae49a3c0fc187c200fb4f9af60a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/919b3a8132e8c9756c116d6097498e0f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1b3254116195483f9493ad0adeac5ca6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5da76aa425a5bf381eb89ffc54f1e2d5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9a47438e7b842031ff8d93c2e83b5e14.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c1e4802f1b25ab4e262609b291851732.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8534f6ed59531ae9f78488b690b43568.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/79c1b4f5bfae5392b2e831a4f581d6f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/724f912dd9c83740bf224c1d6933231d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/530f1857ce22f002fc50328e4ff59e24.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/718baa47237e76747abbfd4bf5753906.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/accfca599792efab34c48735275c8aac.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f4b6fd1c0ec03c9a7ce2ab984c719a01.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/897a989ae08861a6316124f06a3775d9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/940282e844cdb9757aab7f0ce018b5de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8d0e952958ca25cab05220ead0da525f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee20c370b36480cd20a4e39d026982d8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/42d18862b1aa67eb4ebb5e476046f86b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f29578ee2cf9d98a81f1dfa9056a7f55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/bc1040d06404d2081b9edaebdb8fbc4d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9cfd5288a3d90ca5d12498d44c811cf2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6b538185e08c5cc76dd3c518919efdbb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/761a66a2e3036b11f4b26f0c0dc11ead.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4ceee149700bfcddc318d7ed9ae10ff.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2275f131e088b6a65854230de62393a2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6cb7a0845561b9a36797c6a7a9286371.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f55df68cc3a65a59a768e0df87421697.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f5e470b09266f51a8763633bb258bc32.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b6404cbbf63e087c1e89d1b26dc98726.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/84cfd8cc8c0a43572129059864c01bbc.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)