«Մեր քայլերը թույլ են տալիս, որպեսզի հարաբերական անդորրը պահենք, գոնե ապահովենք խաղաղության ներկա մակարդակը». «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Մեր հյուրն է քաղաքագետ Հրանտ Մելիք–Շահնազարյանը
– Պարոն Մելիք–Շահնազարյան, վերջերս Ադրբեջանի ընդդիմադիր «Մուսավաթ» կուսակցության ղեկավարը դիմել էր Թուրքիայի նախագահին` խնդրելով հրաման արձակել և թուրքական զորքերը մտցնելով Ղարաբաղ, ազատագրել այն: Սա որպես ի՞նչ եք գնահատում:
– Գնահատում եմ որպես հիվանդ մարդու երևակայության դրսևորում: «Մուսավաթ» կուսակցության ղեկավարին անգամ իր տանը չեն լսում: Նա ընդհանրապես քաղաքական գործոն չէ: Նա ընդամենը պոպուլիստ է:
– Ինտենսիվ այս զորավարժությունները, որ տեղի են ունենում ադրբեջանական զորքի մասնակցությամբ` տարբեր ձևաչափերով, ի՞նչ նպատակներ են հետապնդում: Կարո՞ղ են դրանք մի օր վերածվել կոնկրետ ռազմական գործողությունների:
– Չեմ կարծում, որ կվերածվեն ռազմական գործողությունների: Դրանք մշտապես իրականացվող զորավարժություններ են, որպիսիք արվում են նաև Հայաստանում: Ի դեպ, այդ զորավարժություններն արդեն մոտենում են իրենց ավարտին, և ես որևէ վտանգավոր բան չեմ տեսնում:
– Իսկ տատի ու աղջկա մահը նրանք կարողացա՞ն օգտագործել ու քարոզչական ոլորտում հասնել իրենց ուզածին, միջազգային կարծիք ձևավորել: Մենք կարծես թե հետ մնացինք այս գործում:
– Նախ` ես համաձայն չեմ, որ մենք հետ մնացինք: Միջազգային հանրությունն էլ շատ ադեկվատ մոտեցավ հարցին, հասկացան, որ ադրբեջանցիները շահարկումներ են անում երեխայի դիակի վրա: Եվ այս փաստը բացասաբար է անդրադառնում հենց Ադրբեջանի հեղինակության վրա:
Ավելացրած` որ բոլորի համար էլ փաստ էր, որ ադրբեջանցիները հայկական դիրքերի վրա կրակում են խաղաղ բնակավայրերից: Եվ բնականաբար հայկական կողմը չէր կարող ձեռնպահ մնալ ու չպատասխանել:
– Ադրբեջանական լոբբին կարո՞ղ է շարունակել այս թեման ու հաջողությունների հասնել իրենց ձևով: Ի վերջո նրանք ունեն կաշառելու հիանալի փորձ:
– Միշտ չէ, որ կաշառելու գործոնն աշխատում է: Այժմ նրանք լուրջ խնդիրներ ունեն հենց իրենց երկրի ներսում` կապված ժողովրդավարական գործընթացների հետ: Վերջերս էլ ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովը նոր բանաձև ընդունեց Ադրբեջանի դեմ: Նաև գլխացավանք են բացահայտված կաշառքի գործերը` կապված Ագրամունտի հրաժարականի գործընթացի հետ:
Այնպես որ, այսօր Ադրբեջանն իրապես դժվարին վիճակում է գտնվում:
Ի դեպ, միջազգային մամուլում ներկայում գրեթե ամեն օր Ադրբեջանի դեմ հոդվածներ են գրվում: Գրվում են այնտեղ տիրող արժեհամակարգի, բռնապետական ռեժիմի առկայության և ներքին իրավիճակի այլևայլ խնդիրների վերաբերյալ:
– Մենք կարողանո՞ւմ ենք օգտվել Ադրբեջանի շուրջ ստեղծված այս վիճակից:
– Ես ուղղակի չգիտեմ, թե օգտվել ասելով մենք ինչ կարող ենք ակնկալել: Որպեսզի մարդիկ իմանան, թե Ադրբեջանը բռնապետություն է, արդեն գիտեն այդ մասին:
Բանն այն է, որ քաղաքականության մեջ միշտ չէ, որ ժողովուրդների արժեհամակարգերն առաջնային նշանակություն ունեն: Նախ և առաջ կան քաղաքական շահեր: Եվ տեսնում ենք, որ միջազգային հանրությունը չի ցանկանում հարաբերությունները վատացնել Ադրբեջանի հետ: Եվ որևէ բան չի անում Ադրբեջանի ագրեսիվությունը զսպելու համար:
Այո, բոլորը մեզ հասկանում են, բոլորը մեզ ընկալում են, բայց դա գործնական առումով որևէ արդյունք չի տալիս:
– Իսկ մեր քայլերը համարժե՞ք են այն իրավիճակին, որ ստեղծված է հայ–ադրբեջանական հարբերությունների մեջ:
– Մեր քայլերը թույլ են տալիս, որպեսզի հարաբերական անդորր պահենք: Կամ գոնե ապահովենք խաղաղության ներկա մակարդակը: Հակառակ պարագայում իրադարձությունները կարող են շատ ավելի վտանգավոր սցենարով զարգանալ:
Այժմ դեռևս զսպվում է Ադրբեջանը: Իհարկե, դրա համար թանկ գին ենք վճարում: Ցավոք սրտի, այլ տարբերակ չկա: Սահմանի տարբեր կետերում միջադեպեր են լինում, որոնք նաև մեր զինվոների կյանքն են խլում:
Բայց բոլոր դեպքերում նման խաղաղությունն ավելի լավ է, քան պատերազմը:
– Այսինքն` դեմ եք որոշ փորձագետների այն տեսակետներին, որ պետք է նաև նախահարձակ լինել ըստ անհրաժեշտի: Պետք է նախաձեռնող լինել, չլինենք ընդամենը հետևանքները կրողներ:
– Ես դեմ չեմ: Այո՛, հարկավոր է նախահարձակ լինել, հարկավոր է նախաձեռնող լինել միջազգային ասպարեզներում: Եվ կարծում եմ, որ արտաքին քաղաքականության ոլորտում Հայաստանն իր պոտենցիալը դեռևս լիովին չի օգտագործում:
Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում