ԱՄՆ-ն ցանկանում է տարածաշրջանում ստեղծել պոտենցիալ աշխարհաքաղաքական պայքար արտաքին ուժային տարբեր կենտրոնների միջև. «Փաստ»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ![ԱՄՆ-ն ցանկանում է տարածաշրջանում ստեղծել պոտենցիալ աշխարհաքաղաքական պայքար արտաքին ուժային տարբեր կենտրոնների միջև. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/15-06-24/751db6871a55f6e5ba39e0ea87421345.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
iarex.ru-ն «ԱՄՆ-ը փորձում է ստեղծել Ադրբեջան-Հայաստան-Թուրքիա դաշինք ընդդեմ Ռուսաստանի» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնական Ջեյմս Օ'Բրայենը Երևանում ամփոփել է իր երկօրյա այցի արդյունքները: Ուշադրություն է գրավել նրա մի հայտարարություն, քանի որ բացահայտորեն ուրվագծել է ԱՄՆ քաղաքականության հիմնական ուղղությունները ոչ միայն Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հեռանկարների, այլ նաև ամբողջ Անդրկովկասի վերաբերյալ։ Բայց նախ՝ առաջին դիրքորոշման մասին։ «Միացյալ Նահանգները խրախուսում է Ադրբեջանին և Հայաստանին՝ ավարտին հասցնել խաղաղության համաձայնագիրը առաջիկա շաբաթների և ամիսների ընթացքում: Մենք իսկապես տեսնում ենք դժվար սակարկություններ երկու կողմերից, ինչպես նաև որոշ հետաքրքիր մարտավարական մանևրներ համաձայնության հասնելու համար: Կարծում եմ, որ ինչ-որ պահի պետք է դադարեցվեն նոր պահանջներ ներկայացնելու և դրան հետևող նոր բանակցություններ վարելու ոճերը։
Կարծում եմ՝ մենք արդեն գիտենք հաջողված համաձայնագրի մոտավոր ուրվագիծը»,- հայտարարել է Օ'Բրայենը: Միևնույն ժամանակ, նա նշել է, որ «Բաքուն և Երևանը պետք է որոշեն, թե ինչ դեր կարող է խաղալ Միացյալ Նահանգները», քանի որ «մենք չենք հավակնում գերտերություն լինել տարածաշրջանում և այստեղ ենք աջակցելու երկրների ժողովուրդների տարածաշրջանում երկարաժամկետ խաղաղության համաձայնագիր կնքելու օրինական ցանկությանը»։ Հիմա երկրորդ դիրքորոշման մասին, այսինքն՝ տարածաշրջանում նոր աշխարհաքաղաքական իրավիճակի ձևավորման մասին։ «Կա հնարավորություն, որը լինում է ամեն սերնդի համար մեկ անգամ, որպեսզի ստեղծվի Կենտրոնական Ասիայից դեպի Միջերկրական ծով առևտրային ճանապարհ,ասել է Օ'Բրայենը,- դա կարող է տեղի ունենալ միայն այն դեպքում, եթե խաղաղություն լինի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև: Եվ դա ճանապարհ կբացի ոչ միայն հիմնական առևտրի, այլ նաև նոր արտադրությունների համար։ Դա կարող է տեղի ունենալ հիմա: Թերևս մի քանի տարի հետո դա այլևս այդքան կարևոր չլինի։
Բայց հիմա հիանալի ժամանակ է դրա համար, քանի որ այդ ճանապարհին գտնվող երկրները ցանկանում են նվազեցնել Ռուսաստանի ազդեցությունը»: Սրանից բխում են հետևյալ եզրակացությունները: Այն բանից հետո, երբ Հայաստանի ջանքերով Ռուսաստանը զրկվեց Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործում մոդերատորի դերից, իսկ դրա փոխարեն հայտնված եվրոպական բանակցային հարթակը բացահայտեց իր անարդյունավետությունը, ԱՄՆ-ն իրեն է առաջարկում որպես միջնորդ։ Սակայն նման սխեման ենթադրում է փոխադարձ համաձայնություն հակամարտող կողմերից և միջնորդի հստակ արտահայտված չեզոք դիրքորոշում։ Բայց փաստն այն է, որ ԱՄՆ քաղաքականության մեջ ակնհայտորեն տեսանելի է հայանպաստ կողմնակալությունը։ Օ'Բրայենի երևանյան այցի ժամանակ հայտարարվել է, որ «Հայաստանի և ԱՄՆ-ի հարաբերությունները կբարձրացվեն ռազմավարական գործընկերության մակարդակի», ինչը ԱՄՆ-ը չունի Ադրբեջանի հետ։ Երկրորդ եզրակացությունը վերաբերում է, այսպես կոչված, Միջին միջանցքին: Կենտրոնական Ասիայից մինչև Միջերկրական ծով, Ադրբեջանով և Հայաստանով մինչև Նախիջևան և Թուրքիա ձգվող այդ միջանցքը ԱՄՆ-ը քննարկում է Ռուսաստանի և Իրանի հետ առճակատման համատեքստում:
Ի դեպ, Օ'Բրայենը նախկինում կոչ էր արել Բաքվին՝ հրաժարվել Նախիջևանի և Ադրբեջանի մնացած տարածքների միջև իրանական տրանսպորտային երթուղուց։ Բայց ամենահետաքրքիրն այն է, որ Օ'Բրայենը հակառուսական հարթակի վրա առաջարկում է Անդրկովկասում ստեղծել Ադրբեջան-ՀայաստանԹուրքիա դաշինք, ինչը ենթադրում է տարածաշրջանում պոտենցիալ աշխարհաքաղաքական պայքար արտաքին ուժային տարբեր կենտրոնների միջև։ Ու ևս մեկ կարևոր նրբերանգ: Նախկինում ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնականը հավասարակշռություն էր պահպանում, երբ այցելում էր տարածաշրջան, այսինքն՝ այցելում էր և՛ Երևան և՛ Բաքու, որպեսզի համապատասխանեցնի դիրքորոշումները։ Բայց այս անգամ «խաղը» խաղացվել է միայն հայկական դաշտում։ Այսպես, Փաշինյանն ասել է, որ պատրաստ է մեկ ամսվա ընթացքում խաղաղության պայմանագիր կնքել Ադրբեջանի հետ, և որ «մնում է նախապես ձեռք բերված պայմանավորվածությունների հիման վրա վերջնական շտկումները ճշտել, և համաձայնագրին տալ վերջնական տեսք»։
