Թո՛ղ մտածեն` իրենք են որոշումներ կայացնողներն այս երկրի մեջ...

Ձևավորվեց մեր խորհրդարանը` նոր Սահմանադրությանը համապատասխան: Այն Սահմանադրության, որով մեր երկրում փոխվում է կառավարման համակարգը: Կիսանախագահական համակարգից անցում է կատարվելու խորհրդարանական համակարգի:

 

Անշուշտ, ժամանակին շատ խոսվեց, թե այն որքանո՞վ է հարմար մեր երկրի պարագայում, որքանո՞վ կխանգարի և որքանո՞վ կնպաստի մեր խնդիրների լուծմանը: Բայց այսօր արդեն Սահմանադրությունն ընդունված է, և հետևում են մնացել բոլոր դեմ կարծիքները: Եվ դրանց անդրադառնալն էլ իմաստ չունի:

 

Չնայած, անկախ Սահմանադրությունից, մեզ համար ակնհայտ էին հատկապես երկու հարց. մենք պատերազմող երկիր ենք, և կարող էր հարկ լինել, որ կայացվի կտրուկ որոշում: Իսկ կառավարման այս նոր համակարգի պարագայում հասկանալի է, պետք է որոշումներն ընդունվեն կոլեգիալ կարգով: Պատերազմի պարագայում դա որքանո՞վ ճիշտ ու որքանո՞վ արդյունավետ կլինի:

 

 

Մեկ այլ հարց` ուզենք, թե չուզենք, այդպես է. խոսքը մեր ժողովրդի հոգեբանական տեսակի մասին է: Մասնագետներն են փաստում` մենք անհատապաշտ ժողովուրդ ենք: Իսկ անհատապաշտական հոգեբանական տիպ ունեցող ժողովուրդները դժվարությամբ են գալիս մեկ հայտարարի ու դժվարությամբ են թիմային որոշում կայացնում:

Ավելին. անգամ սպորտի մեջ է դա երևում. հաջողությունների ենք հասնում նախ և առաջ անհատական խաղերում:

 

 

Հիմա` այս խորհրդարանի մասին: Ինչպես նաև երկրի նախագահը նշեց խորհրդարանի առաջին նիստում ունեցած իր ելույթի մեջ, մեր երկիրն այսուհետ պետք է ընթանա կայացվող կոլեգիալ որոշումների համաձայն: Իսկ երկրի կոլեգիալ որոշում կայացնող բարձրագույն մարմինը Ազգային ժողովն է:

 

 

Դե, լա՛վ. որքան կարող ենք ու որքան կստացվի, թող կայացնենք:

 

Սակայն խորհրդարանի այս մեկ–երկու նիստը, որ տեղի ունեցան, համենայն դեպս, չվկայեցին, որ մենք հակված ենք քաղաքական նոր մշակույթի համաձայն աշխատել: Ինչի վերաբերյալ կրկին լավատես էր երկրի նախագահը: Իր ելույթում ասում էր, որ որդեգրելու ենք քաղաքական նոր մշակույթ, որ այլևս ընդգծված բաժանարար գծեր չեն լինելու մեծամասնության և փոքրամասնության միջև: Կամ որ նույնն է` մեծամասնությունը հաշվի կառնի փոքրամասնության կարծիքը:

 

Սակայն ընդամենը մեկ հարց, որը քննարկվեց այս խորհրդարանում` մշտական հանձնաժողովների թվի և նրանց ձևավորման հարցը, չներշնչեց այդ հույսը: Չտեսանք, որ կառավարման նոր համակարգի պայմաններում, իրոք, տեղի կունենա կոլեգիալ կառավարում և փաքրամասնությունն ու մեծամասնությունը չեն գտնվի խրամատի հակառակ կողմերում: Եվ նրանց միջև տեղի կունենա քաղաքակիրթ ու առողջ խոսակցություն:

 

Կամ որ նույնն է` մեծամասնությունն իր ձեռքը չի հավաքի բոլոր լծակները և փոքրամասնությանն էլ հնարավորություն կտա ոչ երևութական մասնակցություն ունենալ երկրի կառավարման գործում:

 

Համենայն դեպս, հարցը չլուծվեց փոքրամասնության օգտին. լուծարվեց Մարդու իրավունքների պաշտպանության մշտական հանձնաժողովը: «Ելք» դաշինքն այլևս մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոն չի ունենա:

 

Խորհրդարանի այս առաջին նիստերի առաջին տպավորությամբ մեկ բան կարող ենք հաստատ ասել` ո՛չ մեր կուսակցություններն են փոխվել իրենց պատկերացումներով, ո՛չ նրանց ցուցակով ընտրված պատգամավորներն են այլ արժեքային համակարգի կրողներ, որ Ազգային Ժողովում էլ այլ քաղաքական մշակույթ ձևավորվի:

 

Ամեն ինչ այնպես է, ինչպես եղել է մշտապես` քաղաքական մեծամասնությունը աներեր իր տեղում է: Փոքրամասնությունն էլ` իր տեղում. իր անհույս ջանքերի մեջ, որ կարող է ինչ–որ չափով իր պատկերացումով առաջ տանել այս երկրի գործերը: Կրկին քաղաքական մենաշնորհը պահպանվում է, և իշխող ուժն է որոշելու` ով որտեղ նստի և ինչպես նստի:

Իսկ թե էքստրեմալ իրավիճակներում կոլեգիալ ղեկավարման մեր մարմինն ինչպե՞ս կգործի ու ինչպե՞ս կկառավարի, մեզ հայտնի չէ: Երևի իրենց` կառավարողներին էլ հայտնի չէ: Նրանց փոխարեն դա կանի նա, ով պետք է անի: Իսկ իրենց կբավարարի անվանումը` իրենք կոլեգիալ կառավարման մարմնի անդամներն են և իրենք են որոշումներ կայացնողներն այս երկրի մեջ:

 

Թո՛ղ այդպես մտածեն…

 

 

Գոհար Սարդարյան

Կիսվել