«Որքան ուժեղ էր, նույնքան էլ բարի. եթե իրենից հետո կարողացա ապրել, դա ինձ փոխանցված իր ուժն է». կրտսեր սերժանտ Հարություն Նիկոլյանն անմահացել է նոյեմբերի 3-ին Կարմիր շուկայում. «Փաստ»
ИНТЕРВЬЮ![«Որքան ուժեղ էր, նույնքան էլ բարի. եթե իրենից հետո կարողացա ապրել, դա ինձ փոխանցված իր ուժն է». կրտսեր սերժանտ Հարություն Նիկոլյանն անմահացել է նոյեմբերի 3-ին Կարմիր շուկայում. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/28-02-24/dd7d3d81361b6ca1dffe1aba3e239fa6.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Աշխույժ ու խելացի էր Հարությունս: Շատ էր սիրում սպորտը: Սկզբում հաճախեց կարատեի, այնուհետև ըմբշամարտի: Կարատեի՝ Հայաստանի չեմպիոնի տիտղոսն է նվաճել, այդ ժամանակ 10-11 տարեկան էր: Մեկնել է նաև Վրաստան մրցումների: Հետո սկսեց ըմբշամարտի հաճախել»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Գայանեն՝ Հարությունի մայրիկը:
Նշում է՝ որդին փոքրուց շատ բարի էր: «Որքան ուժեղ էր, նույնքան էլ բարի էր»: Մայրիկի խոսքով, Հարությունը դպրոցում շատ լավ էր սովորում: «Չորրորդ դասարանում իր ուսուցչուհին իրեն մաթեմատիկոսի տիտղոս շնորհեց: Շատ էր սիրում նաև «Պատմությունը»: Հենց այդ գծով էլ որոշել էր շարունակել իր ուսումը: Ընդունվեց Մանկավարժական համալսարանի պատմության ֆակուլտետ, բայց ուսանող լինել չհասցրեց: Ընդունվեց, օրեր անց զորակոչվեց ծառայության: Պետք է բանակից գար ու շարունակեր ուսումը, բայց չեկավ...»: Հարությունն ընտրություն չի կատարել սպորտի և պատմության միջև: «Այնպես չէ, որ նա սպորտը թողել էր, և՛ սպորտն էր իրենը, մտադիր չէր այն թողնել, և՛ պատմությունը, մտադիր էր այդ ուղղությամբ բարձրագույն կրթություն ստանալ: Այնքան աշխույժ և խելացի էր, որ ամեն ինչ հասցնում էր, երբեք ինքն իրեն ընտրության առջև չի դրել: Ամեն ինչ սիրում էր այս կյանքում, կյանքն էր սիրում: Հարությունն ուրիշ էր, կարծես ընտրված լիներ»:
2019 թ.-ի հուլիսի 9-ին Հարությունը զորակոչվում է պարտադիր զինվորական ծառայության: Ծառայության առաջին վեց ամիսն անցել է Արմավիրի ուսումնական զորամասում, այնուհետև տեղափոխվել է Ստեփանակերտ՝ Ցորի զորամաս: Հարությունը կրտսեր սերժանտ էր, ԲՄՊ-ի հրամանատար: Մայրիկի խոսքով, սիրով է մեկնել ծառայության: «Հայրիկն Ուկրաինայում էր: Իրեն անգամ ասում էի՝ ծանուցագիրը մի քիչ ուշ վերցրու, որ պապան գա, հետո մեկնես ծառայության: Ասաց՝ չէ, մա՛մ, երբ տվել են, այն ժամանակ էլ վերցրել եմ ու այդ օրն էլ կգնամ: Հարութս մկրտված չէր, ուզում էինք, որ հայրիկը գա, մկրտվի մեր տղան, հետո բանակ ճանապարհենք: Հասցրեցինք ամեն ինչ կազմակերպել: Հայրիկը հուլիսի մեկին եկավ Հայաստան, ամսի վեցին մկրտությունն էր, ութի երեկոյան մեռոնից հանել ենք, իսկ 9-ի առավոտյան ճանապարհել ենք ծառայության: Երբեք ու երբեք չի դժգոհել ծառայությունից, պատկերացրեք, որ չեմ զգացել, թե բանակում զինվոր ունեմ: Ամեն օր զրուցել եմ իր հետ: Միշտ ասում էր՝ «մե՛րս, ամեն ինչ տոչնի ա, ամեն ինչ նորմալ»»:
Անգամ պատերազմի ծանր օրերին որդին մայրիկին հավատացրել է, թե ամեն ինչ կարգին է: «Միայն մեկ անգամ 32 ժամ չի զանգել: Ամեն հնարավոր տարբերակով մեզ հետ կապ էր հաստատում: Ճիշտ է, կապ չկար, լինելուց էլ շատ վատն էր, բայց ամեն ինչ անում էր, որ իր ձայնը լսենք ու իմանանք, որ իր հետ ամեն բան կարգին է: Ասում էր՝ մա՛մ, ու միայն այդքանը մեզ բավական էր, կարևորը՝ իր ձայնը լսում էինք: Կարող էր հետո կապն ընդհատվել, բայց մի փոքր հանգիստ էինք, որ իր ձայնը լսեցինք: Պատերազմի ժամանակ էլ երբեք չի ասել, որ բարդ է, նեղության մեջ է՝ «տոչնի ա, մե՛րս, լավ ա լինելու, մե՛րս»: Բայց հիմա իր ընկերներն են պատմում, որ ոչինչ էլ «տոչնի» չի եղել, ռումբերը կարկուտի նման թափվել են երեխեքի վրա: Հարցնում էի՝ տղե՛ս, հաց կերե՞լ ես, արձագանքում էր՝ հա, մե՛րս: Բայց տղաները հիմա պատմում են, որ օրերով հաց չեն կերել: Մի օր զանգեց՝ մե՛րս, ես էլ ԲՄՊ չունեմ, էլ ինձ ԲՄՊ չեն տալիս, ինձ տվել են РПК, դրանով եմ կրակում»: Ցորից՝ Ջրական, հետո՝ Հադրութ ու Վարանդա, վերջում՝ Կարմիր շուկա:
Հենց այնտեղ էլ անմահացել է Հարությունը՝ 38 օր կռիվ տալով թշնամու դեմ: «Նոյեմբերի 3-ին է զոհվել՝ Կարմիր շուկայում: Ժամը մեկն էր, զանգեց ինձ: Այնպիսի ձայներ էին լսվում, երբեք դրանք չեմ մոռանա: Հարցրեցի, թե ի՞նչ ձայներ են, «որտե՞ղ ես, տղե՛ս», գիտեի, թե ինքը Ստեփանակերտում է, Ցորում, պատասխանեց. «Մե՛րս, քաղաք է, աղմուկ է, մի մարդ իր քարի ցեխն է թողել, գնացել, մեկը մի ուրիշ բան, դրա համար խառը ձայներ են: Չնեղվես: Լավ, մե՛րս, կզանգեմ»: Ժամը երեքին ինքը զոհվել է: Իր զոհվելուց հետո մեր բարեկամները պատմում էին՝ զանգում էինք Հարութին, ասում՝ տղա՛ ջան, թե մի հնար կա, արի, կգանք քո հետևից: Իսկ Հարութս պատասխանել է՝ երբեք, երբեք չեմ թողնի ու գամ»: Որդու տուն «վերադարձի» ճանապարհը մայրիկը հեքիաթի է նմանեցնում: «Ամսի երեքին զոհվել է, վեցին իր հոգեհանգիստն էր:
Իրենից ոչինչ պակաս չէր, կարծես քնած լիներ: Երևի Աստված իմ աղոթքները լսեց ու իրեն գոնե այդպես ու ավելի շուտ ինձ վերադարձրեց: Գոնե ես իրեն տեսա: Բոլորն ինձ ասում էին, որ Հարութս ծանր վիրավորում է ստացել գլխի շրջանում, գնում են՝ տեսնեն, թե որտեղ է: Իսկ ես ասում էի՝ թող միայն շնչի, ապրի: Իր զոհվելու օրը Գորիս-Արցախ ճանապարհը փակ էր, ոչ մի մեքենա չէր անցնում: Ես էլ մտածում էի՝ բա իմ երեխեն վիրավոր է, ո՞նց են բերելու: Իրեն բերել էին Մարտունիի դիահերձարան»: Իսկ հիմա Հարութի ընտանիքին մնացել են միայն հուշերը: «Տարիների հետ ավելի է դժվարանում, կարոտը խեղդում է, հիմա ինձ համար ավելի ծանր է: Անընդհատ մի միտք, գուցե այն նաև վախ կոչեմ, ներսումս պտտվում է՝ Աստված իմ, հանկարծ չմոռանամ Հարութիս խոսքերը, բառերը, դեմքը»: Ապրելու ուժի մասին խոսելիս տիկին Գայանեն ասում է՝ երևի Հարութիս ուժն է փոխանցվել երկնքից:
«Եթե իրենից հետո կարողացա ապրել, դա ինձ փոխանցված իր ուժն է: Ոչ ոք իրեն չի փոխարինի: Իմ երկու աղջկա համար եմ ապրում, պայքարում, բայց պահ է գալիս, երբ ներսումս ամեն ինչ գլխիվայր է շրջվում: Իմ երեք երեխային էլ անսահման շատ եմ սիրում, բայց Հարութիս հանդեպ սերն այլ է: Իր մատը փուշ մտներ, ամբողջ գիշեր կնստեի իր կողքին, ասում էր՝ հո երեխա չեմ, գնա քնի, մա՛մ: Այդպիսին էր մեր կապվածությունը: Բայց հիմա ես կարողանում եմ առանց իրեն ապրել: Գնում, գալիս էր, համբուրում էր ինձ, երբեմն իրեն ասում էի՝ տղա՛ ջան, հերիք է գնաս, գաս, պաչես: Հիմա այնքան եմ փոշմանել, որ նման բան եմ ասել»:
Հ. Գ. - Հարություն Նիկոլ յանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Հուղարկավորված է Ջրաշենի ընտանեկան գերեզմանատանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](disc/28-02-24/dcea292976737539d11e12b18f7f155a.jpg)
![](disc/28-02-24/610dc47732a406ec39e7937c4de27bc6.jpg)
![](disc/28-02-24/9025a624219d60eb098289b172be9df4.jpg)
![](disc/28-02-24/0d22712e846b504d4697262678e89506.jpg)
![](disc/28-02-24/4700f9e292f5941ac6fbb6c3ff444c21.jpg)
![](disc/28-02-24/d3e3c78d0feb8ec278f87498815882f3.jpg)
![](disc/28-02-24/c4cbd560a0d97d5e6fb9af35dceb40e8.jpg)
![](disc/28-02-24/3d571f1abcdcfaa95f90607534100329.jpg)
![](disc/28-02-24/00ab801c300c0e08d1b9e018f1c8f1f8.jpg)
![](disc/28-02-24/953e4a7e172dd5a7415b0ad2f727589b.jpg)
![](disc/28-02-24/d62115c09a0e5d56a5500ea749084915.jpg)
![](disc/28-02-24/26f186a0008ddd18230ef941410ad12a.jpg)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/3b135f348404fc342070bcb829c93ad4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4cd5e6db8ced4f96cdc21debb0c375c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/48f33f29aac9e85eafd94a1646844211.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/7651c9b388ed53262dec038d0021978d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c944ad6efd50ae04ebb2c0830c6ba485.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c2b4b0383efa905e445945238b6f80fe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/4be616ea97da1140b4cf60f63ca15055.