Երևան, 11.Նոյեմբեր.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Որտեղ էլ լինեի, ինձ համար ծաղիկներ էր բերում, այնքան դժվար է առանց նրա». կամավոր Հենրիխ Գրիգորյանն անմահացել է հոկտեմբերի 23-ին. «Փաստ»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Քրոջս հարսանիքին ենք ծանոթացել: Նա քավորն էր»,- «Փաստի» հետ զրույցում ամուսնու՝ Հենրիխի հետ ծանոթությունն է վերհիշում Գայանեն:

«Մեր ծանոթությունից երևի մեկ տարի էլ չանցավ, 1999 թ.-ին ընտանիք կազմեցինք: Ինքն ասում էր, որ առաջին հայացքից է ինձ համակրել, սիրահարվել, բայց ինչպես աղջիկների դեպքում հաճախ է լինում, միանգամից իմ համաձայնությունը չեմ տվել: Բայց կարևորն արդյունքն էր՝ մեր ընտանիքը»,-նշում է նա:

Գայանեն ասում է՝ Հենրիխին բոլորը Գենո գիտեն, նրան այդպես են ճանաչում: «Ընկերասեր էր, սիրված ու հարգված շրջապատի կողմից, կատակասեր, ուրախ, աշխույժ, կյանքը շատ սիրող, ամեն ինչին թեթև նայող: Հոգատար ամուսին էր, ուզում էր ամեն ինչ ինձ համար անել, որտեղ էլ լինեի, ինձ համար ծաղիկներ էր բերում, հեռու էինք լինում, պարտադիր պետք է հեռախոսով զրուցեինք, շատ կապված էինք իրար հետ»: Հենրիխի ու Գայանեի ընտանիքում երեք տղա է ծնվում: Գայանեն ասում է՝ Հենրիխը հրաշալի հայր էր, որդիների հետ ընկերական հարաբերություններ ուներ: Ամուսինների արմատները տանում են Արցախ:

«Երկուսս էլ Մարտունու շրջանից ենք: Ինքը Սարգսաշեն գյուղից էր, ես՝ Մաճկալաշեն»: Հենրիխը սովորել է Սարգսաշենի դպրոցում, ութերորդ դասարանն ավարտելով՝ ուսումը շարունակել է Թաղավարդի միջնակարգ դպրոցում: 1995-1998 թթ. ծառայել է Արցախի պաշտպանության բանակում՝ Հայկազով բրիգադում՝ որպես տեխնիկ-վարորդ: Ապրիլ յան պատերազմի ժամանակ կամավոր մեկնել է մարտադաշտ: Այդ օրերին պարգևատրվել է շքանշանով Վետերանների միության կողմից: Նույն կերպ նաև 44-օրյա պատերազմի ժամանակ՝ կրկին որպես կամավոր մեկնել է ռազմաճակատ:

«Աշխատում էր Կարմիր շուկայում գտնվող ընկերություններից մեկում՝ որպես վարորդ: Ջրականում եգիպտացորենի, արևածաղկի, ցորենի արտեր կային, ինքն էլ վարորդություն էր անում: Պետք է ճանապարհ ընկներ Ջրական, կռիվը սկսվեց: Հետ եկավ տուն, մեր մեքենան թողեց տանը, գյուղից տղամարդիկ ավտոբուսով գնում էին, ինքն էլ միացավ իրենց ու գնաց: Մի քանի օրից եկավ, հագուստը փոխեց, իրեն կարգի բերեց ու նորից մեկնեց ռազմաճակատ: Գյուղը դատարկվել էր, բոլորը դուրս էին եկել, հարվածում էին գյուղին, վտանգավոր էր: Հետո նորից մեկ անգամ էլ է տուն գալիս, բայց մենք արդեն գյուղից դուրս էինք եկել: Տղաների հեռախոսները բերել էր, որ կարողանա լիցքավորել ու իր հետ տանել: Դիրքերում իր հետ եղած տղաներն ասել էին՝ դու էլ ես գնալու, էլ հետ չգաս, բոլորը գնում են ու հետ չեն գալիս: Ինքն էլ արձագանքել էր՝ ես տե՞նց տղա եմ, որ հետ չգամ: Հարազատների հորդորներին ի պատասխան, որ տուն վերադառնա, արձագանքում էր՝ եթե ես չգնամ, ո՞վ պիտի ջուր, զենք-զինամթերք հասցնի 18-20 տարեկան երեխաներին»:

Հենրիխն իր խոստումից հետ չի կանգնել ու գնացել է տղաների մոտ: Հարցին՝ ամուսինն ուղիղ մասնակցությո՞ւն է ունեցել ռազմական գործողություններին, թե՞ որպես վարորդ է ներգրավվել, Գայանեն ասում է՝ կոնկրետ պատասխան տալ չի կարող: «Ամեն մեկը մի բան է ասում: Գիտեմ, որ անընդհատ տղաներին զենք էր հասցնում, սնունդ ու ջուր: Բայց բոլորն են ասում, որ շատ ակտիվ է եղել մարտի դաշտում, ինչպես ասում են, ամեն ինչ արել է»: Ռազմական գործողությունների ողջ ընթացքում Հենրիխը մասնակցել է Մարտունիի համար մղվող մարտերին: Ամենօրյա հեռախոսային կապի մեջ է եղել Գայանեի հետ: «Ամեն օր զանգահարում էր, նման օր չկար, որ չզանգահարեր, ու գոնե մի քանի բառ չխոսեինք: Բայց այդ օրը չզանգեց: Ես ասացի՝ որ չի զանգել, ուրեմն ողջ չէ, ինչ էլ լիներ, ինքն ինձ կզանգեր: Եթե անգամ ամենավատ մտքերն ես ունենում, միևնույնն է, հոգուդ խորքում հույս ես փայփայում, որ գուցե լուր ստանաս: Մտածում էի՝ գուցե գերեվարված լինի, գուցե մի այնպիսի վիրավորում է ստացել, որ չի կարողանում խոսել:

Նման հույսեր ունեինք: Շատերը գուցե գիտեին, թե ինչ է պատահել, բայց մեզ ոչ ոք ոչինչ ուղիղ չէր ասում, մինչև 2021 թ.-ի հունվարի 15-ին ԴՆԹ հետազոտությունը հաստատեց իր ինքնությունը»: Գայանեն պատմում է՝ երկու անգամ թշնամու ԱԹՍ-ի հարվածից ամուսնու մեքենան պայթել է, Հենրիխը հրաշքով փրկվել է: Առաջին գծից հրամանով հետ են քաշվել երկրորդ բնագիծ՝ հրետանային բունկեր, որտեղ էլ հոկտեմբերի 23-ին ինքնաթիռի ռումբի և ԱԹՍ-ի հարվածներից մի քանի ընկերներով ենթարկվել են ռմբակոծության: Հենրիխը զոհվել է հոկտեմբերի 23-ին, նրա մարմինը մարտի դաշտից դուրս են բերել նոյեմբերի 26-ին, իսկ հաջորդ տարվա հունվարին հաստատվել է ինքնությունը: Հենրիխի և Գայանեի 22 տարվա երջանիկ կյանքը մեկ օրում տակն ու վրա եղավ, որովհետև Արցախում պատերազմ էր: Փորձություններից ու դժվարություններից հետո Գայանեն ընտրեց ուժեղ լինելու և ապրելու տարբերակը:

«Միայն երեխաներս են ուժ տալիս, մենք առանց իրար չէինք կարողանում, հատկապես ես առանց իրեն: Միշտ ասում էր՝ որ ես չլինեմ, ինչ ես անելու: Իրոք որ, շատ դժվար է: Հանուն երեխաների եմ ուժեղ, որովհետև եթե ինձ էլ մի բան լինի, նրանք ի՞նչ են անելու»: Ցավը կրկնապատիկ է: Գայանեն նաև հայրենի բնօրրանն է կորցրել: «Ե՛վ մեր տունն ենք կորցրել, և՛ իրեն: Ամեն ինչ ենք կորցրել: Վերջին անգամ մեր տանից չենք դուրս եկել, որ գոնե մի հուշ վերցնեինք մեզ հետ: Կողքի գյուղից, ուրիշի տանից դուրս եկանք, մի կերպ հասանք Երևան: Մեծ տղաս էլ էր պատերազմի մեջ, ամուսինս բոլորին զանգահարում էր, ասում՝ Գայանեին չասեք, որ Հայկը մասնակցում է պատերազմին: Նա այդ ժամանակ ոստիկանությունում էր ծառայում, տղաս ինձ ասում էր՝ ոստիկանության նկուղներում ենք: Ես էլ իր առումով հանգիստ էի, որ ապահով տեղում է: Բայց պարզվեց, որ նա էլ է մարտերի մեջ եղել:

2023 թ.-ի սեպտեմբերի 19-ին էլ մյուս տղաս էր դիրքերում: Ամեն պատերազմի մասնակցել ենք: 1992 թ.-ի պատերազմին էլ մենք էինք ընտանիքով վիրավորվել: Քույրս զոհվեց, ընտանիքի անդամները ծանր վիրավորվել էին, մի կերպ հաղթահարել էինք կորուստը, բայց նորից պատերազմ եղավ: 2020 թ.-ից հետո Ստեփանակերտում տուն ստացանք, այնտեղ էինք ապրում, փորձում քիչ-քիչ հարմարվել, բայց հետո ստիպված եղանք նաև մեր այդ տունը թողնել: Ու ամենասարսափելին այն է, որ հիմա չենք կարողանում Հենրիխին այցի գնալ»:

Հ. Գ. - Հենրիխ Գրիգորյանը Արցախի նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է «Արիության համար» մեդալով: Հուղարկավորված է Ստեփանակերտի Եղբայրական գերեզմանատանը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Գյումրու քաղաքապետի թեկնածուի քեռու տղան «խիմկա» տեսակի թմրամիջոց է պատրաստել, գնել կրիստալ Մոտենում է «սև» ուրբաթը, հետո՝ Ամանորը, ինչպե՞ս հեռու մնալ զեղծարարներից․ Մարտիրոսյանը զգուշացնում է Միրզոյանը ներկայացրել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման ուղղությամբ վերջին զարգացումները Չեխիան Հայաստանին է փոխանցել Սուրբ Բարդուղիմեոսի մասունքները ԵԱՏՄ երկրներից սեպտեմբերի արդյունքներով Հայաստանում ամենացածր գնաճն է գրանցվել Երկու տարեկան աղջիկը խեղդվել է ջրափոսում. ՌԴ Պատրաստ եղեք հայտնաբերել Հայաստանի մշակութային գոհարները. Euronews Արտաշ Ասատրյանի բացառիկ հրապարակումը իր ռեստորանի հրդեհից հետո Մուտք են գործել մարզի դատական կարգադրիչների պետի տեղակալի բնակարան ու հափշտակել գումար և ոսկյա զարդեր Առանձին շրջաններում սպասվում է ձյուն Իրանը կրկին զգուշացրել է Ալիեւին Հայտնի է ՍԱՏՄ ղեկավարի անունը «Ժամանակի զուր վատնում». համաշխարհային առաջնորդները հրաժարվում են մասնակցել Բաքվի COP29-ին Կանաչ գոտի և ծառատունկ՝ Ծիծեռնակաբերդի բարձունքում. Զապորոժիեի հայերի միության նախագահը նպատակ ունի 5000 ծառ տնկել Երևանն ընդլայնված ու ժամանակակից նոր տնկարան ունի Պետք է իշխանությունները հասկանան, որ տրանսպորտի թանկացման դեմ հանրային պահանջ կա. Հայկ Մարության Արինա Սաբալենկան ստացել է աշխարհի առաջին ռակետի գավաթը «Ուսում» դպրոցի 14-ամյա աշակերտը «գանգուղեղային վնասվածք հարցականով» ախտորոշմամբ տեղափոխվել է հիվանդանոց Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է կատարվել 4 տարի առաջ այս օրը սկիզբ դրվեց իմ ընտանիքի տանջանքներին․ Բաքուն Գևորգ Սուջյանին դատապարտել է 15 տարով Պեմզաշենի սահմռկեցուցիչ uպանությունից երկու տարի անց. ի՞նչ զարգացումներ կան «Հրազդան» մարզադաշտի հարակից շուկայում թարմ մորթած արջեր են վաճառել Ադրբեջանը չի պատրաստվում Հայաստանի հետ խաղաղություն կնքել. Արմեն ՄանվելյանԵրևանը