Այդպես էլ քաղաքացիներին «դուք»–ով չդիմեցինք...

Past.am-ի հյուրն է «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» հասարակական կազմակերպության համակարգող Դանիել Իոաննիսյանը:

 

 

– Պարոն Իոաննիսյան, խորհրդարանի առաջին նիստում ելույթ ունենալով` հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանն անարդարությունը համարեց մեր երկրի ներքին կյանքի թիվ մեկ թշնամին: Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում նրա խոսքը: Իրո՞ք այդպես է:

 

– Իրոք այդպես է: Հայաստանում արդարադատության խնդիրը թիվ մեկ խնդիրն է: Եվ բանն այն է, որ այդ խնդրի թիվ մեկ հովանավորն էլ իշխանությունն է: Նաև` Սերժ Սարգսյանն է, որն այդ մասին խոսում է:

 

Այնպես որ, եթե նա ուզում է պայքարել տվյալ խնդրի դեմ, շատ ողջունելի է: Ողջունելի է, որ կարող են փոխվել իշխանությունների մոտեցումները:

 

Իսկ անարդարությունները հիմնականում գալիս են արդարադատության հետ կապված դեֆիցիտից, գալիս են դատարանների անկախության դեֆիցիտից: Այս հարցերում, ցավոք սրտի, տարիներ շարունակ Հայաստանը որևէ առաջընթաց այդպես էլ չի արձանագրում:

 

Եվ սա միմիայն իշխանությունների մեղքն է: Որովհետև իրական բարեփոխումները, որ կապահովեին դատարանների անկախությունը, չեն արվում: Մինչդեռ իրական բարեփոխումների պահանջը կա թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին կյանքում:

 

 

Ընդ որում, առկա է նաև այլ երկրների փորձը, թե ինչպես է արվում, և ինչպես են դատարաններն անկախ դառնում: Ասեմ, որ այն առանձնապես բարդ բան չէ, միան թե` ցանկություն լինի: Էլի եմ ասում, այնքան էլ բարդ հարց չէ, որ այսքան տարիների մեջ մեր երկրում այդ հարցը չլուծվեր:

 

– Նախագահը մեր երկրում արդարության հաստատման հարցը կապում է նոր Սահմանադրության կիրառման հետ: Բայց, իրո՞ք, նախկին Սահմանադրությամբ հնարավոր չէր հարցը լուծել:

 

– Այդ ի՞նչ է, նախկին Սահմանադրությո՞ւնն էր խանգարում, որ խաղաղ ցուցարարների վրա հարձակվելու հրաման տվողները` Լևոն Երանոսյանը և, չգիտեմ, մյուս գեներալները կանգնեին դատարանի առջև և պատասխան տային իրենց կատարած օրինազանցությունների համար:

 

Նախկին Սահմանադրության մեջ գրված էր, որ կարելի է խաղաղ ցուցարարին ծեծե՞լ:

Այնպես որ, խնդիրը Սահմանադրության մեջ չէ: Երկու Սահմանադրություններն էլ` և՛ նախկինը , և՛ ներկան, ըստ էության նման բան չեն նախատեսում: Պարզապես հարցն այն է, որ Սահմանադրության դրույթները մեր երկրում չեն կիրառվում: Հետևաբար` փաստացի գոյություն չունի նաև դատարանների անկախությունը:

 

Իսկ ինչ վերաբերում է նոր Սահմանադրությանը, ապա նրանում դատավորների նշանակման կարգն այնպես է փոխվել, որ չենք կարող հիմք ունենալ խոսելու դատարանների անկախության ավելացման մասին: Եվ, ցավոք սրտի, որ այդպես է: Ցավոք սրտի, որ այդ հարցը Սահմանադրության փոփոխությամբ ևս չի լուծվի:

 

– Մի փոքր հետ նայենք ու հայացք գցենք անցած խորհրդարանական և Երևանի ավագանու ընտրություններին: Ի՞նչ տեղի ունեցան այդ ընտրությունների ժամանակ, և մեր նախագահի այս խոսքը արդարության հաստատման անհրաժեշտության մասին: Ինչպիսի՞ զուգահեռներ կարող ենք անցկացնել:

 

– Ես տեսնում եմ տարբեր իրականություններ: Եթե մենք լսում ենք Սերժ Սարգսյանի ելույթը կամ դիտում ենք Հանրային հեռուստատեսությամբ ներկայացվող հաղորդումները, մեզ թվում է, որ ապրում ենք մեկ այլ երկրում, և ոչ թե ներկա Հայաստանում: Ուր համատարած ընտրակաշատք է բաժանվում ընտրությունների ժամանակ, ուր ժողովրդի մոտ ընտրությունների նկատմամբ համատարած ապատիա է զարգացվում, ուր վարչական լծակներն են գործի դրվում մարդկանց ազատ կամարտահայտումը կանխելու համար և այլն, և այլն:

 

– Իսկ ինչո՞ւ է Սերժ Սարգսյանը հիմա խոսում նման հարցերից. մեկ տարի էլ չի մնացել, ինչ լքելու է պաշտոնը:

 

– Դեռ հայտնի չէ, թե պաշտոնը լքելուց հետո ինչով է զբաղվելու:

 

– Համենայն դեպս մի դրական բան տեսնո՞ւմ եք նախագահի հայտարարության մեջ, որ անարդարություն կոչվող խոցը կվերանա մեր երկրից:

 

– Սրանից մեկ տարի առաջ Սերժ Սարգսյանն ասում էր, որ քաղաքացիներին պետք է «դուք»–ով դիմել: Նրա այդ հայտարարությունից հետո անթիվ–անհամար քաղաքացիներ ոստիկանների կողմից ծեծվել են, բռնության ենթարկվել, անպատվվել են նրանց կողմից, անտեղի հայտնվել են բանտերում: Հիմա ես հարցնեմ` «դուք»–ով դիմելն այդպե՞ս է արտահայտվում:

Այնպես որ, ընդամենը սիրուն խոսքեր է ասել, որոնց լուրջ չեմ վերաբերվում:

 

– Հիմա անդրադառնանք անձամբ քեզ հետ կապված հարցերին: Ձեզ դատի են տվել, դուք եք դատի տալիս… Ընթացքն ինչպիսի՞ն է:

 

– Դպրոցների և մանկապարտեզների մինչև 30 տնօրեններ մեզ դատի են տվել: Դատական նիստերը կայանալու են հուլիսին:

 

– Իսկ դուք դատի չե՞ք տվել տնօրեններին:

 

– Ոչ:

 

– Բայց պատրաստվում էիք դատի տալ:

 

– Տարբերակներ են քննարկվում: Դեռ հստակեցված չէ մեր անելիքը:

 

 

Գոհար Սարդարյան

 

Կիսվել