Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Փաշինյանին պոտենցիալ Սահակաշվիլի են դիտարկում». «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հունիսի 1-ին Քիշնևում Նիկոլ Փաշինյանի ու Իլհամ Ալիևի մասնակցությամբ հնգակողմ հանդիպումը քաղաքագետ Երվանդ Բոզոյանը մի մեծ շղթայի մաս է համարում, որը սկիզբ է առել 2022-ի հոկտեմբերին՝ Պրահայում։

«Նախորդ տարվա հոկտեմբերի 6-ից սկսած՝ «խնդիրները լուծելու» համար Փաշինյանն ընտրել էր Արևմտյան հարթակը։ Այնտեղ իրենից պահանջել էին ընդունել, որ Արցախը պետք է մնա Ադրբեջանի կազմում, և այդ բանաձևով «խաղաղության պայմանագիր» կնքել Ադրբեջանի հետ։ Փաշինյանն այդ որոշումը կայացրեց, իսկ Ադրբեջանի նախագահը հայտարարեց, որ նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը վերախմբագրված է, որովհետև «Հայաստանն Արցախը պաշտոնապես Ադրբեջանի մաս է ճանաչել»։ 2022 թ. հոկտեմբերի վերջին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Փաշինյանի ու Ալիևի հանդիպման միջոցով փորձեց վերադարձնել նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը՝ հայտարարելով նաև, որ եթե «հայերը համաձայն են, որ Արցախն Ադրբեջանի կազմում լինի, ես դեմ չեմ», ըստ էության, ակնարկելով, թե «հայերն ինչպե՞ս կարող են համաձայն լինել Արցախի՝ Ադրբեջանի կազմում լինելու հետ»։ Այդ ժամանակ Արցախում մեծ հանրահավաք եղավ, ՀՀ-ում հանրահավաքը փոքր էր, ինչն ազդակն էր նրա, որ ՀՀ-ում հասարակությունն այդ պահին դիմադրության նշաններ ցույց չտվեց»,-ասաց քաղաքագետը՝ շեշտելով, որ այնուհետ, հիմք ընդունելով Փաշինյանի վերոնշյալ որոշումը, Ադրբեջանը փուլային ձևով՝ սկզբից «էկոակտիվիստների», հետո անցակետի միջոցով փակեց Լաչինի միջանցքը։

«Երբ Հայաստանի ղեկավարը փաստացի համաձայնել է, որ Արցախը պետք է Ադրբեջանի կազմում մնա, ռուսները հայերից ավելի հայ լինել չեն կարող։ Հասկանալի է, որ ռուսները ֆորմալ տեսանկյունից միջնորդ են։ Եթե Փաշինյանը մոտակա ժամանակներս չհեռացվի իշխանությունից, ապա Արցախի՝ Ադրբեջանի կազմում մնալն անդառնալի է լինելու, որին հաջորդելու է մասսայական արտագաղթը։ Այսինքն, այն թեզը, թե Փաշինյանը բանակցում է «ԼՂ հայերի իրավունքների ու անվտանգության երաշխիքների համար», ձևական թատրոն է։ Եթե վերջնականապես բոլորի կողմից հաստատվի, որ Արցախն Ադրբեջանի կազմում է մնալու, ացախահայության ճնշող մեծամասնությունն Արցախում չի մնալու։ Արևմուտքի կողմից երաշխիքների մասին բոլոր խոսակցություններն անբարո ձևակերպումներ են. նպատակը հայաստանցիների գլխի տակ փափուկ բարձ դնելն է, որ ՀՀ-ում ընդվզում չլինի, ՀՀ-ում մտովի համաձայնեն, որ Արցախն արդեն չկա»,-շեշտեց Երվանդ Բոզոյանն՝ ընդգծելով, որ թեպետ Հայաստանում նշվածի շուրջ «աղմուկ» կա, բայց Փաշինյանին կանխելու համար ժողովրդին փողոցներ դուրս բերելու խնդիր կա։