կհյուրընկալի աննախադեպ սերբ-հայկական երաժշտական համերգ «Էս կինը յուրօրինակ Gift է ուղարկում նոյեմբերի 9-ի կապակցությամբ, քանզի մեր հանրության առնվազն 680.000-ի համար, ովքեր Նիկոլ են ընտրել, նոյեմբերի 9-ը տոն է». Նաիրա Զոհրաբյան11-ի ամիս․ խելահեղ քեշբեքեր AMIO Visa քարտապանների համարՄերձավոր Արևելքի դասական երաժշտության ակադեմիան «Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի հետ միասին ներկայացնում են կրթական ճանապարհորդության բացառիկ հնարավորություն Կոնվերս Բանկի գործընկերությամբ գործարկվել է խնայողությունների կառավարման նոր Superra հավելվածըԵրևանի մետրոպոլիտենի նախկին տնօրենին և 7 այլ անձի մեղադրանք է ներկայացվել հափշտակություն կատարելու համար Նամակներ կհանձնվեն դեսպաններին․ Սրբազան շարժումը վաղը հավաք կանի Տեղի ունեցավ «Հայոց Համազգային Միասնություն» կուսակցության երիտասարդական միության հերթական նիստը Տեղի ունեցավ Eighty Eight սուպերմարկետների ցանցի 13-րդ խանութի պաշտոնական բացման արարողությունըԿրակոցներ` Սիսիանում. երիտասարդ մի խումբ տղաներ վիճել են ու ինքնաձիգից կրակոցներ արձակել. կան վիրավորներ Ինչո՞ւ ԼՂ-ում հայեր չկան. միջազգային և հայկական մի շարք կազմակերպություններ համատեղ զեկույց են հրապարակել Երևանում տաքսու 56-ամյա վարորդը խփել էր 68-ամյա տղամարդու գլխին ու uպանել․ նոր մանրամասներ (տեսանյութ) Հոսանքի տատանում է եղել.Արտաշ Ասատրյանը պատմում է uարսափելի դեպքից ու կադրեր ներկայացնում Ե՞րբ կնշվի Սուրբ Զատիկը 2025-ին Իրականում ի՞նչ է կատարվել Արտաշ Ասատրյանի ռեստորանումԿգա այն օրը, երբ Հայրենիքի համար կաշխատենք այնպես, ինչպես որ ջանք չենք խնայում սեփական ֆինանսների և բիզնեսի ավելացման համար․ Մհեր Ավետիսյան Հանրային և քաղծառայության համակարգի գրավչության բարձրացմանը միտված օրենսդրական նախաձեռնություն Ալիևն ընդունել է Շառլ Միշելին Brent տեսակի նավթը նվազել է մինչև 73,63 դոլար մեկ բարելի դիմաց ՆԳՆ պատվիրակությունը Հունգարիայում մասնակցելու է Բուդապեշտի գործընթացի 7-րդ նախարարական համաժողովին Գործում է պարգևատրման համակարգ, որը թաքուն է հանրությունից. Եթե թաքուն չի՝ թվերն ասեք. Արծվիկ Մինասյան Cop 29-ին մասնակցելու որոշում դեռևս չունենք. ԱԳՆ COP29-ին Փաշինյանի չմասնակցությունը կապված է գերիների հարցով Ալիևի հետ ընդհանուր հայտարարի չգալու հետ 17-ամյա տղայի սպանության գործով նոր մանրամասներ են հայտնի«Հատուկ գործ» հաղորդման անդրադարձը Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի պատմությանը «Եվգենի Օնեգին» հայ ուսանողների համար. անմոռանալի երեկո «Եվրասիա» ՀԿ-ի հետՇոումեն Արամ Մելիքյանն ու կինը սկսում են նոր փոդքասթ. թեմաները կլինեն տարբեր, բայց բոլորին կմիավորի ընտանիքը