Ովքե՞ր են պատկերված մոտ երկու հազար տարեկան ֆրանսիական մեծ զարդաքանդակի վրա․ «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ![Ովքե՞ր են պատկերված մոտ երկու հազար տարեկան ֆրանսիական մեծ զարդաքանդակի վրա․ «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/05-12-23/2bf814a97cfbe1be24ae671e9edc73e0.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ֆրանսիական մեծ կամեան՝ զարդաքանդակը, պատրաստված է հինգշերտ սարդոնիքսից և թվագրվում է մեր թվարկության մոտ 23 թվականով: Այն ամենախոշոր հայտնի անտիկ զարդաքանդակն է։ Զարդաքանդակի վրա պատկերված է Տիբերիոս կայսեր ընտանիքը։ Դրա ծագման ստույգ վայրն անհայտ է։ Ենթադրվում է, որ այն եղել է Բյուզանդիայում և հետագայում ձեռք է բերվել Սենթ Լուիսի կողմից Լատինական Կայսրության կայսր Բալդուին 2-րդից, երբ նա վաճառում էր բյուզանդական կայսրերի սուրբ մասունքները: Զարդաքանդակի շրջանակը, որը կորել է 1804 թվականին, վկայել է, որ այն կազմել է զարդաքանդակների խմբի մաս և եղել է թանկարժեք քարերով զարդարված հարթ, մեծ զարդաքանդակի կենտրոնական տարրը: Ֆրանսիական մեծ զարդաքանդակի գոյության առաջին փաստագրական վկայությունը Սենտ-Շապել գանձարանի գույքագրումն է 1279 թվականին։
Այն հայտնի է եղել որպես «Հովսեփի հաղթանակը Եգիպտոսում» զարդաքանդակ (fr. Triomphe de Joseph en Egypte), քանզի ենթադրվում էր, որ այն պատկերում է Հովսեփ Գեղեցիկի հաղթանակի տեսարանը եգիպտական փարավոնի արքունիքում։ 1343 թվականին Պապը ցանկություն է հայտնել տեսնել այն, և Ֆիլիպ 6– րդը զարդաքանդակը ուղարկել է Հռոմ, որտեղ էլ այն գտնվել է հաջորդ 20 տարիներին: Մոտ 1363 թվականին Դոֆինին՝ Ֆրանսիայի ապագա թագավոր Չարլզ 5-րդին հաջողվել է վերադարձնել զարդաքանդակը, և 1379 թվականին այն կրկին տեղադրվել է ՍենտՇապելում, որտեղ էլ մնացել է մինչև 1791 թվականը։ 17-րդ դարում բացահայտվել է ֆրանսիական մեծ զարդաքանդակի իրական իմաստը. ֆրանսիացի գիտնական Նիկոլա-Կլոդ Պեյրեսկը հռոմեացի հնագետ և բանաստեղծ Ջիրոլամո Ալենդրոյին ուղղված իր նամակում, որը թվագրված է 1620 թվականի սեպտեմբերի 23-ով, նույնականացրել է դրա վրա պատկերված բոլոր կերպարները և այն կապել Տիբերիոս կայսեր անվան հետ։
Զարդաքանդակի քննարկումը դարձել է նկարիչ Ռուբենսի հետ Պեյրեսկի նամակագրության ամենակարևոր թեմաներից մեկը։ 1791 թվականին Ֆրանսիայի թագավորը որոշել է զարդաքանդակը ներառել իր շքանշանների հավաքածուում։ Բայց 1804 թվականին այն գողացել են։ Չնայած մեկ տարի անց այն վերադարձվել է, բայց թանկարժեք շրջանակը կորել է։ Ֆրանսիական մեծ զարդաքանդակի կոմպոզիցիան ներառում է 24 անձ, որոնք տեղակայված են երեք մակարդակներում: Պատկերված անձանցից մի քանիսը մինչ օրս էլ անհայտ են, բայց, ընդհանուր առմամբ, խմբում պատկերված են ՋուլիանԿլաուդյան դինաստիայի անդամները։ Կոմպոզիցիան խորհրդանշում է կայսերական ընտանիքի օրինականությունն ու միասնությունը։ Վերին մակարդակը Օլիմպոսն է. այնտեղ պատկերված են հանգուցյալները՝ աստվածացված Օկտավիանոս Օգոստոսը՝ կենտրոնում, Դրուզը՝ ձախից, Պեգասե Գերմանիկը՝ աջից:
Միջին մակարդակը զբաղեցնում են այդ ժամանակ կենդանի անձինք՝ կենտրոնում Տիբերիուսն է՝ ձեռքին երկար ձող և լիտուուս, և նրա մայրը՝ Լիվիա Դրուսիլլան։ Նրանց կողքին է Ներոն Հուլիոս Կեսար Գերմանիկուսը՝ Գերմանիկոսի որդեգրած որդին և Անտոնիա Կրտսերը։ Աջ կողմում Գերմանիկուսի կրտսեր որդին է՝ Դրուսուս Հուլիոս Կեսարը։ Հեռավոր ձախ եզրին Ագրիպինա Ավագը և նրա փոքր որդի Կալիգուլան է՝ զրահի կույտը տրորելիս: Ստորին մակարդակը զբաղեցնում են պարտված բարբարոսները՝ պարթևները՝ փռյուգիական գլխարկներով, և երկարամազ գերմանացիները։