Բայց արդյո՞ք դրան պատրաստ է Բաքուն, որը պահանջում է Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխություն և Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջների բացառում։ Այս առումով կարելի է ենթադրել Վաշինգտոնի որոշակի շրջադարձ դեպի Բաքու ոչ միայն Երևանի հետ հարաբերությունների, այլ նաև անվտանգության և էներգետիկայի ոլորտում, կամ անդրկասպյան տրանսպորտային երթուղու հայեցակարգի մշակման ուղղությամբ, որը նպատակ ունի փոխել աշխարհաքաղաքական կարգը տարածաշրջանում արևմտյան ձևաչափով։ Հնարավոր է, որ շուտով վերսկսվեն ադրբեջանցի պաշտոնյաների այցերը ԱՄՆ և հակառակը։ Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրին, ապա կողմերը փոխանակել են փաստաթղթի տեքստի վերաբերյալ փոխադարձ դիտողությունների և առաջարկությունների նոր փաթեթները։ Սակայն մինչ այժմ այդ գործընթացի մեկնաբանությունները տրամագծորեն հակառակ են միմյանց։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/dc4b0de9dc09321d4f595caf5302356c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/f657d841308d338aa4eb159074ebc847.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/1f40302a79819bf493b352bd8defe276.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/1665c6e49912fcf998da180d0305fbcf.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/73b58046233965436d9923eb3b4781d2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/cd4df4a38c162a38b23e1cf0efa9acf8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ae9510d6153bd9424bd28ad549c1ce5b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/8daab9d949db811fe93ebc2fc910268e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/022d9b623d51a25b955d9a748acfddca.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/d4dd261640d8d8c1be94ad8a4bc0a590.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/4d0ce7ba8e05fb71643c3ad87c4a59f1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e518cbb4917c916b76c9aacee09a292c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/dbfbb75b83a399ce254416848f04bfe2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/88cb1c3788d6c5dbdd1b3486732487dc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/24e8148ad0c4597afc960bb6ad6fd1ea.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/7df02c90ede78aaeae0fbea4ce39e7e7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/a955beb8de758bc386222ad9e072af11.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/10a928e40b17206381e8bf29660a21db.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ebf4f1e365cabe197d957d6a8562194c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/a740acb53f64549c2aaf05a762fb7214.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/facde4b982c10a7a0a77ebaadeca5965.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e354dc4bd2d2d6f2db9717470cc9d11f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/e5bcc346fdd0c6c004fad4ec641e6771.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/3d0a80a6a3c6e756c7e2668a3f068d9f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/3eea905c99c2fccdb55184fb66eebdf4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/92b3253aa535db1dfa1084147743b45b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/80e94885c82413cbbf98fb14323b31aa.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/7aedd5374974f8cef68838391dbc9387.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/a82bb9db3e07281666eddf1bd27045d0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/899c317e8c0b729c6c833c6b7289883a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/f5d2204744a7c0e1297c12baa451299d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ddbfff4fb8d399f2e400cc09694bf2fa.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/5c3d12faecf6c25afd476d147e892fdd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/6bf9aefad5e523beb94f8a22450422be.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/b9cfce5b447f4a61e359c53993d21767.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/eeb7b5d90507a2412e02c245be85a957.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/020aaaef32458b6139d3db5d16daf920.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ecf2bff98066ca401ed91557df14651e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/568af8d140cea830c6ddd9922645c531.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/432a3cc288beac8921d717b8c565e176.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ff73e3b0a7422192de9bc7bb95d4b858.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/50bc4853ea1a543424ee063bca90a073.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/797ddc5b470b56b81b722c57f6eb178e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/529e96df7674e568217f22c4ca8f087d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/ae91a402a1c388677434583eea97a8d5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/1a711822bf39a4ca6e8233ef9dc043b8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/67ac4e28eff66bb08c10d69261f82c64.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/14ccc1602d0b3757c87a95a7398a6a01.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/bf0afcc0cd886515aa4c0ce8e0ac2e5a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/6b0e46b1d88c48a1837c65ddd143a76e.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)
![](banners/venus.jpg?v3sd2s)