Երևան, 12.Հոկտեմբեր.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Մեզ «պյուրոսյան» հաղթանակներ պետք չեն

ԲԼՈԳ

Ալեն Ղևոնդյանը Ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

Այսօր մենք ապրում ենք մի այնպիսի աշխարհում, ուր ռազմաքաղաքական անվտանգությունն առաջնային դերակատարում ունի, ուր առկա վտանգերի բնույթի և ձևի հետ կապված պետությունների մի մասը փոփոխում են իրենց անվտանգային քաղաքականության մոդելները, զինված ու հատուկ նշանակության ուժերը փորձում են դրանք դարձնել առավելի մոբիլ, քաղաքացիներին՝ ավելի իրազեկ: Սա, իհարկե, ամենևին չի նշանակում, թե նրանք «մոռանում» են տնտեսական օրակարգի մասին. հակառակը՝ միայն նորմալ տնտեսական զարգացման պայմաններում է հնարավոր ապահովել վերոնշյալ ոլորտներում անվտանգության բավարար մակարդակ: Այսինքն տնտեսական զարգացման ու ռազմաքաղաքական անվտանգության կապը առանցքային է. մինչդեռ աղքատ երկրներում անվտանգության ապահովման իրողությունները մշուշոտ են ու հիմնականում անհեռանկար, եթե չկան ինչ-ինչ հատուկ շահեկան գործոններ:

Մենք, որքան էլ հաճախ կարծում ենք, թե գլոբալ վտանգները մեզանից շատ հեռու են, կամ մենք նրանց համար ինչ-ինչ պատճառներով անհասանելի ենք, պետք է հասկանանք, որ ասենք ԻՊ-ից, կամ այլ բնույթի սուր վտանգներից ցանցային աշխարհի պարագայում որևէ մի պետություն չի կարող ապահովագրված լինել: Ավելին՝ մենք ունենք ներքին ու արտաքին բնույթի «ավանդական»(հատկապես տնտեսական բնույթի) վտանգների մի՝ բավական մեծ զամբյուղ, որի առկայութան պարագայում պետության և հասարակության դիրքերի թուլացումը կարող է ճակատագրական լինել, ուստի անվտանգության բոլոր ոլորտներում փոփոխություններն ու արդիականացումը օրակարգի հարց են:

Եթե վերոնշյալ իրողությունները տեղայնացնենք ՀՀ-ի վրա, ապա պատկերը հուսադրող չի լինի: ՀՆԱ-ի ու արտահանման նվազման, մանր/միջին բիզնեսի ծավալների կրճատման, դեմոգրաֆիկ խնդիրների առկայության, արտաքին պարտքի ավելացման, պետության ֆինանսական պահուստների ու բնակչության գնողունակության նվազման, աղքատության ավելացման ու էլի մի շարք ցուցիչների անմխիթար վիճակը, որ պայմանավորված է ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին գործոններով, պետության տնտեսական անվտանգության շեմը տեղափոխում է լրջագույն ռիսկերի դաշտ: Վերոնշյալ իրողություններն առավել դեստրուկտիվ ազդեցություն են ձեռք բերում, երբ հաշվի ենք առնում, որ ՀՀ-ն պատերազմի մեջ գտնվող երկիր է: Նման պարագայում պետությունը պետք է իր մեջ ուժ ու կամք, ինչպես նաև անհրաժեշտ խոհեմություն գտնի գնալու արմատական ԽՆԱՅՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ քաղաքականության: Եթե վաղը իրավիճակը ռեգիոնում փոփոխվեց, ի հայտ եկան լայնածավալ համակարգային վտանգներ, որոնք ծայրահեղ լարում կամ ռեսուրսների կենտրոնացում են պահանջում, մենք կարող ենք ուղղակի այդ ռեսուրսներն այլևս չունենալ: Իսկ մեզ «կյուրոսյան» հաղթանակներ պետք չեն, քանի որ դրանք երկիրը(կամ այն, ինչ երկրից մնում է) մի քանի տասնամյակ ետ գցում: Ուստի այսօր արդեն գործողությունների նման սցենարների պատրաստ չլինելը կարող է ճակատագրական լինել:

Այս պարագայում մեղավորներ փնտրել պետք չի, քանզի պետության գոյության տարբեր շրջափուլերում լրջագույն թերացումներ բոլորն են արձանագրել՝ պետական իշխանություն, չինովնիկ, ընդդիմադիր և հասարակական գործիչներ, քաղաքացի: Խնդիրը ռեսուրսների՝ իրավիճակին համապատասխան կառավարման ու փոփոխվելու համար բավարար քաղաքական կամքի դրսևորուլու մեջ է: Ի դեպ, փոփոխվելու ճանապարհ պետք է ընտրի ոչ միայն իշխանությունը կամ ընդդիմությունը, այլ հատկապես քաղաքացին: Առկա իրավիճակը իշխանության ձեռքբերման կամ նրա փոխանցման տիրույթի հարց չէ, այլ պետական-հասարակական անվտանգ ու հեռանկարային օրակարգի շարունակականության ապահովման հիմնախնդիր, ուր բացառապես պետական շահից բխող ներհասարակական կոնսեսուս պետք է ապահովել: 
Նման պայմաններում առկա տնտեսակառավարչական մարտահրավերները պետության համար ադեկվատ օգտագործելու հանգամանքն է, որ կարող է մեզ համար՝ հատկապես ռազմաքաղաքական առումով պաշտպանվածության իրավիճակ ստեղծել: Քանզի հակառակ պարագայում հնարավոր ռազմ. իրավիճակի սրման դեպքում կորուստները կարող են շատ մեծ լինել:

ԱԲ-ն արդյունավետ կիրառելով հնարավոր կլինի թռիչքային աճի ներուժ գեներացնել ՀՀ տնտեսության համար Ջիվան Գասպարյանի կախարդական դուդուկը՝ հոլիվուդյան կինոյում Կալիֆոռնիայի հայերը գնել են ոսկու ձուլակտորներ՝ ավելի քան 54 միլիոն դոլար լվանալու համար. USA Today ԱՄՆ-ը նոր պատժամիջոցներ է մտցրել Իրանի դեմ Նիդեռլանդների խորհրդարանն ընդունել է Հայաստանին և Արցախին առնչվող 2 բանաձև 4 տարի անց Հայկ Մանուկյանին տրվեց վերջին հրաժեշտը՝ իր իսկ ծննդյան օրը Ծնվել է 44-օրյա պատերազմի մասնակից Մեսրոպ Սարիբեկյանի դուստրը Սպասվում է անձրև և ամպրոպ Հայաստանում 15 տարեկանից բարձր բնակչության շուրջ 25,5%-ն ամեն օր օգտագործում է ծխախոտային արտադրատեսակներից որևիցե մեկը Ինչի՞ կհանգեցնի իշխանության կողմից հայ եկեղեցու վրա հարձակումըWildberries-ի շուրջ սկանդալը նոր թափ է հավաքում Զախարյանը՝ հետխորհրդային երկրներից Լա Լիգայում հանդես եկող ամենաթանկարժեք խաղացողների թվում «Պատրաստ եմ մեռնել հանուն Ռուսաստանի». Սիգալին առաջարկել են կամավոր մեկնել ռազմաճակատ ՃՏՊ Գյումրի-Երևան ավտոճանապարհին. կա տուժած Միայնությունը 31 տոկոսով բարձրացնում է դեմենցիայի առաջացման հավանականությունը. NMН Նշանավանի դպրոցից հեռացրել են զոհվածների լուսանկարները Հարություն Հակոբկոխյանը հաղթանակով է մեկնարկել բռնցքամարտի Մ22 ԵԱ-ում Փաշինյանին զեկուցել են՝ սահմանապահ ծառայությունը «Զվարթնոց»-ում կատարվում է առանց լուրջ միջադեպերի Իրանն արգելել է օդային ուղևորներին էլեկտրոնային հաղորդակցության սարքեր կրել Երկրաշարժ Ջերմուկ քաղաքից 21 կմ հյուսիս-արևմուտք. ստորգետնյա ցնցման ուժգնությունը կազմել է 2-3 բալ Արտաշատում հայտնաբերել են Հայաստանի ամենահին եկեղեցինԱԳՆ-ում անդրադարձել են ՀՀ-ԵՄ գործընկերության օրակարգի մի շարք հարցերի Ալեքսանդր Պետրակով․ Վաղը ֆուտբոլիստները դուրս կգան խաղադաշտ ռեւանշի հասնելու նպատակով Կոպիրկինը այցելել է ռուսական զինված ուժերի 102-րդ ռազմաբազա Tesla-ն ցուցադրել է 2 նոր, առանց վարորդի տաքսիներ Երևանին՝ «Եվրասիայից». երիտասարդական ֆլեշմոբ՝ նվիրված հայոց մայրաքաղաքի 2806-ամյակին Օդի ջերմաստիճանը հոկտեմբերի 12-ի ցերեկը կբարձրանա 2-4 աստիճանով, հոկտեմբերի 14-ի ցերեկը նույնքան կնվազի Նշված բնակավայրերում մինչև վաղը ջուր չի լինի Սյունիքում ծեծի ենթարկված եղբայրներից մեկը գիշերը մահացել է Ադրբեջանում հայտարարել են Հայաստանի հետ սահմանին զգոնությունն ուժեղացնելու մասինՀայ երիտասարդներն ակցիա են իրականացրել Ֆրանսիայի ԱԳՆ-ի դիմաց Հրազդան քաղաքում բախվել են «Chevrolet Niva»-ն ու «ՎԱԶ 21121»-ը, վիրավոր կաՄինաս Ավետիսյան 4-րդ փողոցում ավտոմեքենա է այրվել «Սուրբ Հովհաննես» մատուռի մոտակայքում քաղաքացին վնասել է ոտքը. օգնության են հասել փրկարարները Ուժգին պայթյուն՝ Գրոզնիում. տուծածների թիվը ճշտվում է 24 ժամ ջուր չի լինելուՀայաստանն անտեսում է ստանձնած պարտավորությունները․ Ադրբեջանի ԱԳՆ «Սոգլասիե Արմենիա» ընկերություն հայտարարությունը Ի՞նչ կատարվեց Ջոն Կիրակոսյանի անվան դպրոցում Ֆրանսիայի նախագահը կրկին կոչ է արել դադարեցնել զենքի արտահանումն Իսրայել. մանրամասներ Սյունիքում ծեծի ենթարկված եղբայրներից մեկը գիշերը մահացել է Նոր մանրամասներ Երևանում խոշոր ու շղթայական վթարի մասինԵՄ դիտորդական առաքելությունը պատրաստ է համագործակցել նաև Ադրբեջանի հետ Նիդեռլանդների խորհրդարանը կոչ է արել ազատ արձակել հայ գերիներին. ՀայաՔվեՓաշինյանը վերջին պահին նախարարի այլ թեկնածու է առաջարկելու «Գործ սարքողները» խոսում են արդարությունից Ի՞նչ է սպասվում «միջանցքին». նոր վտանգ ՀՀ գլխին Ջուր չի լինի նշված հասցեներում Ե՞րբ է կազմվել առաջին խաչբառը. «Փաստ»ՆԱՏՕ-ն ուժեղ է. մեզ երբեք չի վախեցնի ՆԱՏՕ-ից դուրս որևէ մեկը. Մարկ Ռյուտե