ԱՄՆ-ն ցանկանում է տարածաշրջանում ստեղծել պոտենցիալ աշխարհաքաղաքական պայքար արտաքին ուժային տարբեր կենտրոնների միջև. «Փաստ»
POLITICS![ԱՄՆ-ն ցանկանում է տարածաշրջանում ստեղծել պոտենցիալ աշխարհաքաղաքական պայքար արտաքին ուժային տարբեր կենտրոնների միջև. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/15-06-24/751db6871a55f6e5ba39e0ea87421345.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
iarex.ru-ն «ԱՄՆ-ը փորձում է ստեղծել Ադրբեջան-Հայաստան-Թուրքիա դաշինք ընդդեմ Ռուսաստանի» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնական Ջեյմս Օ'Բրայենը Երևանում ամփոփել է իր երկօրյա այցի արդյունքները: Ուշադրություն է գրավել նրա մի հայտարարություն, քանի որ բացահայտորեն ուրվագծել է ԱՄՆ քաղաքականության հիմնական ուղղությունները ոչ միայն Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հեռանկարների, այլ նաև ամբողջ Անդրկովկասի վերաբերյալ։ Բայց նախ՝ առաջին դիրքորոշման մասին։ «Միացյալ Նահանգները խրախուսում է Ադրբեջանին և Հայաստանին՝ ավարտին հասցնել խաղաղության համաձայնագիրը առաջիկա շաբաթների և ամիսների ընթացքում: Մենք իսկապես տեսնում ենք դժվար սակարկություններ երկու կողմերից, ինչպես նաև որոշ հետաքրքիր մարտավարական մանևրներ համաձայնության հասնելու համար: Կարծում եմ, որ ինչ-որ պահի պետք է դադարեցվեն նոր պահանջներ ներկայացնելու և դրան հետևող նոր բանակցություններ վարելու ոճերը։
Կարծում եմ՝ մենք արդեն գիտենք հաջողված համաձայնագրի մոտավոր ուրվագիծը»,- հայտարարել է Օ'Բրայենը: Միևնույն ժամանակ, նա նշել է, որ «Բաքուն և Երևանը պետք է որոշեն, թե ինչ դեր կարող է խաղալ Միացյալ Նահանգները», քանի որ «մենք չենք հավակնում գերտերություն լինել տարածաշրջանում և այստեղ ենք աջակցելու երկրների ժողովուրդների տարածաշրջանում երկարաժամկետ խաղաղության համաձայնագիր կնքելու օրինական ցանկությանը»։ Հիմա երկրորդ դիրքորոշման մասին, այսինքն՝ տարածաշրջանում նոր աշխարհաքաղաքական իրավիճակի ձևավորման մասին։ «Կա հնարավորություն, որը լինում է ամեն սերնդի համար մեկ անգամ, որպեսզի ստեղծվի Կենտրոնական Ասիայից դեպի Միջերկրական ծով առևտրային ճանապարհ,ասել է Օ'Բրայենը,- դա կարող է տեղի ունենալ միայն այն դեպքում, եթե խաղաղություն լինի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև: Եվ դա ճանապարհ կբացի ոչ միայն հիմնական առևտրի, այլ նաև նոր արտադրությունների համար։ Դա կարող է տեղի ունենալ հիմա: Թերևս մի քանի տարի հետո դա այլևս այդքան կարևոր չլինի։
Բայց հիմա հիանալի ժամանակ է դրա համար, քանի որ այդ ճանապարհին գտնվող երկրները ցանկանում են նվազեցնել Ռուսաստանի ազդեցությունը»: Սրանից բխում են հետևյալ եզրակացությունները: Այն բանից հետո, երբ Հայաստանի ջանքերով Ռուսաստանը զրկվեց Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործում մոդերատորի դերից, իսկ դրա փոխարեն հայտնված եվրոպական բանակցային հարթակը բացահայտեց իր անարդյունավետությունը, ԱՄՆ-ն իրեն է առաջարկում որպես միջնորդ։ Սակայն նման սխեման ենթադրում է փոխադարձ համաձայնություն հակամարտող կողմերից և միջնորդի հստակ արտահայտված չեզոք դիրքորոշում։ Բայց փաստն այն է, որ ԱՄՆ քաղաքականության մեջ ակնհայտորեն տեսանելի է հայանպաստ կողմնակալությունը։ Օ'Բրայենի երևանյան այցի ժամանակ հայտարարվել է, որ «Հայաստանի և ԱՄՆ-ի հարաբերությունները կբարձրացվեն ռազմավարական գործընկերության մակարդակի», ինչը ԱՄՆ-ը չունի Ադրբեջանի հետ։ Երկրորդ եզրակացությունը վերաբերում է, այսպես կոչված, Միջին միջանցքին: Կենտրոնական Ասիայից մինչև Միջերկրական ծով, Ադրբեջանով և Հայաստանով մինչև Նախիջևան և Թուրքիա ձգվող այդ միջանցքը ԱՄՆ-ը քննարկում է Ռուսաստանի և Իրանի հետ առճակատման համատեքստում:
Ի դեպ, Օ'Բրայենը նախկինում կոչ էր արել Բաքվին՝ հրաժարվել Նախիջևանի և Ադրբեջանի մնացած տարածքների միջև իրանական տրանսպորտային երթուղուց։ Բայց ամենահետաքրքիրն այն է, որ Օ'Բրայենը հակառուսական հարթակի վրա առաջարկում է Անդրկովկասում ստեղծել Ադրբեջան-ՀայաստանԹուրքիա դաշինք, ինչը ենթադրում է տարածաշրջանում պոտենցիալ աշխարհաքաղաքական պայքար արտաքին ուժային տարբեր կենտրոնների միջև։ Ու ևս մեկ կարևոր նրբերանգ: Նախկինում ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնականը հավասարակշռություն էր պահպանում, երբ այցելում էր տարածաշրջան, այսինքն՝ այցելում էր և՛ Երևան և՛ Բաքու, որպեսզի համապատասխանեցնի դիրքորոշումները։ Բայց այս անգամ «խաղը» խաղացվել է միայն հայկական դաշտում։ Այսպես, Փաշինյանն ասել է, որ պատրաստ է մեկ ամսվա ընթացքում խաղաղության պայմանագիր կնքել Ադրբեջանի հետ, և որ «մնում է նախապես ձեռք բերված պայմանավորվածությունների հիման վրա վերջնական շտկումները ճշտել, և համաձայնագրին տալ վերջնական տեսք»։
