Երևան, 08.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ծխելը մեծացնում է 2-րդ տիպի դիաբետի զարգացման ռիսկը՝ անկախ դրա ենթատեսակից․ գիտնականներ

ԼԱՅՖ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Վիեննայում Շաքարախտի ուսումնասիրության եվրոպական ասոցիացիայի ամենամյա գիտաժողովում ներկայացված նոր ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ ծխելը մեծացնում է 2-րդ տիպի դիաբետի զարգացման ռիսկը՝ անկախ դրա ենթատեսակից, գրում է Medical Xpress-ը։

Շվեդիայի, Նորվեգիայի և Ֆինլանդիայի գիտնականներն ուսումնասիրել են, թե ինչպես է ծխելը՝ նաև նախկինում՝ ազդում դիաբետի տարբեր ենթատեսակների վրա՝ SIRD (ծանր ինսուլինառեզիստենտ), SIDD (ծանր՝ ինսուլինի անբավարարությամբ), MOD (չափավոր արտահայտված, կապված գիրության հետ) և MARD (չափավոր տարիքային)։

Ուսումնասիրության մեջ ներառվել է 2-րդ տիպի դիաբետով շուրջ 3325 մարդ և գրեթե 3900 վերահսկիչ մասնակից՝ Նորվեգիայում և Շվեդիայում երկարատև դիտարկմամբ (միջին տևողությունը՝ 17 տարի)։ Վերլուծությունը ցույց է տվել, որ ծխողները՝ ինչպես նախկին, այնպես էլ ներկա, ունեցել են բոլոր չորս ենթատեսակների զարգացման ավելի բարձր ռիսկ՝ համեմատած նրանց հետ, ովքեր երբեք չեն ծխել։

Ռիսկն առավել նկատելիորեն աճել է SIRD ենթատեսակի համար. ծխողներն ունեցել են 2,15 անգամ ավելի բարձր հավանականություն՝ հիվանդանալու դրանով՝ համեմատած չծխողների հետ։ SIDD, MOD և MARD ենթատեսակների համար ռիսկը բարձրացել է համապատասխանաբար 20%, 29% և 27%-ով։

Բացի այդ, շատ ծխելը (օրինակ՝ 15 տուփ-տարի կամ ավելի) էլ ավելի է մեծացրել ռիսկը. օրինակ՝ SIRD-ի համար՝ 2,35 անգամ աճ, SIDD, MOD և MARD-ի համար՝ ռիսկի բարձրացում համապատասխանաբար 52%, 57% և 45%-ով։ Պարզվել է նաև, որ առանց ծխի ծխախոտի (snus) օգտագործումը, որը տարածված է Սկանդինավիայում, կապված է ծանր ենթատեսակների՝ հատկապես SIDD-ի և SIRD-ի բարձր ռիսկի հետ՝ համեմատած նրանց հետ, ովքեր չեն օգտագործել snus:

Հետազոտողները պարզել են, որ այն մարդիկ, ովքեր ունեն գենետիկ նախատրամադրվածություն 2-րդ տիպի դիաբետի նկատմամբ, հատկապես ինսուլինի նվազած սեկրեցիայի, ենթակա են էլ ավելի մեծ ռիսկի, եթե նրանք ինտենսիվ ծխում են։ Օրինակ, շատ ծխելը և ինսուլինի խանգարված սեկրեցիայի բարձր գենետիկ ռիսկը մեծացնում են SIRD-ով հիվանդանալու հավանականությունը ավելի քան 3,5 անգամ՝ համեմատած առանց այդ գործոնների մարդկանց հետ։

Գիտնականների եզրակացությունը. Ծխելը 2-րդ տիպի դիաբետի բոլոր ենթատեսակների համար ռիսկի զգալի գործոն է, սակայն հատկապես ուժեղ է ազդում ինսուլինառեզիստենտ ծանր ենթատեսակի զարգացման վրա։ Սա ընդգծում է հիվանդության կանխարգելման գործում ծխելը թողնելու կարևորությունը, ինչպես նաև գենետիկ տեղեկատվության օգտագործման հնարավորությունը՝ որոշելու այն մարդկանց, ովքեր կարող են լրացուցիչ օգնության կարիք ունենալ ծխելը թողնելու համար։

