Համազգային էքստազ
АНАЛИТИКАՎարչապետի գործունեությունը և դրա լուսաբանումը քանի գնում, ավելի է նմանվում ռեալիթի շոուի։ Ընդհանրապես, եթե վերցնենք ժամանակագրական հայեցակարգում, ապա վարչապետի շոկային թերապիան պետք է ինչ-որ արդյունքներ տված լիներ կամ հասարակության մի մասի համար՝ տեսանելի, սակայն դրանք չկան, չնայած այն հայտարարություններին, որ անընդհատ արվում էին մինչ նրան նշանակելը կամ նշանակելուց հետո։
Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ խոսվում էր պրագմատիզմից կամ տնտեսության շոկային թերապիայից, պետք էր ենթադրել, որ նորանշանակն այս հարցում էլ որոշակի քայլեր կանի, սակայն, բացի անձանց փոփոխություններից կամ կադրային ջարդերից, այլ բան առայժմ չենք տեսնում։ Իհարկե, որոշ հեղինակազրկված գործիչների հեռացումը համակարգից կարող է հասարակության մի շերտի մոտ առաջացնել դրական ռեզոնանս, բայց համոզված եմ, որ այդ շերտում ներառված քաղաքացիների թիվն այդքան էլ շատ չէ։
Մյուս կողմից՝ մի փոքր տարօրինակ է ընդդիմության պահվածքը, որը խոսում է գովեստով և էական քննադատության թիրախ չի դարձնում վարչապետին։ Սակայն տրամաբանությունը հուշում է, որ Հայաստանի նման խայտառակ տնտեսություն ունեցող երկրում, հենց կառավարությունը պետք է հայտնվեր քննադատության, իհարկե, բանականության սահմաններում, թիրախում։ Արտաքին լավ տվյալներ ունենալ կամ լինել չաղտոտված անցյալով, գոնե հայաստանյան իրականության համար արդեն դրական է, բայց դա չի ենթադրում, որ այդ երկու հատկությունները բավական են տնտեսություն ղեկավարելու և երկիրը խոր ճգնաժամային վիճակից դուրս բերելու համար։ Այստեղ պետք է վճռականություն, ոչ թե եթերային սիրահոժար լոլոներ։
Բայց այս ամենի համատեքստում զարմանալի կամ տարակուսելի է հասարակության մի զգալի մասի պահվածքը։ Տարակուսելի է այն առումով, որ նրանք նայում են միայն արտաքին ֆոնին ու ուրախանում են արտաքին ֆոնից, չնայած խորքային գիտակցության մեջ գիտեն, որ իրականում ամեն ինչ վատ է։ Այդ ֆոնի դրվագներից էր նաև վարչապետի այն հայտարարությունը, թե այսօրվանից սկսած յուրաքանչյուր ոք կարող է ամեն ինչ ներկրել Հայաստան։ Բացի այն, որ այս հայտարարությունը փաստացի հաղորդում էր հանցագործության մասին, խոսում է նաև պետական համակարգի չկայացվածության մասին։ Սա ենթադրում է, որ պետական-իրավական հարաբերությունները կարգավորվում են անձի մակարդակով, այսինքն՝ կարող է գալ հաջորդ վարչապետը և հիմա էլ որոշել, որ մարդիկ չեն կարող որոշ ապրանքներ ներկրել Հայաստան։ Եվ այն նույն զանգվածը, որն այսօր ջանասիրությամբ ու էքստատիկ մատուցումներով տարածում էր այդ հայտարարությունը, հիմա էլ կսկսի դեմքի լուրջ արտահայտությամբ տարածել նորի խոսքը։ Թերևս ամենառացիոնալը նորից ֆեյսբուքյան հասարակությունն էր, որը ոչ միայն չհավատաց վարչապետին, այլև ծաղրի առարկա դարձրեց նրա հայտարարությունը։ Չնայած լուսավոր կետին, սա էլ իր խնդիրն ունի ՝ առկա ռեսուրսների վատնումը մոնիտորների առջև։
Բայց այս համատեքստում ամենատարակուսելին Առողջապահության փոխնախարարի հեծանիվով աշխատանքի գնալու շուրջ եղած հմայական ու հիացական վերաբերմունքն էր։ Նախ՝ շատ զարգացած երկրներում դա վաղուց արդեն մշակույթ է։ Նման մշակույթ եղել է նաև Հայաստանում, երբ Աշոտ Մանուչարյանը, լինելով ՆԳ նախարար, քաղաքային տրանսպորտով էր գնում աշխատանքի։ Ու պետք չէ դրանից մեծ աղմուկ բարձրացնել։ Փոխնախարարի ու նաև նախարարի խնդիրը պետք է լինի ոչ թե հեծանիվներով նկարներ հրապարակել, այլ ոլորտում առկա նույն դեղերի շուկայում առաջացած էական խնդիրները լուծել, կոռուպցիան վերացնել, բնակչության առողջապահական պաշտպանվածությունը բարձրացնել։
Մյուս կողմից էլ, հասկանալի է, որ հասարակությունը կարոտ ունի առ հավատ դեպի լավը։ Բայց կարիք չկա այսքան շուտ մանիպուլացվելու ու իրական խնդիրները թողած, տառապելու դրվագային երազանքներով։ Եթե հին ստրկատիրական Հռոմում բնակիչները բավարարվում էին գլադիատորական մարտերով և էշերի գավակներից շպրտած հացով, ապա մեզանում արդեն այդ հացն էլ չեն ուզում։ Բավական է մամուլը մի փոխնախարարի հեծանիվով նկար տարածի կամ վարչապետը մի պատգամավորի սաստի՝ ձայնը կտրել, տեղը նստացնելով, ու ուռռա ընկերներ, ամեն ինչ հիասքանչ է, մեր երկրի բոլոր խնդիրները վերացան, կառավարությունն իր աշխատանքը կատարում է հրաշալի։ Նման վերաբերմունքը և պահվածքը պետք է բնորոշ լինի խաբված դեռահասին, բայց ոչ երբեք չափահասության հասած հասարակության մի էական հատվածին։