«Երգելը գերագույն հաճույք է, ինքնադրսևորվելու հրաշալի տարբերակ». «Փարոս» ներառական երգչախումբը շուրջ 30 տարվա պատմություն ունի. «Փաստ»

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ 24 Մարտ, 2022 11:32

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

«Փաստը» պարբերաբար անդրադառնում է Հայաստանում գործող երգչախմբերին: Այս անգամ ներկայացնում ենք «Փարոս» կամերային երգչախումբը, որը ստեղծվել է 1993 թ.-ին Կարմիր խաչի միջազգային վերականգնողական կենտրոնին կից: «Երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավարը և դիրիժորը Վաչագան Նավասարդյանն էր։ Նա այցելում էր հիվանդասենյակներում գտնվող քաղաքացիներին, ուղղորդում նրանց դեպի երգը: Արդյունքում ստեղծվեց փոքրիկ կոլեկտիվ, նպատակը սկզբում ուղղակի ռեաբիլիտացիան էր, այն դիտարկվում էր որպես վերականգնողական բուժման մի ճյուղ, ոչ թե ապագայում բեմ դուրս եկող երգչախմբի ստեղծում:

Բայց արդեն 1994 թ.-ին տեղի ունեցան հանրային առաջին ելույթները լուրջ դահլիճներում: Աստիճանաբար այն զարգացավ և միաձայն երգչախմբից դարձավ քառաձայն: Սկզբում երգչախմբում հանդես էին գալիս սայլակ օգտագործող հաշմանդամները, հետո սկսեցին նաև ընդգրկվել այլ հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է «Ունիսոն» ՀԿ և «Փարոս» կամերային երգչախմբի տնօրեն Արմեն Ալավերդյանը:

Հետագայում որոշել են, որ նման մեկուսացումը ճիշտ չէ, և երգչախումբը դարձել է ներառական: «Վերջին տասը տարիներին դասական առումով այն ներառական խումբ է, որտեղ մեծամասնությունը հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ են, բայց կան նաև հաշմանդամություն չունեցող երգիչներ: Սա ավելի հետաքրքիր արդյունք է տալիս»,նշում է մեր զրուցակիցը:

Հիմնադրումից ի վեր երգչախումբը մասնակցել է տարբեր մրցույթների: «2000 թ.-ին Բրիտանիայում առաջին անգամ մասնակցել ենք մրցույթի, բայց որևէ հորիզոնականում չեն հայտնվել, բայց դա շատ օգտակար էր: Միայն մեր երգչախմբում կային հաշմանդամություն ունեցող երգիչներ, մեզ թվում էր, թե այսպիսով «Գրան պրին» ապահովված է: Իրականում այդպես չեղավ, բայց դա խթան դարձավ մեզ համար, որ պետք է «զարմացնենք» ոչ թե մեր սայլակներով ու խնդիրներով, այլ մեր երգեցողությամբ, նրանով, ինչը գնահատվում է երգչախմբային արվեստում: 2003 թ.-ին Նեապոլում անցկացված մրցույթում հինգերորդ տեղը զբաղեցրեցինք, նաև հատուկ մրցանակ ստացանք, Բրատիսլավայում կայացած հոգևոր երաժշտության միջազգային մրցույթի ժամանակ զբաղեցրել ենք երրորդ տեղը: Ամենամեծ ձեռքբերումները 2014 (Ռիգա) և 2016 (Սոչի) թթ. երգչախմբերի օլիմպիական խաղերում են, որտեղ ամբողջ աշխարհից հավաքվում են երգչախմբեր, բավականին մեծ է մրցակցությունը: Մեր երգչախումբը երկու անգամ էլ ստացավ արծաթե մեդալ, ինչը բավականին լուրջ հաջողություն է՝ հատկապես հաշվի առնելով այն, որ մեր երգիչների մեծ մասը նստած է երգում, ինչն ավելի բարդ է»,-ասում է երգչախմբի տնօրենը` տեղեկացնելով, որ տասը տարուց ավելի է, ինչ «Փարոսի» խմբավարը Րաֆֆի Միքայել յանն է:

Երգչախումբ «պահելը» բավականին բարդ գործ է: Ստեղծագործական հարցերին ավելանում և անբաժան մաս է կազմում նաև ֆինանսականը: Ալավերդյանը նշում է, որ հատկապես արտասահմանյան այցերի, մրցույթներին մասնակցելու ժամանակ մշտապես եղել է ՀՀ երկրորդ և երրորդ նախագահների աջակցությունը: «Ամենամեծ ծախսերը կապված են ավիատոմսերի հետ, փոքր ծախսերը հոգալու տարբերակներ գտնում ենք: «Ունիսոն» ՀԿ-ի և երգչախմբի մշտական աջակիցը Կալիֆորնիայի «Փարոս» հիմնադրամն է: Ամենակարևորը՝ նա մեզ տրամադրել է տարածք, որտեղ գործունեություն է ծավալում մեր կազմակերպությունը, իսկ երգչախումբը կանոնավոր փորձեր է կատարում, ամեն ինչ հարմար է հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար: 2011 թ.-ից «Վիվա-ՄՏՍ» ընկերությունը մեր գլխավոր գործընկերն է:

Դա թույլ է տալիս, որ երգչախմբի անդամները նաև որոշակի նյութական ստիմուլ ստանան և իրենց ավելի ապահով զգան, իսկ կազմն ավելի կայուն լինի: Մեր այն երգիչների համար, որոնք չունեն այլ աշխատանք, երգչախմբում լինելը շատ մեծ հնարավորություն է տանից դուրս գալու, շփվելու, բեմ դուրս գալու, իրենց ստեղծագործական աճը ցույց տալու համար: Իհարկե, ընտանիքի կարիքները հոգալու համար պետք է ամեն դեպքում ունենալ այլ աշխատանք: Շատերն, ի դեպ, երգչախմբում երգելով գտան աշխատանք, ուրախությամբ նշեմ, որ չնայած դրանք ավելի բարձր վարձատրվող են, բայց երգիչները չեն լքում մեր երգչախումբը, կորիզը պահպանվում է: Երգելը գերագույն հաճույք է, արտասահմանյան այցերը յուրահատուկ կարևորություն ունեն, քանի որ օտար երկրում ցույց ես տալիս քո երկրի մշակույթը, հանդիպումներ են լինում տեղի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ և այլն, սա ինքնադրսևորվելու լավ տարբերակ է»,-ասում է նա:

Երկու տարուց ավելի` կորոնավիրուսային համավարակով և 44-օրյա պատերազմով պայմանավորված, «Փարոսը» մենահամերգներով հանդես չի եկել, որոշել են «ուղղել» այդ սխալը, և մարտի 23-ին Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տան դահլիճում կայացավ երկար սպասված մենահամերգը: Ծրագրում ընդգրկել էին բազմաթիվ սիրված երգեր, ինչպես նաև նոր երգերի պրեմիերաներ, մասնավորաբար, կայացավ գերմանահայ կոմպոզիտոր Նարինե Խաչատրյանի «Praise to God» ստեղծագործության հայաստանյան պրեմիերան։