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/89fd45a73bc26a99af1223f5b2ce54cd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/b71f425eb26e82fc1c1eeee07400f713.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/e7007c15cbf4afd609f05858b0ebb6b9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/714f1b4a70b176391e69008fdfa25dea.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/9543834b550d7f0dcf744eccacd3407e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/ee261e6792614d90eba8290d546c28c8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8cd80515a07b04f5bbbc8785ced2a204.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ab5eae72e2021c18e7631050bfdaf9ec.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/609a68036537258244309afe4c1ee26c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f165cbe5cb6c2ea8e817606d82651d18.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d9318377d6d61272c9a1d29f0e8aaf13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/cc35bd69f587d41f973abd38b39c646b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2beeeae1fbd87da8ee13f4bbf204b666.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b40371bf6eede732bb5480b54a6a689d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/092ceff9b11f3c86110cb39c98a2bd34.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f3869c08c2a63bdb85e9ea71b952111a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/67d78ecca4898fc60e38662000b335f1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/91bb82389e823e284053bf658a79d1f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f984a1b924d2f5244f6efdf5cd82210f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/861591d9e0e22c6c7c03e9c02e2a8d73.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/13668ae49a3c0fc187c200fb4f9af60a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/919b3a8132e8c9756c116d6097498e0f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1b3254116195483f9493ad0adeac5ca6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5da76aa425a5bf381eb89ffc54f1e2d5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9a47438e7b842031ff8d93c2e83b5e14.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c1e4802f1b25ab4e262609b291851732.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8534f6ed59531ae9f78488b690b43568.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/79c1b4f5bfae5392b2e831a4f581d6f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/724f912dd9c83740bf224c1d6933231d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/530f1857ce22f002fc50328e4ff59e24.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/718baa47237e76747abbfd4bf5753906.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/accfca599792efab34c48735275c8aac.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f4b6fd1c0ec03c9a7ce2ab984c719a01.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/897a989ae08861a6316124f06a3775d9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/940282e844cdb9757aab7f0ce018b5de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8d0e952958ca25cab05220ead0da525f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee20c370b36480cd20a4e39d026982d8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/42d18862b1aa67eb4ebb5e476046f86b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f29578ee2cf9d98a81f1dfa9056a7f55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/bc1040d06404d2081b9edaebdb8fbc4d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9cfd5288a3d90ca5d12498d44c811cf2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6b538185e08c5cc76dd3c518919efdbb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/761a66a2e3036b11f4b26f0c0dc11ead.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4ceee149700bfcddc318d7ed9ae10ff.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2275f131e088b6a65854230de62393a2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6cb7a0845561b9a36797c6a7a9286371.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f55df68cc3a65a59a768e0df87421697.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f5e470b09266f51a8763633bb258bc32.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b6404cbbf63e087c1e89d1b26dc98726.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/84cfd8cc8c0a43572129059864c01bbc.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)