Դժվար առաքելություն

Ընդգրկուն հաշվետվությամբ հանդես եկավ Սփյուռքի նախարարությունը, որը վերաբերում էր 2016 թվականի ընթացքում նախարարության իրականացրած աշխատանքներին և գերակա ոլորտներին: Առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե այս նախարարությունն այդքան էլ ծանրաբեռնված չէ, հատկապես, եթե հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ Հայաստանն ունի ներքին բազմաթիվ սոցիալական, տնտեսական ու իրավական խնդիրներ, որոնց համար պատասխանատու են այլ նախարարություններ: Սակայն, իրականում ամեն ինչ այդքան էլ հեշտ չէ:

 

Սփյուռքի նախարարությունն արդեն քանի տարի բախվում է մի այնպիսի կարևորագույն խնդրի հետ, ինչպիսին սիրիական ճգնաժամն է: Եթե սրան գումարենք այն փաստը, որ հայերի մեծ մասն ապրում է սփյուռքում, ապա միայն նրանց կրթական գործին աջակցելն արդեն իսկ կարող է աշխատանքի լայն ծավալ ապահովել: Տիկին նախարարն առանձնացնում է երեք գերակա ուղղություններ: Խախտելով հերթականությունը գանք վերջից: Համայնքներում կրթական և մշակութային կյանքի զարգացմանն ու աշխուժացմանը նպաստում: Թերևս այստեղ, Սփյուռքի նախարարությունը շատ անելիք ունի: Հատկապես, եթե հաշվի առնենք հայերի ցրվածության աշխարհագրությունը: Սրան պետք է գումարենք նաև այն հանգամանքը, որ առանց այդ նույն սփյուռքի աջակցության և ցանկության, հնարավոր չէ այն իրագործել: Կոնկրետ փաստերն ասում են, որ այս մասով կատարած աշխատանքը կրել է հիմնականում դեկլարատիվ և միջոցառումային բնույթ: Ինչո՞ւ, պատասխանը շատ պարզ է, եթե դրանք չունեն հաջորդականություն և չեն պահպանում տրամաբանական օրգանական շարունակությունը և հիմնականում ուղղորդվում են միայն հոբելյանական ամյակներին, ապա չեն կարող լինել արդյունավետ:

 

 

Այլ պետություններում հայ երիտասարդության շրջանում հայոց լեզվի իմացության մակարդակի բարձրացմանը նպաստում: Այս կետի ուղղությամբ կատարվել են կոնկրետ քայլեր, որոնք կարող են ունենալ արդյունք և ճշմարտության դեմ չմեղանչելու համար պետք է փաստենք, որ դրանք արդյունավետ են:

 

 

Ավանդական դարձած «Արի տուն» ծրագրի մասնակիցների համար անցկացվել են հայոց լեզվի արագացված դասընթացները: 2016 թվականին ծրագրին մասնակցել են շուրջ 900 պատանիներ ու աղջիկներ՝ 38 երկրից: «Սփյուռք» ամառային դպրոց –2016» ծրագրում շարունակվել են հայոց լեզվի արագացված դասընթացներն, որոնց մասնակցել է 99 սփյուռքահայ 12 երկրից: Շարունակվել են «Հայոց լեզվի հեռուստադպրոց» ծրագրով հեռուստադասերը Հ1 հեռուստաընկերության արբանյակային հեռարձակմամբ: Ամեն տարի շուրջ 50 ուսուցիչներ վերապատրաստվում են Հայաստանում: Սույն շարքը կարելի է շարունակել, սակայն դրանք մանրամասն ներկայացված են հաշվետվության մեջ: Թերևս ամենախնդրահարույց հատվածը, դա ամենակարևորն է`Հայրենիք վերադարձող սփյուռքահայերի, այդ թվում սիրիահայերի` հասարակությանն ինտեգրման գործընթացի և կառուցակարգերի կատարելագործում: Այստեղ չենք կարող աչք պակել, և ասել, թե ամեն ինչ է արված հնարավորությունների շրջանակում: Նախ, բացի Սփյուռքի նախարարությունից, այս հարցով պետք է զբաղվեն այլ նախարարություններ ևս:

 

Երկրորդ, ինչքան էլ ողբերգական է, բայց սիրիական ճգնաժամը կարող էր նպաստել Հայաստանի դեմոգրաֆիական խնդրի լուծմանը: Դրա համար պետք էր ընդամենն ապահովել բարվոք պայմաններ և կազմակերպել այդ երկրում ապրող հայերի ներգաղթ: Այդ հանգամանքն այսօր ցավոք չունենք: Ավելին, Հայաստանում հայտնված սիրիահայերի մեծ մասը, այսօր պատրաստ է առաջին իսկ հնարավորության դեպքում լքել Հայաստանը, ինչը մխիթարող հանգամանք չէ: Սրանից ելնելով, պետք է փաստել, որ Սփյուռքի նախարարությունը և մնացած պատասխանատու գերատեսչությունները դեռ շատ անելիք ունեն:

 

Վահրամ Թոքմաջյան

 

Past.am վերլուծաբան

Կիսվել