ԱՄՆ–ն ժամանակ է տվել Թալիբանին

Երբ այս փետրվարին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Հերբերտ Ռեյմոնդ Մաքմասթերին նշանակեց Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական, շատերը զարմացան: 2014 թվականին Time հանդեսը Մաքմասթերին ներառել էր աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ մարդկանց ցուցակում՝ նրան բնութագրելով որպես զորահրամանատար–մտածող, ցանկացած բանակի ճարտարապետ–հպարտություն:

 

Նշվում էր նաև, որ Մաքմասթերն ունի փիլիսոփայության դոկտորի գիտական աստիճան, որը ստացել է Հյուսիսային Կարոլինայի համալսարանում, Մասաչուսեթսում մասնագիտացել է ԱՄՆ պատմության հարցերում, մի շարք գրքերի հեղինակ է, իսկ որ ամենակարևորն է՝ չի հանդուրժում որևէ դիկտատ: Ուղղամիտ մեկն է, այսինքն, մշտապես բացահայտ է արտահայտում իր տեսակետները և հաճախ է քննադատում իշխանություններին: Փորձագետներին, այսպիսով, զարմացրել էր, թե ինչո՞վ է նման մարդն ինքնուրույն որոշումներ կայացնել սիրող Թրամփի պես ինքնահավանի ուշադրությունը գրավել, և լսելո՞ւ է, արդյոք, նախագահը մեկին, որը մշտապես, այդ թվում՝ «Պարտքի խախտում» իր գրքում, քննադատել է ԱՄՆ ռազմական գործողությունները Վիետնամում, Աֆղանստանում և այլուր:

 

 

Այդ զարմանքը, սակայն, կարճ տևեց, երբ նույն փորձագետները հիշեցին, թե ինչպես էր թեկնածու Թրամփը նույնպես քննադատում իշխանությունների գործողությունները Աֆղանստանում՝ խոստանալով նախագահ դառնալու դեպքում շատ արագ հանել ամերիկյան զորքն այդ երկրից: Հետևաբար, այժմ էլ Մաքմասթերի նշանակումն օրինաչափ համարվեց, որովհետև վերլուծաբանները համոզված էին, թե հենց նա է Թրամփին օգնելու, որպեսզի վերջինս նախընտրական այդ մի խոստումը ևս իրականություն դարձնի:

Հենց այդ օրերին «Փաստը» բոլորովին այլ բան կանխատեսեց՝ համոզում հայտնելով, որ Մաքմասթերն իրականում Թրամփին ոչ թե Աֆղանստանից շատ արագ հեռանալում է օգտակար լինելու, այլ, Պենտագոնի ղեկավար՝ «Կծան շուն» կամանունով հայտնի գեներալ Մետիսի հետ մեկտեղ, մեջտեղ է բերելու նոր պլան, որը լիովին տեղավորվելու է Թրամփի կողմից այդքան տարբերվող հակաահաբեկչական պայքար և Ամերիկան դարձյալ մեծ դարձնելու շրջանակում: Այլ կերպ ասած, հաշվի առնելով հատկապես ռուսական վերջին ակտիվությունը Աֆղանստանում, բացառվում էր, որ ԱՄՆ–ն, այդքան ջանք ու ֆինանսներ ներդնելուց հետո, հեշտ ու հանգիստ լքեր Քաբուլը՝ Անդրի լուծման նախաձեռնությունը զիջելով ուրիշներին: Ըստ էության, ԴԱԻՇ–ի թունելների վրա նետած GBU–43/B Massive Ordnance Air Blast՝ ծանր ֆուգասային ռումբը, որ հայտնի է «բոլոր ռումբերի մայր» անունով, հենց դրա ապացույցն էր, և հետագա զարգացումները ցույց տվին, որ մեր կանխատեսումները սխալ չէին:

 

Այդ առումով բոլորովին անակնկալ չպետք է համարել այն փաստը, որ ապրիլի 18–ին նախ՝ Մաքմասթերը մեկնեց Քաբուլ, ապրիլի 24–ին՝ Պենտագոնի ղեկավար Մետիսը: Ավելին՝ Սպիտակ տան մամլո խոսնակ Շոն Սփայսերի հայտարարությունը, թե մի քանի շաբաթ առաջ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Պենտագոնից պահանջել է նոր ծրագիր՝ Աֆղանստանում իսլամիստների դեմ ավելի արդյունավետ հակաահաբեկչական պայքար ծավալելու նպատակով, կարելի է նույնիսկ ուշացած համարել:

 

 

Իհարկե, մենք դեռ չգիտենք՝ ինչ նոր պլան են մեջտեղ բերել ամերիկյան բազեները Թրամփի համար, բայց համարձակվենք և՛ս մի կանխատեսում անել: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ՌԴ ԱԳ նախարար Լավրովի՝ Վաշինգտոն կատարած այցի ընթացքում Դոնալդ Թրամփը չի մերժել Թալիբանի հետ բանակցություններ սկսելու՝ ռուսական տեսակետը, կարելի է այս պահին իսկ ենթադրել, որ ԱՄՆ–ն առաջին հերթին Աֆղանստանում իրենից առանձնապես լուրջ ուժ չներկայացնող ԴԱԻՇ–ին ցուցադրաբար կսեղմի պատին, այնուհետ կսկսի Թալիբանի հետ բանակցությունները՝ քանի դեռ ռուսներն իրե՛նք դա չեն սկսել:

 

Ուղիղն ասած՝ այս վարկածի օգտին է վկայում նաև Կոպենհագենի գագաթաժողովը, երբ ամերիկյան ներկայացուցչի խոսքից պարզ դարձավ, որ ԱՄՆ–ն ոչ թե Աֆղանստանից հեռանալու, այլ մի բան էլ ռազմական ներկայությունն ավելացնելու մասին է մտածում: Իսկ երբ դրան հետևեց ԱՄՆ զինուժի՝ Նանգարհար սարում ծավալած օպերացիան, որի ընթացքում սպանվեց ԴԱԻՇ–ի՝ աֆղանական ճյուղի ղեկավար Աբդուլլա Խասիբը՝ մոտ 2000 զինյալների հետ միասին, պարզ դարձավ, որ ԱՄՆ–ն արդեն իսկ կոնկրետ ուղերձ է հղել Թալիբանին: Այլ բան է՝ կհամաձայնի՞ Թալիբանը թրամփյան պայմաններին, որոնց ինչ լինելն, ինչպես նկատեցինք, դեռ հայտնի չեն, թե՞ ԱՄՆ մոտ 5000 ուղարկվելիք զինվորների մուտքը Քաբուլ նոր լայնամասշտաբ պատերազմի սկիզբ կհամարվի: Նկատենք՝ հայտնի չէ ինչ ելքով...

 

Կիսվել