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

Այն մասին, թե ինչպես է գործող վարչախումբը 44-օրյա պատերազմից առաջ կազմաքանդել Հայաստանի և Արցախի պաշտպանական համակարգը. Ավետիք Չալաբյան«Միշտ ասում էր՝ ինձ սահմանն ու դիրքերն են պետք, սպան կոչումով սպա չի դառնում. այդ սկզբունքով ծառայեց մինչև վերջ». ավագ լեյտենանտ Արմեն Կիրակոսյանն անմահացել է հոկտեմբերի 13-ին Քարվաճառում. «Փաստ»Երրորդ նախագահի հարցազրույցը ցնցակաթվածի է հասցրել Փաշինյանին «Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի կրթաթոշակառուները ելույթ ունեցան «Արտիս Ֆուտուրա» հիմնադրամի հոբելյանական համերգին Հավատքի ճնշման վտանգավոր սահմանը Ողբերգական վթար Երևան-Երասխ ճանապարհին Վահան Քերոբյանին կրկին ձերբակալել են. ո՞րն է պատճառըԿրթության էութաբանական հիմքերը. ո՞ւր ենք գնում. «Փաստ»Սերժ Սարգսյանի սկանդալային բացահայտումը Հայաստանի՝ պարենային անվտանգության չօգտագործվող պոտենցիալը. «Փաստ»Տարադրամի փոխարժեքը նոյեմբերի 8-ին Թրամփի «Trip»-ը և խաղաղության պատրանքը «Մարդիկ հոգնել են պատերազմներից, բոլորի համար խաղաղությունը մի տեսակ երազանք է դարձել. սրա վրա են փորձում խաղալ Հայաստանի իշխանությունները». «Փաստ»Աշխարհը նոր պատերազմի շեմին. փոխվում է աշխարհի քարտեզըԱկնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանն ուշադիր հետևել ու ծանր է տարել Սերժ Սարգսյանի՝ շուրջ յոթ ժամանոց ուղիղ հարցազրույցը. Արտակ ԶաքարյանՀինգ տարի անց. պատերազմ, պարտություն և կորուստներ, որ կարող էին և չլինել. «Փաստ»2020-ի նոյեմբերի 5-ի գիշերը Շուշին արդեն հանձնվել էր․ Սերժ Սարգսյան WhatsApp-ը նոր հնարավորությունի ունիԽոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ ավտոմեքենան բաժանվել է 2 մասի Անհայտ կորած զինծառայողների ընտանիքներին տրամադրվող աջակցությունը կշարունակվի. «Փաստ»Օրվա աղոթք«Փաշինյանին քիչ է մնացել պաշտոնավարելու, առավելագույնը՝ 8 ամիս». «Փաստ»Արևմտյան «սեգմենտը» կմիավորվի. «Փաստ»Համոզում են, որ Նիկոլ Փաշինյանը հանկարծ Էջմիածնի կողմերը չերևա. «Փաստ»Հենց միայն Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցի փաստից ցնցումների մեջ են ընկել. «Փաստ»Ավտովթար Երևանում՝ մարդատարների և միկրոավտոբուսի մասնակցությամբ. կան տուժածներ Ադրբեջանը շարունակում է պահանջել, որ Հայաստանը Սահմանադրությունում փոփոխություններ կատարի Լավրովն առաջարկել է հրադադարի այլ պայմաններ, քան նոյեմբերի 9-ին համաձայնեցվածները. Ադրբեջանի ԱԳՆ Հայկական կողմը նույնպես դեմ է արտահայտվել Լավրովի առաջարկին. Ադրբեջանի արտգործնախարար Հայաստան է ժամանել հացահատիկով գնացքը՝ Ղազախստան, ՌԴ, Ադրբեջան, Վրաստան, Հայաստան երկաթուղով ԱԳՆ-ում Հայաստան-Խորվաթիա քաղաքական խորհրդակցություններ են անցկացվել ԱՄՆ-ն Լեհաստան է մատակարարել անօդաչու թռչող սարքերի դեմ պայքարի համակարգեր ԱՆ Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ազգային կենտրոնում բացվել է Անհետաձգելի բուժօգնության բաժանմունք Գևորգ Տարախչյանը հրավիրվել է Հայաստանի հավաքական Ադրբեջանը նշել է Գազա զորքեր ուղարկելու պայմանները. Reuters Կայացել է հայ գերիների շինծու գործով հերթական նիստը Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև մշակութա-հումանիտար կապերը պետք է ամրապնդվեն․ դեսպանը ելույթ է ունեցել Վահե Սուքիասյանը դարձել է շախմատի Եվրոպայի մինչև 18 տարեկան պատանիների չեմպիոն Թեև առողջական խնդիրներին և պահման ոչ բավարար պայմաններին՝ Սրբազանները չեն տրտնջում Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում․ ավտոմեքենան բաժանվել է 2 մասի Տիգրան Համբարձումյանը՝ շախմատի Եվրոպայի մինչև 14 տարեկան պատանիների փոխչեմպիոն Կայացել են ՀՀ և Հնդկաստանի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 11-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները Նրանք փաստացի նախապատրաստում են ՀՀ քաղաքացիներին այն իրադարձություններին, որոնք կարող են տեղի ունենալ գործող իշխանության վերընտրվելու դեպքում․ Էդմոն ՄարուքյանԱրտյոմ Ստեփանյանն ու Արգիշտի Հակոբյանը կիսաեզրափակչում են Զելենսկին հայտնել է Պուտինի հետ հանդիպելու պատրաստակամության մասին՝ մեկ պայմանով Ջերմաստիճանը կբարձրանա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 8-ից 12-ը ՌԴ նախագահի լիազոր ներկայացուցիչը հայտնել է՝ մասնակցել է մարտական գործողության Ուգլեդարի շրջանում Կոմիտաս վարդապետին սրբադասման հարցը Հայոց եկեղեցին կքննարկի Եվրոպական հանձնաժողովը խստացնում է Ռուսաստանի քաղաքացիների համար վիզային կարգավորումները Կյանքից հեռացել է «Умри, но не сейчас» ֆիլմի ռեժիսոր Լի Տամահորին