Հայաստանում հստակ քայլեր են ձեռնարկվում դատարանների ծանրաբեռնվածությունը նվազեցնելու ուղղությամբ
ИНТЕРВЬЮԴատական համակարգում կատարվում են մի շարք բարեփոխումներ, որոնք նպաստում են դատարանների ծանրաբեռնվածության նվազեցմանը, ինչպես նաև ավելի արդյունավետ գործունեության ապահովմանը: «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում այս մասին նշեց ՀՀ դատական դեպարտամենտի ղեկավար Կարեն Փոլադյանը:
-Պարոն Փոլադյան, վերջին տարիներին դատական համակարգում կատարվել են մի շարք բարեփոխումներ: Ի՞նչ արդյունք տվեցին այդ բարեփոխումները:
- Դատական համակարգում կարևոր բարեփոխումներից մեկն եմ համարում դատավորների մասնագիտացման սկզբունքի ներդնումը: Մինչև այս բարեփոխմանը դատավորները քննել են բոլոր տեսակի գործեր՝ նույն դատավորը կարող էր քննել ինչպես քաղաքացիական, այնպես էլ վարչական, սնանկության և այլ ոլորտներին վերաբերող գործեր: Այսօր դատաիրավական բարեփոխումների արդյունքում ունենք մասնագիտացումների սկզբունքը: Օրինակ` քաղաքացիական գործերի մասնագիտացում ունեցող դատավորը քննում է բացառապես քաղաքացիական գործերը:
Հաջորդ քայլը բարեփոխումների դատական համակարգում գործերի էլեկտրոնային բաշխման համակարգի ներդրումն է: Եթե նախկինում գործերը բաշխվել են դատարանի նախագահի կողմից, այսօր ներդրվել է հատուկ համակարգ, որը որոշում է, թե որ գործը ում պետք է տրվի՝ ուսումնասիրելով դատավորների կողմից քննվող գործերի քանակը:
Քիչ կարևոր չէ նաև «Դատալեքս» տեղեկատվական համակարգի, ինչպես նաև դատական կարգադրիչների ծառայության ստեղծումը:
Դատական դեպարտամենտն այսօր իրականացնում է այն գործառույթները, որոնք նպաստում են դատական համակարգի արդյունավետ գործունեության ապահովմանը:
- Երբեմն փաստաբանների մոտ նույնպես առաջանում են գործերի ծանրաբեռնվածության հետ կապված խնդիրներ, և լինում են պահեր, երբ փաստաբանն ունի նույն օրը նշանակված երկու գործերով դատական նիստեր: Ինչպե՞ս եք դուք տեսնում այս խնդրի լուծումը:
-Փաստաբանների գործունեությունը կարգավորում են հենց իրենք փաստաբանները, և յուրաքանչյուր փաստաբան ինքն է որոշում, թե ինչ ծանրաբեռնվածություն իր համար պետք է սահմանվի կամ կարող է սահմանվել: Եթե իրենք որոշել են, որ պետք է ստանձնեն այլ գործերով շահերի պաշտպանություն, ապա պետք է փորձեն նիստին իրենց ներկայությունն ապահովելու միջոց գտնել: Դատավորը չի կարող հարմարվել բոլորի պահանջներին, քանզի մի անգամ կարող է փաստաբանը ասել, որ նիստին չի կարող մասնակցել, մյուս անգամ` մեղադրող կողմը, և դատաքննությունը կարող է երկար ձգձգվել, որը չի բխում տվյալ պահին ամբաստանյալի շահերից:
- Ապագայում ի՞նչ քայլեր է նախատեսվում ձեռնարկել դատական համակարգում բարեփոխումների առումով:
-Դատաիրավական բարեփոխումների շրջանակում նախատեսվել է ավելացնել դատավորների թվաքանակը, որպեսզի հնարավոր լինի ծանրաբեռնվածությունն ավելի նվազեցնել, ինչը կնպաստի դատական գործերի հնարավորինս արագ քննմանը: Դա նաև չի խախտի ողջամիտ ժամկետներում գործերի քննության մարդկանց իրավունքը:
Եթե ունենանք համապատասխան ֆինանսական միջոցներ, ապա առաջին հերթին պետք է բարելավենք դատարանների շենքային պայմանները: Այսօր ունենք 10 դատարանների շենքեր, որոնք անմխիթար վիճակում են: Դատարանի նստավայրեր կան, որտեղ բացակայում են դատական նիստերի դահլիճները, ինչպես նաև բավարար աշխատանքային պայմանները դատավորների և դատական ծառայողների համար:
Շենքային պայմաններից զատ խնդիրներ կան նաև տեխնիկական հագեցվածության հետ կապված: Համակարգչային տեխնիկան թարմացնելու, համակարգը վերազինելու անհրաժեշտություն կա:
Խնդիր ունենք նաև թեթևացնելու աշխատակիցների վիճակը, բարձրացնելու նրանց աշխատավարձերը: Սա այն խնդիրներն են, որոնք անհրաժեշտ է լուծել, և պետության կողմից տրված բոլոր հնարավորությունները փորձելու ենք օպտիմալ օգտագործել:
Հարցազրույցը` Կարեն Խաչատրյանի