Բռնաճնշումներն արագացնում են ընդդիմադիր բևեռի բյուրեղացման գործընթացը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ 16 Հունիս, 2020 11:04

Հայաստանում կորոնավիրուսային ճգնաժամը դեռևս նահանջելու նախանշաններ ցույց չի տալիս, ընդհակառակը, կարելի է ենթադրել, որ Հայաստանն առաջիկայում գնալով ավելի վատ իրավիճակում է հայտնվելու։

Եվ արդյունքում ոչ միայն խորանալու է առողջապահական համակարգի կոլապսը, երբ բազմաթիվ ծանր հիվանդներ հնարավորություն չեն ունենա հիվանդանոցներում բուժում ստանալ, այլև մեծապես սրվելու է Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը։

Ուստի այս իրադրության պայմաններում պետք էր ենթադրել, որ իշխանությունները կառաջնորդվեն կշռադատված և հաշվարկված քայլերով, որպեսզի հնարավոր լինի քայլ առ քայլ դուրս գալ ճգնաժամային իրավիճակից։

Բայց մեր երկրի կառավարման պատասխանատուները փաստացի ձախողեցին կարանտինային հայտարարված ժամանակաշրջանում հակահամաճարակային կանոնների պահպանման և մարդկային շփումները նվազագույնի հասցնելու իրենց առաքելությունը։

Իսկ հիմա, երբ արդեն վարակի տարածումը անվերահսկելի բնույթ է ստացել, իշխանությունները ամբողջ թափով ձեռնամուխ են եղել հակահամաճարակային կանոնների պահպանման խնդրի իրականացմանը։ Սակայն քաղաքական իմաստով ակնառու է, որ կառավարությունն ի վիճակի չեղավ վարակը արմատախիլ անել հենց սաղմնային փուլում, իսկ այդ ձախողումը գտնվում է իշխող ուժի քաղաքական պատասխանատվության տիրույթում։

Եվ քանի որ երկիրը ավելի է գլորվում դեպի խորացող ճգնաժամը, ապա այս խնդրի նկատմամբ անտարբեր չեն կարող գտնվել ընդդիմադիր քաղաքական ուժերը։

Այսպիսի ծանր իրադրության պայմաններում ելքերից մեկն էլ այն էր, որ իշխանությունը փորձեր համագործակցության եզրեր գտնել ընդդիմադիրների հետ, աշխատեր ընդդիմադիր շրջանակներից և հանրային սեկտորից պրոֆեսիոնալ մասնագետների ներգրավել ճգնաժամի հաղթահարման գործընթացում, ստեղծել համերաշխության մթնոլորտ, բայց իշխող ուժը, որը չունի այն բարձր մասնագիտական որակները, որոնք ամենից պահանջվածն են այս փուլում, որոշել է միայնակ անցնել ճգնաժամի «հաղթահարման» ճանապարհը։

Եվ եթե ճգնաժամի հաղթահարումը մնում է իշխող ուժի ուսերին, ապա բնական է, որ յուրաքանչյուր ձախողում պետք է համապատասխան գնահատական ստանա ընդդիմադիր ուժերի կողմից, ինչն էլ այսօր տեղի է ունենում, անգամ հնչում են կառավարության ու հենց վարչապետի հրաժարականի պահանջներ։

Բայց իշխանությունները, որոնք առանց այն էլ, մեղմ ասած, աչքի չեն ընկել իրենց հանդուրժողական կեցվածքով, այս օրերին սկսել են առավել քան ծանր տանել յուրաքանչյուր քննադատություն։ Պատճառն այն է, որ իրենց համար ևս տեսանելի է, թե ինչպես են փոխվում հանրային տրամադրությունները։ Եթե նրանք ունենային նախկին հանրային վստահության պաշարը, ապա այսքան մեծ հիստերիայի մեջ չէին ընկնի։

Իշխանությունների սարսափն ավելի խորացավ, երբ պարզվեց, որ մեկ ուժի, մեկ անձի հետևից կարող են փողոց դուրս գալ մեծաթիվ մարդիկ, առավել ևս արտակարգ դրության ժամանակ:

Դժվար չէ պատկերացնել, թե ինչ կլինի, եթե արտակարգ դրություն չլինի, իսկ ընդդիմադիր ուժերը միավորեն իրենց ուժերը: Բայց արտակարգ դրությունը անընդհատ երկարաձգվում է: Երևի այդպես է պետք:

Ու դրանից օգտվելով՝ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է լուծել ընդդիմադիր ուժերին լռեցնելու հարցը, որպեսզի նրանք չհամարձակվեն կառավարության հրաժարականի հարց բարձրացնել, որը գնալով հանրային մեծ աջակցություն է գտնում։

Իսկ այս ֆոնին իշխանությունների գործիքակազմի հիմնական բաղադրիչը ռեպրեսիվ քայլերն են։ Բռնաճնշումների հերթական թիրախը դարձել է ԲՀԿ-ն ու նրա առաջնորդը։ Վաղը ճնշումների և նոր քրեական գործերի թիրախ կարող է դառնալ մեկ այլ ընդդիմադիր ուժ։ Սակայն իշխանությունների այս գործելակերպի արդյունքում ընդդիմադիր դաշտում նոր գործընթացներ են արձանագրվում։

Ընդդիմության նկատմամբ գործադրվող ճնշումները պայմաններ են ստեղծում, որպեսզի այն ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցությունները, որոնք գործում էին տարանջատ, միավորեն իրենց ջանքերը։ Դրա նշաններն արդեն կան, ու ակնհայտ է, որ հիմնականում իրավիճակի շուրջ ընդհանուր փոխըմբռնում կա։

Շատ հավանական է, որ իշխանության բռնաճնշումների վերջնական արդյունքը լինի այն, որ ձևավորվի մի հզոր ընդդիմադիր բևեռ, որի հետ գործ ունենալը իշխանության համար ավելի դժվար է լինելու, քան ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի հետ առանձինառանձին։ Այսինքն, փաստացի, աստիճանաբար իրականություն է դառնում «կոնսենսուս մինուս 1» հայտնի բանաձևը...