«Ի դեպ, Արևմուտքը Փաշինյանից պահանջում է ոչ միայն Արցախը հանձնել, այլ Հայաստանին ընդհանրապես դուրս բերել ՌԴ ազդեցության գոտուց, մտցնել Թուրքիայի ու Ադրբեջանի ազդեցության գոտու տակ։ Այս երկրորդ պահանջն ուղղված է այդ երկու երկրների գործոնի մեծացմանը տարածաշրջանում, որ Արևմուտքը կարողանա լուրջ դիմակայել Իրանի և ՌԴ-ի ազդեցությանը։ Նման սցենարի դեպքում Փաշինյանը Հայաստանի գոյության երաշխիքը Թուրքիայից ու Ադրբեջանից է ուզում ստանալ. երբ ասում էր «կադաստրի թուղթ չունենք», հենց դա էր նշանակում։ Արևմուտքը ֆորմալ իմաստով հասկանում է նշվածի անհնարինությունը, բայց ձևական ասում է՝ «ամեն ինչ կանենք, որ Թուրքիան ձեզ վատ աչքով չնայի»։ Իրականում Թուրքիան և Ադրբեջանը Հայաստանի Հանրապետության խնդիրն արագ լուծելու մեծ շանս են տեսել։ Ինչպե՞ս, շատ պարզ. Ալիևն արդեն հայտարարել է, որ հարյուրհազարներով ադրբեջանցիներ պետք է վերադառնան Հայաստան, իսկ «Զանգեզուրն էլ պատմականորեն պետք է Ադրբեջանի կազմում լինի»։

Հայաստանի, ՌԴ-ի և Իրանի ազդեցությունը վերացնելուց հետո երկրորդ փուլով նշված խնդիրն են փորձելու լուծել։ Հիմա մենք մի փուլում ենք, երբ Փաշինյանը պետք է, այսպես կոչված, խաղաղության պայմանագիր ստորագրի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, որի երաշխիքը պետք է տան Արևմուտքն ու Թուրքիան։ Սա զավեշտալի է։ Փաշինյանը հասկանում է, որ սա Հայաստանի ոչնչացմանն է բերելու։ Լավ գիտի, որ երաշխիք գոյություն չունի, լավ գիտի, որ Հայաստանին կործանման է տանում, պարզապես ուզում է քնեցնել հայ ժողովրդին։ Իր խունտայի հետ նա ապագա չի տեսնում, բայց այլ տարբերակ էլ չունի, քանի որ եթե որոշի վերադառնալ ՌԴ հարթակ ու այնտեղ խնդիրներ լուծել, այդ պարագայում իրեն միանգամից իշխանությունից կհեռացնեն։ Լավ հասկանում է, որ Ռուսաստանի համար persona non grata է. Արցախը վերացնելով՝ փորձում է նաև Հայաստանը դուրս բերել Ռուսաստանի գոտուց։ Իրեն, մեծ հաշվով, արդեն պոտենցիալ Սահակաշվիլի են դիտարկում»,-ասաց քաղաքագետը՝ ընդգծելով, որ, ամեն դեպքում, ամեն ինչ անելու են, որ ՌԴ-ն այստեղ ներկայություն չունենա, ինչը, ըստ քաղաքագետի, Հայաստանի չգոյություն է նշանակում։

«Եթե Հայաստանի գոյության երաշխիքները Թուրքիան ու Ադրբեջանը պետք է տան, ապա մենք իրենց պայմանները լավ գիտենք. Արևմուտքը գուցե կարող է ձևական դիմադրել, բայց իրենց համար կարևորն այն է, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան միասնական սահման ունենան։ Այդ նպատակն իրագործելուց հետո Հայաստանից մնացած մասը կհայտնվի թուրքական պարկի մեջ, իսկ մեր սահմանակիցները կլինեն Թուրքիան, Ադրբեջանը, Վրաստանը։ Այդ սցենարի դեպքում, բնականաբար, ռուսական 102-րդ ռազմաբազան դուրս կգա՝ անկախ նրանից՝ հայ ժողովուրդը կցանկանա, թե ոչ։ Հետո այստեղ կմտնի թուրքական բանակը, և Գյումրու, Վանաձորի, ինչպես նաև Երևանի բնակիչների էվակուացիայի խնդիրը ժամանակի հարց կլինի։ 21-րդ դարում ոչ թե ցեղասպանություն, այլ տարհանման ուղղությամբ կաշխատեն։ 3 միլիոնի տարհանումը, միգուցե, արտաքուստ վատ երևույթ կդիտարկվի, բայց բոլորն էլ կհասկանան, որ Հայաստանի ոչնչացմամբ ՌԴ-ն կկորցնի տարածաշրջանը, Իրանն ընդմիշտ կթուլանա, իսկ թուրք-ադրբեջանական միասնական երկիրը ռուս-արևմտյան հակամարտության մեջ և Իրանին ճնշելու հարցում լուրջ գործոն կդառնա»,-շեշտեց նա։

