Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ![Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/28-03-24/7c1deac0d9d494ae4026304fe79de766.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ներգաղթյալներ, փախստականներ, զբոսաշրջիկներ, տուն վերադարձողներ. Ազատության արձանն է ողջունում բոլոր նրանց, ովքեր մտնում են Նյու Յորքի նավահանգիստ: Ազատության արձանը աշխարհի ամենահայտնի արձաններից մեկն է, որը հաճախ անվանում են «Նյու Յորքի և ԱՄՆ-ի խորհրդանիշ», «Ազատության և ժողովրդավարության խորհրդանիշ», «Ազատության լեդի» և այլն: Ազատության արձանը Ֆրանսիայի կառավարությունն է նվիրել ԱՄՆ-ին՝ Ամերիկայի Անկախության հռչակագրի հարյուրամյակի առթիվ: Հսկայական այդ քանդակը կոչվում էր «Աշխարհը լուսավորող ազատություն» և ստեղծվել է 10 տարվա ընթացքում քանդակագործ Ֆրեդերիկ Օգյուստ Բարտոլդիի արվեստի ստուդիայում:
Էյֆել յան աշտարակի ստեղծող Գուստավ Էյֆելն էլ նախագծել է արձանի պողպատե ներքին կարկասը: Ի սկզբանե նախատեսվում էր այդ նվերը ներկայացնել 1876 թվականի հուլիսի 4-ին, սակայն միջոցների սղության պատճառով դա հետաձգվեց. պետք էր կամավոր նվիրատվություններ հավաքել։ Բայց գործնական ամերիկացիները չէին հասկանում, թե ինչո՞ւ պետք է ինչ-որ ռոմանտիկ ուտոպիայի համար բաժանվեն փողից։ Եվ Բարտոլդին ստիպված էր նահանգներ ուղարկել արձանի 15 մետրանոց բեկորը՝ աջ ձեռքը և ջահը, որը տեղադրվեց Ֆիլադելֆիայում՝ հարյուրամյակի ցուցահանդեսին։ Բուն ջահին բարձրանալ ցանկացողներից գանձվում էր 50 ցենտ (այն ժամանակվա համար՝ արժանապատիվ գումար): Այնուհետև ջահով ձեռքը տեղափոխվեց Նյու Յորք և տեղադրվեց Մեդիսոն Սքուեր Գարդենում, սակայն պահանջվող գումարը այդպես էլ չէր հավաքվել: Եվ այդ ժամանակ երիտասարդ լրագրող, «World» թերթի խմբագիր և հրատարակիչ Ջոզեֆ Պուլիտցերը գործի անցավ:
18 տարեկանում նա Հունգարիայից առանց գրոշի էր ժամանել Նյու Յորք և սկսել իր աշխատանքային կարիերան՝ որպես թերթի առաքիչ: Այնուհետև նա սկսել էր գրել ոստիկանական քրոնիկոններ, փոքրիկ գրառումներ և բավականին արագ դարձել մահացող «Նյու Յորք Ուորլդ» թերթի սեփականատերը։ Այսպիսով, Պուլիտցերը թափով միացավ դրամահավաքի արշավին: «Այդ արձանը Ֆրանսիայի միլիոնատերերի նվերը չէ Ամերիկայի միլիոնատերերին,- զայրացած գրեց նա,- այն ֆրանսիացիների նվերն է բոլոր ամերիկացիներին: Սա ընդունեք որպես անձամբ ձեզ ուղղված կոչ»։ 5 ամսվա ընթացքում հավաքվեց անհրաժեշտ գումարը։ Այդ ակցիան փառք բերեց Պուլիտցերին և թույլ տվեց թերթի տպաքանակը եռապատկել, իսկ ներկայում Պուլիտցերյան մրցանակը լրագրողների ամենահեղինակավոր մրցանակն է։ Ի վերջո, 1886 թվականի հոկտեմբերի 28ին ԱՄՆ նախագահ Գրովեր Քլիվլենդը ընդունեց Ազատության արձանը Բեդլոու կղզում, որը 1956 թվականին վերանվանվեց Ազատության կղզի՝ ի պատիվ արձանի:
Ե՛վ ֆրանսիացիները, և՛ ամերիկացիները համաձայնեցին, որ Նյու Յորքի նավահանգստի մուտքի մոտ գտնվող այդ փոքրիկ կղզին է լավագույնս հարմար տեղ Ազատության արձանի համար: Բարտոլդին նախատեսում էր 47 մ բարձրությամբ արձանը ծածկել 2,4 մմ-ից ոչ ավելի հաստությամբ պղնձե թիթեղներով։ Բարակ պղնձե թերթերը պետք էր պատրաստել հատուկ փայտե կաղապարների միջոցով։ Արդյունքում Բարտոլդին և նրա օգնականները պատրաստեցին արձանի 350 առանձին մասերը, որոնք 1884 թվականի հուլիսին նավերով ուղարկվեցին ԱՄՆ։ Բեդլո կղզում դրանք հավաքվել են հսկայական շինարարական կոնստրուկտորի նման և դրվել Էյֆելի կողմից պատրաստված պողպատե հենքի վրա: Արձանի հենքը բաղկացած է չորս պողպատե հենարաններից, որոնք ամրացված են պատվանդանին հսկայական պողպատե պտուտակներով: Արձանին բավարար ամրություն և ճկունություն տալու համար պղնձապատման յուրաքանչյուր տարր հագեցած էր իր անկախ հենքով:
Պղնձի օգտագործումը հեշտացրել է արձանը հավաքելը, քանի որ պղինձը հեշտությամբ թեքվում և կտրվում է, որը հնարավորություն է տալիս հավաքման գործընթացում կատարել մասերի վերջնական ճշգրտում անմիջապես արձանի վրա: Այսպես թե այնպես, Ազատության արձանը, անկասկած, տաղանդավոր ֆրանսիացի ինժեների վարպետության օրինակն է։ Ճարտարապետ Ռիչարդ Հանթի կողմից դասական ոճով պատրաստված պատվանդանով արձանի բարձրությունը հիմքից մինչև ոսկե բոցերի գագաթը 95 մ է: 1986 թվականին իր 100-ամյակի կապակցությամբ Ազատության արձանը դիմահարդարվեց։ Ծովի աղի օդն այնքան էր կոռոզիայի ենթարկել նրա կառուցվածքը, որ լուրջ վերականգնում էր պետք: Ամբողջ Ամերիկայի քաղաքացիների նվիրատվությունների շնորհիվ հավաքված 2 միլիոն դոլարով էլ իրականացվեցին վերականգնման աշխատանքները: Այդ արձանը շատ բան է նշանակում Ամերիկայի քաղաքացիների և ոչ միայն նրանց համար: Ատլանտյան օվկիանոսով Ամերիկա հասած շատ ճանապարհորդների համար Ազատության արձանը ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ է:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/89fd45a73bc26a99af1223f5b2ce54cd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/b71f425eb26e82fc1c1eeee07400f713.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/e7007c15cbf4afd609f05858b0ebb6b9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/714f1b4a70b176391e69008fdfa25dea.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/9543834b550d7f0dcf744eccacd3407e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/ee261e6792614d90eba8290d546c28c8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8cd80515a07b04f5bbbc8785ced2a204.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ab5eae72e2021c18e7631050bfdaf9ec.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/609a68036537258244309afe4c1ee26c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f165cbe5cb6c2ea8e817606d82651d18.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d9318377d6d61272c9a1d29f0e8aaf13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/cc35bd69f587d41f973abd38b39c646b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2beeeae1fbd87da8ee13f4bbf204b666.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b40371bf6eede732bb5480b54a6a689d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/092ceff9b11f3c86110cb39c98a2bd34.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f3869c08c2a63bdb85e9ea71b952111a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/67d78ecca4898fc60e38662000b335f1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/91bb82389e823e284053bf658a79d1f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f984a1b924d2f5244f6efdf5cd82210f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/861591d9e0e22c6c7c03e9c02e2a8d73.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/13668ae49a3c0fc187c200fb4f9af60a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/919b3a8132e8c9756c116d6097498e0f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1b3254116195483f9493ad0adeac5ca6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5da76aa425a5bf381eb89ffc54f1e2d5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9a47438e7b842031ff8d93c2e83b5e14.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c1e4802f1b25ab4e262609b291851732.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8534f6ed59531ae9f78488b690b43568.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/79c1b4f5bfae5392b2e831a4f581d6f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/724f912dd9c83740bf224c1d6933231d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/530f1857ce22f002fc50328e4ff59e24.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/718baa47237e76747abbfd4bf5753906.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/accfca599792efab34c48735275c8aac.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f4b6fd1c0ec03c9a7ce2ab984c719a01.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/897a989ae08861a6316124f06a3775d9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/940282e844cdb9757aab7f0ce018b5de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8d0e952958ca25cab05220ead0da525f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee20c370b36480cd20a4e39d026982d8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/42d18862b1aa67eb4ebb5e476046f86b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f29578ee2cf9d98a81f1dfa9056a7f55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/bc1040d06404d2081b9edaebdb8fbc4d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9cfd5288a3d90ca5d12498d44c811cf2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6b538185e08c5cc76dd3c518919efdbb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/761a66a2e3036b11f4b26f0c0dc11ead.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4ceee149700bfcddc318d7ed9ae10ff.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2275f131e088b6a65854230de62393a2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6cb7a0845561b9a36797c6a7a9286371.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f55df68cc3a65a59a768e0df87421697.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f5e470b09266f51a8763633bb258bc32.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b6404cbbf63e087c1e89d1b26dc98726.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/84cfd8cc8c0a43572129059864c01bbc.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)