«Մենք գտնվում ենք շարունակվող պարտության մեջ. այն ունի դեմք՝ ի դեմս գործող իշխանության, որից պետք է օր առաջ ազատվել». «Փաստ»

ИНТЕРВЬЮ 25 Декабрь, 2021 9:04

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Հարցազրույց ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, «Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության ներկայացուցիչ Հռիփսիմե Ստամբուլ յանի հետ

- Տիկին Ստամբուլյան, ավարտվում է 2021 թվականը: Չնայած սահմաններին անընդհատ սրվող իրավիճակին, իշխանությունը ողջ տարվա ընթացքում չդադարեց պնդել «խաղաղության դարաշրջանի» մասին: Այսօր էլ ականատեսն ենք տարաբնույթ հայտարարությունների, հարաբերությունների կարգավորման փորձերի, որոնց մասին շատ ակտիվ բարձրաձայնում են նաև ադրբեջանական և թուրքական աղբյուրները: Ինչպե՞ս կգնահատեք անվտանգային միջավայրն այսօր: Այն իրավիճակը, որում գտնվում ենք, իսկապե՞ս խաղաղություն հիշեցնող է:

- Դժվար է ու նաև ցանկություն չկա մեկնաբանելու մի իշխանության պատկերացումներն ու հայտարարությունները, որը չունի հայանպաստ կեցվածք, չի պաշտպանում Հայաստանի պետական շահը, չի մասնակցում հայանպաստ որևէ գործողության: Դրա վառ վկայությունը՝ ԱԺ-ում «Հայաստան» դաշինքի կողմից պարբերաբար իրականացվող նախաձեռնությունների տապալումն է իշխող մեծամասնության կողմից: Այստեղ առկա է մի պարզ հարց՝ «խաղաղության դարաշրջան» ո՞ւմ համար: Նոյեմբերի 9-10-ի կապիտուլիացիոն հայտարարությունից հետո Ադրբեջանը ոչ միայն չի կատարել առկա պարտավորությունները, այլև ողջ տարվա ընթացքում շարունակել է հայատյաց քաղաքականությունը: Նրանք ոչ միայն չեն վերադարձրել գերիներին, այլև շարունակել են ՀՀ և Արցախի քաղաքացիներ գերեվարել, խոշտանգել, Հայաստանի ճանապարհներին վախի տարածման ու սպառնալիքների տեսքով ճնշումներ իրականացնել:

Ավելին, թշնամի երկրի կողմից ամենաբարձ մակարդակով սպառնալիքները մինչ այսօր են շարունակվում: Այս ամենը վկայում է մի պարզ հանգամանքի մասին՝ նման միջավայրում չկա ու չի կարող լինել խաղաղություն հայի համար: «Խաղաղության դարաշրջան» ասելով՝ այս իշխանության ներկայացուցիչները, հավանաբար, նկատի ունեն խաղաղություն անձամբ իրենց համար, քանի որ, իրենցից բացի, դժվար է գտնել Հայաստանում կամ Արցախում հայի, ով թշնամու կողմից տեսնում է դրական մեսիջ խաղաղություն հաստատելու վերաբերյալ: Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման այսօրվա, այսպես կոչված, գործընթացին, ապա սա էլ իր հետ բերել և բերելու է լուրջ ու խորքային մարտահրավերների մի ամբողջ փունջ, ինչն էլ, կարծում եմ, առանձին անդրադարձի թեմա է: Հայաստանն այսօր չունի անվտանգային միջավայր: Մենք գտնվում ենք շարունակվող պարտության մեջ, որը պարբերաբար դրսևորվում է հանձնվող «դժբախտ ու դժգույն» բնակավայրերով, հանձնվող ճանապարհային հատվածներով, հանձնվող ռազմական և դիվանագիտական դիրքերով, ինչին ականատես ենք լինում գրեթե ամեն օր:

- Ինչպե՞ս կգնահատեք սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը Հայաստանում: Այս պայմաններում հնարավո՞ր է հասնել այն ցուցանիշներին, որոնք նախանշված են 2022 թ. պետական բյուջեով:

- Հայաստանի տնտեսությունը շարունակում է գտնվել անկումային վիճակում: Եվ դրա մասին վկայում են անգամ Վիճակագրական կոմիտեի օպերատիվ հրապարակումները: Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը վերջին երեք ամիսներին նվազում է: Վերջերս նկատեցինք դրամի որոշակի արժեզրկում, ինչը ևս վկայում է տնտեսության անկայուն վիճակի մասին: Մարդկանց եկամուտները, բացառությամբ որոշ նվազագույն շեմերի, չի բարձրացել վերջին տարվա ընթացքում: Ավելին, դրանք նվազել են՝ հաշվի առնելով գնաճի մակարդակը: Բիզնեսը գտնվում է բավական մեծ անորոշության մեջ, և առաջին հերթին՝ պայմանավորված անվտանգային միջավայրով: Այս պարագայում, բնական է, որ սպասելիքները մեծ չեն կարող լինել: Ի՞նչ է նախատեսում 2022 թվականի պետբյուջեն. եկամուտների ավելացում, ծախսերի կրճատում:

Այս իրավիճակում առաջանում է պարզ հարց, թե ինչի՞ հիման վրա պիտի հարկային կամ այլ եկամուտներն ավելանան բյուջեում, երբ տնտեսությունն աշխուժացնելու համար կարևոր կապիտալ ծախսերը թերակատարված են այս տարի և չկա երաշխիք, որ չեն թերակատարվի նաև հաջորդիվ: 2022 թ. բյուջեով նախատեսել են 7 տոկոս տնտեսական աճ: Պարզապես հիշեցնեմ, որ այս տարվա համար նույն կանխատեսողները խոսում էին երկնիշ աճի մասին: Հետևաբար, որքանով իրականացան այս տարվա կանխատեսումները, կարծում եմ, մոտավորապես նույնքանով էլ դա կվերաբերի գալիք տարվան:

- Խոսեցիք գնաճի մասին: Տասներկուամսյա գնաճը Հայաստանում հասավ 9,6 տոկոսի: Ինչպե՞ս պետք է շարքային քաղաքացին հաղթահարի այս իրավիճակը, երբ առաջին անհրաժեշտության որոշ ապրանքներ թանկացել են ավելի քան 63 %-ով: Ըստ Ձեզ, որո՞նք են գնաճի պատճառները:

- Գնաճը հաղթահարելու ամենակարճ ճանապարհը, կարծում եմ, մարդկանց եկամուտների համարժեք ավելացումն է: Մենք հաճախ ենք լսում միջին եկամուտների աճի մասին, որոշ ոլորտներում աշխատավարձերի բարձրացման մասին, բայց իրականության մեջ համընդհանուր պատկերը մխիթարական չէ: Մարդիկ կանգնած են կենսապահովման համար անհրաժեշտ ապրանք-ծառայություններից զրկվելու վտանգի առաջ: Անվտանգային, սոցիալ-տնտեսական այս պատկերի պատճառով է նաև այսօրվա արտագաղթի մտահոգիչ տեմպը: Այսինքն, հաղթահարելու տարբերակը մարդկանց եկամուտներն ավելացնելու ուղղությամբ գործողություններն են, մինչդեռ 2022 թ. բյուջեով տեսանք, որ նախատեսում են միայն նվազագույն թոշակների բարձրացում, այն էլ՝ ընդամենը 2000-3000 դրամով:

Չգիտեմ՝ որքանով սա կօգնի մարդկանց հաղթահարել թանկացումների հետևանքները, հատկապես որ հաջորդ տարվա համար ևս գնաճ է կանխատեսվել: Այս իրողությունների ֆոնին և՛ բարկացնող, և՛ վիրավորական է էկոնոմիկայի ոլորտի պատասխանատուի կողմից լսել միտքը, որ մարդիկ այս տարի սկսել են ավելի լավ ապրել, քան մեկ-երկու տարի առաջ: Սա աններելի վարքագիծ է: Ինչ վերաբերում է գնաճի պատճառներին, ապա որքան էլ իշխանությունը ներկայացնի դա որպես համաշխարհային թանկացումների հետևանք, առաջնային պատճառները մեզ մոտ են, այդ թվում՝ ապիկար կառավարում, ներդրումային միջավայրի ոչ բարվոք վիճակ, մենաշնորհային տարատեսակ դրսևորումներ և այլն:

- Ի՞նչ գործողություններ են պետք այս իրավիճակից դուրս գալու համար:

- Որպես առաջնային գործողություն՝ մեզ պետք է կանգնեցնել պարտության պտտվող անիվը: Այս շարունակվող պարտությունն ունի դեմք՝ ի դեմս գործող իշխանության, որից պետք է օր առաջ ազատվել: Առաջին ու ամենակարևոր գործողությունը սա պիտի լինի: Այս իշխանության առկայության պարագայում առհասարակ անիմաստ է զարգացման մասին խոսելը, դա անհնար է: Նոր իշխանություն ու պրոֆեսիոնալ ոլորտային մասնագետներ ունենալու դեպքում միայն կարելի է մտածել անելիքների, զարգացման մասին: