Երևան, 29.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Անիմաստ է արտաքին միջոցներից չօգտվելը

ԲԼՈԳ

Մարինա Ներսեսյանը Ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

Մի շարք գործոններով պայմանավորված այս տարի Հայաստանը ստիպված եղավ ավելացնել արտաքին աղբյուրներից ներգրավվող ֆինանսական միջոցների ծավալները, որն էլ հանգեցրեց արտաքին պարտքի աճին։ Սպասվում է, որ մինչև տարեվերջ այն կկազմի ՀՆԱ 42,3 տոկոսը՝ համալրվելով շուրջ 700 մլն դոլարով։

Կարելի է փաստել, որ թեև վերջին շրջանում բավական հաճախ է խոսվում արտաքին պարտքի «կտրուկ» ավելացման մասին, այնուհանդերձ պաշտոնական ցուցանիշները բոլորովին այլ բան են ասում։ Ամեն դեպքում, այդպես է գոնե մինչև այժմ։ Ըստ ֆինանսների նախարարության հրապարակած տվյալների, այս տարվա նոյեմբերի 1-ի դրությամբ Հայաստանի արտաքին պարտքի աճը կազմել է 319 մլն դոլար։ 
Առկա բավական բարդ ֆինանսական և տնտեսական տարվա պայմաններում հազիվ թե սա կարելի է պարտքի մեծ աճ համարել։ Հիշեցնենք, որ 2009թ. ճգնաժամի ժամանակ Հայաստանի արտաքին պարտքը համալրվեց գրեթե 1,4 մլրդ դոլալով։ Եթե անգամ իրականանան կանխատեսումները, ապա տարեվերջին արտաքին պարտքի աճը առնվազն կրկնակի փոքր կլինի 2015թ. համեմատ։

Ճիշտ է, առաջին հայացքից արտաքին պարտքի ավելացումը որոշակի մտահոգություններ է առաջացնում, սակայն իրականում խնդիրը ամենևին էլ դրա մեծության մեջ չէ և ամեն ինչ կախված է տնտեսության վիճակից։ 
Այնպես չէ, որ պետք է հրաժարվել արտաքին աղբյուրներից գումարների ներգրավումից՝ առավել ևս, որ տնտեսությունը դրա կարիքն ունի։ Արտաքին միջոցների ներգրավման հետ կապված մտահոգությունները պետք է լինեն առաջին հերթին դրանց շրջանակներում նախատեսված ծրագրերի իրականացման արդյունավետության առումով։ Եթե այդ գումարներն օգտագործվեն նպատակային և ծառայեն նախանշված ծրագրերի իրականացմանը, ապա որևէ կասկած չկա, որ դրանց հետ կապված խնդիրներ չեն լինի։ 
Վերը նշված արտաքին միջոցներից չօգտվելը պարզապես անիմաստ կլինի։ Հատկապես ներքին ֆինանսական ռեսուրսների անհամեմատ թանկ լինելու պարագայում։

Արտաքին պարտքի մեծությունը դեռ բավարար չէ դրա ռիսկայնությունը գնահատելու համար։ Կան մի շարք երկրներ, որոնք անհամեմատ ավելի ծանր պարտքի բեռ ունեն, սակայն որևէ մտավախություն չունեն դրա սպասարկման հետ կապված։

Եթե Հայ առաքելական եկեղեցին քաղաքականությամբ չզբաղվի, կխախտի սահմանադրությամբ իրեն ընձեռած առաքելությունը. Հովհաննես ԻշխանյանԱդրբեջանի իրական նպատակը Հայաստանը անկլավի վերածելն է․ Արմեն ՄանվելյանՄիրզոյանի՝ «Ադրբեջանն ունի իր պատկերացումները, որը մենք չենք կիսում» ձևակերպումն արձանագրում է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը գտնվում են խաղաղության շուրջ ձևավորված ռազմավարական փակուղում. քաղաքագետ Թույլ առաջնորդը մոտեցնում է վտանգը մեր տներին. ուժեղ առաջնորդը բերում է երաշխավորված խաղաղություն. Նարեկ ԿարապետյանԱմերիկացի գիտնականները պարզել են, թե որ արյան խմբի մարդիկ են ավելի երկար ապրումՓաշինյանի կոչերին չեն հետևում, նա չունի ժողովրդի աջակցությունը. Էդմոն ՄարուքյանԵրկիրն ունի անտեսանելի «պոչ», որի երկարությունը առնվազն 2 միլիոն կիլոմետր էՄիրզոյանը փորձում է մեղմել ՌԴ հնարավոր կոշտ արձագանքը Արգավանդ գյուղում բախվել են «Lexus»-ը և «Toyota»-ն. կա 2 տուժած Նոր զարգացումներ երկաթուղու շուրջ Մեծ պատասխանատվություն, ցածր վարձատրություն․ հանրային ծառայության ճգնաժամը«Սարգիս Կարապետյան» հիմնադրամը բացում է նոր հնարավորություն ուսանողների համար․ Գոհար Ղումաշյան Հայաստանի բնակիչների 67%-ն ամանորյա գնումները կատարում է օնլայն․ Ozon Հայաստանի հետազոտություն «Ինտերը» 1:0 հաշվով հաղթել է «Ատալանտային»․ Մխիթարյանը մասնակցել է խաղին Պուտինն օրենք է ստորագրել ՔՊ-ն քեֆ է արել՝ առանց Սարգսյան եղբայրների Զոհված կին զինծառայողների որդիներին արգելում են ծառայել․ Ավետիք ՔերոբյանՄեր փոքրիկների անկեղծ ժպիտներով ու միասնական սիրով թող սկսվի հույսի տարին՝ ամուր ու բարգավաճ Հայաստանի համար. Գագիկ Ծառուկյան Մի շարք հասցեներում ջուր չի լինիԿազմել ենք Հայաստանի վերակառուցման դոկտրին․ Նաիրի ՍարգսյանԻ՞նչ է սպասվում դեկտեմբերի 29-31-ինԱմերիկացի գիտնականները ստեղծել են գրաֆենի վրա հիմնված արևային մարտկոցներ, որոնք կարող են լիցքավորել գերկոնդենսատորներ Թոշակառուները որպես գործարար. մարդկանց ծաղրում են. Հրայր Կամենդատյան«ՀայաՔվե»-ի մեծ ընտանիքը, մեր երկրի բոլոր ծայրերից, ի մի էր եկել ամփոփելու անցած տարին. Ավետիք ՉալաբյանԵկեղեցու հարցը թուրք-ադրբեջանական շահերի ստվերում Քաղաքական դաշտում հայտնված նոր ուժը խախտում է իշխանության հաշվարկները Բուք, մերկասառույց. Ինչ վիճակ է հանրապետության ճանապարհներին ժամը 9։00-ի դրությամբ Դոլարն ու ռուբլին թանկացել են․ փոխարժեքն՝ այսօր Սուրբ Աստվածածնի բարեխոսության աղոթք «Հանես» փոթորկի պատճառով Ֆինլանդիայի էլեկտրացանցում ռեկորդային խափանում է գրանցվել ԱՄՆ-ում 38 մլն մարդ ձնաբքի նախազգուշացում է ստացել․ հետաձգվել է ավելի քան 3500 չվերթ Գլուխը խառը, բայց սիրտը մաքուր․ Մկրտիչ Արզումանյան Ֆլորիդայում մեկնարկել է Թրամփի և Զելենսկու հանդիպումը Լուկաշենկոն վնասվածք է ստացել հոկեյի խաղի ժամանակ Դոհայում ավարտվել է 2025 թ. աշխարհի արագ շախմատի առաջնությունը. հայտնի են հայ մարզիկների արդյունքները Թրամփ-Զելենսկի հանդիպումից հետո Պուտինն ու Թրամփը կրկին հեռախոսազրույց կունենան Ինձ համար, որպես կառավարության անդամի, չկա սրբազան, չկա դիրիժոր, նկարիչ, բոլորը հավասար են օրենքի առաջ․ Միրզոյանը՝ հոգևորականների ձերբակալության մասին Աբովյան-Չարենցավան ավտոճանապարհին տեղ-տեղ մերկասառույց է Կամ մենք պայմանավորվում ենք՝ երբ և որտեղ ենք ստորագրում, կամ մենք չենք պայմանավորվում, դեռ չենք պայմանավորվել․ Միրզոյանը՝ Ադրբեջանի հետ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման մասին Ավելի լավ է ինձ ոչ ոքի հետ չհամեմատել. Յամալը՝ Globe Soccer Awards-ի վարկածով «Տարվա լավագույն հարձակվող» մրցանակը ստանալու մասին Ի՞նչ եղանակ է սպասվում Ամանորի գիշերը Հրանտ-Լեոն Ռանոսը ամուսնության առաջարկ է արել «Ну-ка, все вместе» նախագծի հաղթող Էլեն Բադալյանին Երկկողմ բանակցություններից հետո Թրամփը և Զելենսկին հեռախոսազրույց կունենան եվրոպական առաջնորդների հետ Կարևոր չէ՝ ով ես դու, օրենքը պետք է բոլորին նույն կերպ ծածկի. Արման Թաթոյան ԱՄՆ-ում մահացել է մորմոնների առաջնորդ Ջեֆրի Հոլանդը Հռոմի պապն Ուկրաինային 100 հազար բաժին արագ պատրաստվող ապուր է փոխանցել Մոսկվայում ԱԹՍ-ների հարձակման պատճառով հարյուրավոր չվերթեր են հետաձգվել ու չեղարկվել ՀՀ-ն պահպանում է ռուսաստանցիների շրջանում պահանջված զբոսաշրջային ուղղություններից մեկի կարգավիճակը Շիրակամուտ գյուղում տեղի է ունեցել պայթյուն՝ հրդեհի բռնկմամբ Վանաձոր-Դիլիջան ավտոճանապարհին բախվել են «Toyota Alphard»-ը և «Nissan Tiida»-ն․ կա 1 զnհ, 3 վիրավոր