Աղքատության հաղթահարումը կառավարության հիմնական մարտահրավերն է
АНАЛИТИКАՀրապարակվել է «Հայաստանի սոցիալական պատկերը և աղքատությունը» վերլուծական զեկույցը, որտեղ ներկայացված է 2015 թ.–ի աղքատության գնահատականը: Խորհրդային Միության փլուզումից հետո, այս սոցիալական չարիքը եղել է մեր պետության հիմնական մարտահրավերը՝ եթե 2004 թ.–ին երկու մարդուց մեկը պաշտոնական վիճակագրության համաձայն աղքատ է համարվել, ապա ներկայում երեք մարդուց մեկն է աղքատ համարվում: Իհարկե Անդրանիկ Մարգարյանի վարչապետության տարիներին թեև աղքատության մակարդակը նվազեց, բարեկեցիկության զգալի աճ տեղի ունեցավ, սակայն աղքատության խնդիրը արմատապես չհաղթահարվեց: Հետաքրքիր է, որ 2004–2007 թթ.–ի ընթացքում ուղիղ 2 անգամ կրճատվեց աղքատության մակարդակը՝ 53,5%–ից հասնելով 26,4%: Սոցիալական իրավիճակը կրկին վատթարացավ 2008 թ.–ից հետո և աղքատության բարձր ցուցանիշները պահպանվում են մինչ այժմ:
Թեև մշակվել են աղքատության հաղթահարման ռազմավարություններ, իսկ պետական բյուջեները ըստ էության սոցիալական ուղղվածություն են ունեցել, բայց և այնպես աղքատությունը դարձել է կոռուպցիայի, թալանի, վատ գործարար միջավայրի արդյունք:
Եթե 2001–2007 թթ.–ին աղքատության մակարդակը իջեցման միտումներ է ցույց տվել, ապա դա իր հերթին, բացի աճող արտաքին տրանսֆերտներից, հիմնականում պայմանավորված է եղել տնտեսության ակտիվության աճով և բիզնես միջավայրի աշխուժացմամբ: Իսկ 2008թ.–ից հետո, աղքատության մակարդակի վատթարացումը իր հերթին պայմանավորված է եղել փոքր և միջին բիզնեսի գործունեության համար միջավայրի վատթարացմամբ:
Այսինքն, եթե ուզում ենք նվազեցնել աղքատության մակարդակը, ապա պետք է ոչ այնքան սոցիալական նպաստների համակարգի կատարելագործման, այլ տնտեսական բարձր աճի պայմանների բարելավման մասին մտածենք: Այսինքն, ճանապարհը որակյալ տնտեսական աճի ապահովումն է կամ այսպես ասած տնտեսության իսկապես զարգացումը:
Իհարկե, կարելի է նաև բարձրացնել նվազագույն աշխատավարձը և ամեն տարի աշխատավարձերի բարձրացում անել, գնաճի տեմպերից ավելի բարձր՝ այսօրվա համար դա ավելի ճիշտ լուծում է, քան արդարանալ, իբրև թե բյուջեն չունի համապատասխան միջոցներ աշխատավարձի բարձրացման համար: Միջոցներ իսկապես կան, և դա վտանգավոր չի կարող լինել տնտեսության համար: Դա իր հերթին կնպաստի տնտեսական աճին, տնտեսության մեջ փողի զանգվածի ավելացմանը, բիզնեսի ակտիվության աճին: Միաժամանակ, պետք է տնտեսական աճի ապահովման համար հետևողականորեն այլ եղանակներով մեծացնել փողի զանգվածը տնտեսության մեջ, տնտեսության վարկավորման համար նոր ռեսուրսներ շուկա լցնել ցածր տոկոսադրույքով, բանկերի ռիսկերի մի մասը թեկուզ պետության վրա դնելով:
Իհարկե` առևտրային բանկերի ռիսկային վարկերի տեսակարար կշիռը թեև մեծացել է, այսինքն վարկ տալը ավելի ռիսկային է դառնում, այնուամենայնիվ դրամավարկային քաղաքականության այս ռեսուրսը պետք է ամբողջությամբ օգտագործենք: Իհարկե, մեր կառավարությունների ավանդական ռեսուրսը՝ դրսից պարտքեր վերցնել տնտեսության կայունությունը ապահովելու համար, իրոք սպառվում է: Մեզ պետք էլ չէ արտաքին պետական պարտքի բեռը ավելացնել, սակայն կարող ենք օգտվել ներքին պարտքի ռեսուրսներից: Բացի այդ, խթանող հարկաբյուջետային քաղաքականության այլ ուղղություններ դեռևս ունենք մեր տրամադրության տակ և պետք է այն ակտիվորեն իրագործել՝ հարկային բեռի թեթևացման ճանապարհով:
Տնտեսական աճի մեկ այլ միջոց է ներդրումների զուտ հոսքի ավելացումը: Եթե դա նվազել է, ապա դեռևս չի նշանակում, որ այս ռեսուրսը նույնպես սպառվում է: Ներդրումների կարևորությունը հատկապես գիտակցում է վարչապետը, որի քայլերի տրամաբանությունը պետք է որ խթանի ներդրումների աճին:
Պետք է վերագնահատել և վերանայել ընդհանրապես մարզպետարանների և գյուղական համայնքների գործունեությունը, նպատակները, գործառույթները և արդյունավետությունը: Անհրաժեշտ է մի շարք արտադրություններ կազմակերպել մարզերում: Անհասկանալի է գյուղական և քաղաքային համայնքներում տեղական հարկերի հավաքման և պետական դոտացիաների տրամադրման տրամաբանությունը, եթե դրանք հիմնականում չեն ծառայում այդ համայնքների խնդիրների լուծմանը, այլ ընդամենը ուղղվում են ֆինանսավորելու գյուղապետարանների և քաղաքապետարանների աշխատանքը և գյուղապետ–քաղաքապետերի անձնական կարիքների բավարարմանը, ապա ինչի՞ համար է այսպիսի համակարգը:
Եվ վերջապես, մեկ այլ ռեսուրս է մնում նաև մոնոպոլիաների ձեռքում` կենտրոնացված ռեսուրսները և անօրինական կուտակված կապիտալի տնտեսության մեջ ներգրավումը: Պետք է արագ կասեցնել անօրինական կապիտալի արտահոսքը: Հիշում եք, ըստ կապիտալի անօրինական արտահոսքով մասնագիտացված ամերիկյան մի կառույցի հայտարարությունը` միայն վերջին տարիների ընթացքում 10 մլրդ դոլարից ավելի կապիտալի արտահոսք է եղել Հայաստանից: Այսինքն, եթե այսպես շարունակվի, կարճ ասած, երկրում փող և արտարժույթ չի մնալու և տնտեսությունը չի աշխատի: Սա արդեն տնտեսության քայքայելու ամենակարճ ճանապարհն է:
Ահա մի քանի ռեսուրսներ, որոնց հաշվին կարելի է բարձր և շարունակական աճ ապահովել, ակտիվացնել տնտեսությունը, որն էլ կնպաստի աղքատության նվազեցմանը և կլուծի արտագաղթի խնդիրը:
Генеральный директор Ucom прочитал лекцию во Французском университете в Армении
Предложение Аршака Карапетяна о создании Трибунала Армянского национального достоинства открыло широкое поле профессиональных дискуссийКоличество туристов сократилось на 3%Чалабян: Сегодня полиция Армении пытается захватить село Киранц, чтобы сдать врагуРоссия может ввести санкцииИнтервью Пашиняна и нападение полиции в КиранцеВ Украине за сутки погибли 8 мирных жителей
Россия массово блокирует въезд гражданам Узбекистана и Кыргызстана вслед за таджиками
ГНКО «Национальный киноцентр Армении» реорганизована в «Фонд кино Армении»
Курсы валют в Армении
Следком Армении: Мужчина, застреливший во время ужина в ресторане сотрапезника, арестован
В Азербайджане проводятся интенсивные занятия по боевой подготовке танковых подразделений
Грузия ставит под угрозу перспективы своего членства в ЕС и НАТО: Государственный департамент США
Brent подорожала до $83,97 за баррель
В Киранце больше часа нет электричества
МВД Армении: Полиция не проводит «спецоперации» в Тавушской области
Арцвик Минасян: В Киранце в отношении людей была применена несоразмерная сила
Блок «Армения»: Сажая деревья, чтобы не видеть азербайджанцев, врага доведем до Еревана
«Татоян»: Под видом общественного мнения Баку легитимизирует экспансионизм в отношении Армении
Сурен Петросян: Произошло невообразимое предательство – полиция вышла против защищающего свой дом от врага армянина
Баграт Галстанян: «Черным беретам» задаю вопросы - убегают
Армения должна обеспечить свою безопасность на основе легитимности: Никол Пашинян
Айк Марутян также считает, что власть Никола Пашиняна должна уйти: «Паст»У Армана Татояна есть решение: какой формат он предпочтет? «Паст»Амио Банк принял участие в Career City Fest 2K24“ФАКТ”. Что собираются построить американцы в Армении без какого-либо опыта?Трибунал Армянского национального достоинства рассмотрит преступления, совершенные режимом Пашиняна после 2018 года: Аршак КарапетянЖитель Киранца: Не понимаю, почему нас таким образом доставили в полицию?
Примечательные изменения в списке крупных налогоплательщиков: «Паст»В мобильном приложении Юнибанка доступны переводы на карты Visa иностранных банков
Пашинян: Возможно, войска Минобороны на определенном участке выйдут с нашей суверенной территории
Мирзоян признает бездарность администрацииЭлизабет Херли продемонстрировала свою бросающую вызов возрасту фигуру
Мать погибшего во время 44-дневной войны врача присоединилась к борьбе за Тавуш
Верховный представитель ЕС: осуждаю насилие в отношении демонстрантов в Грузии
Daily Mail: ученые нашли 27 утерянных томов братьев Гримм
Армения и Иран обсудили вопрос увеличения авиарейсов между двумя государствами
Погода в Армении
Сумасшедшее ДТП в Ереване
Экономист: Денежно-кредитная политика Центрального банка Армении нуждается в радикальных реформах
Алиев считает, что Баку и Ереван могут обойтись без посредников
Ирак создал две военные базы на границе с Турцией
Дедушка погибшего военнослужащего: За месяц до пожара в селе Азат был пойман террорист
Токаев приветствовал согласие Баку и Еревана провести переговоры глав МИД в Алма-Ате
«Грапарак»: Пашинян признался, что село Киранц будет разделено
СМИ: Турция самостоятельно проведет операцию в Ираке против РПК
В Тбилиси во время акции протеста задержали 63 человека
Родители погибших в пожаре в селе Азат солдат дали властям время до 10 мая
Госдеп заявил об участии Блинкена в процессе урегулирования между Ереваном и Баку
На территории Армении закрытые автодороги
1
Что обсуждалось на заседании «Гражданского договора»?
2
Администрация решила подавить протесты насилием
3
Армения и Италия обсудили вопросы военного сотрудничества
4
Из США разозлились на Пашиняна
5
Генсек СЕ приветствовала договоренность между Арменией и Азербайджаном