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Հայաստանի տարածքում արգելափակվել են Սոլովյովի հաղորդումները Ջուր չի լինի Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Մարտի 29-ի եղանակային կանխատեսումները Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ ԵրևանումԶատիկին հաջորդող մեռելոցն աշխատանքայի՞ն կլինի, թե՞ ոչ Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին և Լարսում Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար Պուտինը զարմացած էր, որ Փաշինյանը ԼՂ-ն Պրահայում ճանաչել է Ադրբեջանի մաս. Լավրով Այսօր Ավագ Ուրբաթ է՝ Հիսուս Քրիստոսի չարչարանաց, խաչելության, մահվան ու թաղման հիշատակության օրը Ռուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Վրաստանի պատվիրակությունը շրջել է Հայաստանի պատմության թանգարանովՀՀ-ն սառեցրել է իր անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին, մինչև հասկանաք, թե այդ կազմակերպությունը կա՞, չկա՞, գործո՞ւմ է․ ԱԺ նախագահԱլիևի անվան փողոցի շենքում հրդեհ է, բնակիչներին տարհանում են (տեսանյութ) Քանի՞ մարդ է թունավորվել ՀայաստանումՄԱԿ-ի դատարանը Իսրայելին պարտավորեցրել է Գազա օգնություն հասցնելու միջոցներ ձեռնարկել Երկար ժամանակով լույս չի լինելու․ հասցեներԶելենսկին նշել է՝ ՌԴ խոշոր հարձակման ժամկետըՍարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվել Եկեք համախմբվենք մեր ջանքերում՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի շահերն ու իրավունքները․ Արտակ ԲեգլարյանՕդի ջերմաստիճանն աստիճանաբար կբարձրանա 8-10 աստիճանովՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին ՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ Բյուրոյի հայտարարությունը 4 զn՞հ և թթվածնի պակա՞ս. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ ԿԳՄՍ նախարար «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՏուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված. ՆԳՆ ԱՄՆ բենզալցակայանում հզոր հրդեհ է բռնկվել (տեսանյութ)Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «Nissan»-ն ու «Ford Transit»-ը. վարորդները հիվանդանոցում ենՎիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ Երևանում․ կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ ԱֆղանստանումՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Բաքուն օկուպացված Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը ներկայացրել է որպես «գաղտնի ռազմական համալիր»Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան «Կրոկուսի» վրա հարձակված ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ են եղել Վթարային ջրանջատում Երևանի Մալաթիա Սեբաստիա վարչական շրջանում Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկիԼարսը բաց է Telegram-ը գործիք է դառնում ահաբեկիչների ձեռքում. Պեսկով Փարիզը Բաքվում լրտեսական ցանց է ստեղծում․ Ադրբեջանի Պետական ​​անվտանգության ծառայություն Պեսկովը պատասխանել է Crocus-ում ահաբեկչության վերաբերյալ վարկածների մասին հարցին Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Գյումրի քաղաքում «Գոյ»-ը պատրաստ է գործունեություն ծավալել որպես անկախ թատրոն Հայաստանից թողել են «տրաֆարետը», որի տակ աշխատում է թուրքական շահերի սպասարկողը. Էդուարդ Շարմազանով Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Հրդեհ Խոտ գյուղում․ ի՞նչ է հայտնի