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee49af692bb05832b1d0b87064657fc0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d43d0dae0ec5baff0965b1bb47fbcca5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/747d0f849ffb1b2cfa1e22a438eb7565.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/abb3c4474fa628d713b57922f921df77.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/16bab422cfdab624e4d2d0a3bad9caad.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ea1e39ea230b6397d48da247fcbd3b33.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2798b36e7369945921672d7bb5e67118.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/7a9812e528b7ce925561506205b6501d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/a6380f2c5d50f514ec1b3d4cb642f4f9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f79946a84f362e51afc3697ff00ea512.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/4819483eea5e60aa0a9815495a6f2b17.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/807b228a294c2a58cb8a4ddaa7136ee6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6e24ed9bf96264f05c08919453378abe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/3a1ada0494e276fc78991b92a721c57f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/23958bde588ec7b7ef98db83c7efec9c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6eb360c1fc1f59b8e660066ef56143bc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5446dc64a3d95b3558c94a2e7113b94f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1d9f53fcc99fea256e9d87406a684332.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d2215e84cec73b4b3443b7ae90798e5d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2d5c6beee7ac76c8711778dca5942432.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/314de25b60ed5a63ba157fc7dc4a530a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/20aeb363141bd0911046cdf163758a31.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/fea3379ae94d669e90916d1bfc6fee11.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/7167ec1af7d0d23137df926d44b7c288.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/0669ab1b124859674d6f383457649b51.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/ccf618f154941ddbcaa8d6f2c888d8e5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/c9cbb161f8080a2706ae3fe454029927.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/4f37af345b79ec7c56d296e3513d83a5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/13f1b0a6b6af9beec7d9701dcb9cef55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/b7e9c672aee3abd11429784b467b255b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/254273098ba94ba58fcb87f889c2c630.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/e90e3efd2567713bd5dfcefd8e7ee100.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/7c11f6b091b50f68bd2db2d5bf3e2ffc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/e4a2b7654fc00544c4586f44626d281c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/83b94bb5705acf679ddbf07e3156b3bc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/02fc661678cbdbc9517b76a4a6e8fbc7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/b30bf51fb2def6863579f745eca5d73a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/365f82457bdc79b85d7e0e2c5ec8b6ef.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/746370f173572596cca5ee00f4399150.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/f3394b9a485d7f663f8ad3e222f99c82.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/cd92cc059563373c89f64c07e444da8f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/179a80d9d37803dada80de9005ad5c71.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/d0dc6fb0491f6a03eb30528f718623f4.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)