Բայց արդյո՞ք դրան պատրաստ է Բաքուն, որը պահանջում է Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխություն և Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջների բացառում։ Այս առումով կարելի է ենթադրել Վաշինգտոնի որոշակի շրջադարձ դեպի Բաքու ոչ միայն Երևանի հետ հարաբերությունների, այլ նաև անվտանգության և էներգետիկայի ոլորտում, կամ անդրկասպյան տրանսպորտային երթուղու հայեցակարգի մշակման ուղղությամբ, որը նպատակ ունի փոխել աշխարհաքաղաքական կարգը տարածաշրջանում արևմտյան ձևաչափով։ Հնարավոր է, որ շուտով վերսկսվեն ադրբեջանցի պաշտոնյաների այցերը ԱՄՆ և հակառակը։ Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրին, ապա կողմերը փոխանակել են փաստաթղթի տեքստի վերաբերյալ փոխադարձ դիտողությունների և առաջարկությունների նոր փաթեթները։ Սակայն մինչ այժմ այդ գործընթացի մեկնաբանությունները տրամագծորեն հակառակ են միմյանց։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/41eb2cc5112a2fb0370690dee0565664.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/4fa80fb1ccce501c3a8ac433cb9bb881.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/ff71387fc920df59ef2d2b625b2e13cc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/52c2474f02b18eba95c5e6080a97c258.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/f974b265400cdd372fe24ab44187910e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/dd8f881a59861340e742408a4712504e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/19-06-24/df076e2b574419a7fd5b938b6056a0f2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/cac91821a550ba73d3e324f0bb721d48.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/b032087a14cb689780da09ee8ae1fc6c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/758909027e21ddae45baff7988769cf8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/9caa3d605d90d3b08ad0be9225d0e060.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/23a90ffbae6a7f575e27b5042eb57d13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d3692207c97378b71aca52e06fa81271.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d01f103f688fdf13af6688fac8d5b8c2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ede77c726a5f793926d062038617db44.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ba2afe249ca970a60c7eefdb4b7d8b62.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-06-24/e222041f95b36db9314bded9661df0de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/63e0ba323a5e972cb7f9082a994f291e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/7e796ee1fe3d7dd8eec11d3e390409f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/25269fcfadc5fa4625346584a4554395.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/858a674e360afea9db5b775000b501c4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-06-24/ab597f01320d7e2433ce37b694d9bddb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/f988e26768bf6880f3f8a4e940c93ea3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/272129e7efa9f73aa5f774be300986d2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-06-24/b1ee594b5629a60f28cff6c3d83df696.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/e6225fe187cc3b10582a2d6994d039b2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/db4a6d97ce8f141fe037294deec72d74.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/30-05-24/bd8c5e9b05dddcdbb58d0be79df8c21d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/29-05-24/d2c8497be0862afb0e9107f1a2f235d9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-05-24/9c446cf8d9398e67d973bece6c6bfb38.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-05-24/d93da469bff9a1b0820a4dd5e54cc173.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-05-24/5314e80bf18f21db1eac8d706c40e41e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-05-24/4b282787c6b97a7fee0e72d7a7100171.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-05-24/820fbd36445c27cda9d391199290270c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-05-24/33686267ed8d266a4323e4e49e6accc6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-05-24/71479d8348c71270e1b23c9fc2b6b961.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-05-24/ad3998e0de697195d0eb4c730d259d80.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-05-24/744d8d0f860908da677257cc54209b80.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-05-24/bbc87d37e6ea3c88774db06e943fe87a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-05-24/be8258faff1d5cf62ef8bd8eed7861cc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-05-24/0c7a8a6291e6d10cfe6eddd30e87c05f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-05-24/b52a41d9393dc2c8486d6e8032136675.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-05-24/2a289d803c2eba64c4de204062bb8e4d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-05-24/eebfbb08c6fcdcc6ba953918b605e811.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-05-24/b707dd1bd59c9949defdab38f84e517c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-05-24/6c776233470b4d8a10ce0437d75413d3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/13-05-24/d7d2d158dfa3617d9ea6ebe1eac3d358.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-05-24/d516d028e4f6c4b3e1da8251e9110547.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-05-24/96dc9ae0da17332527e79543b3225b31.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-05-24/f9fd94b4c6de8ec111ecf156395fbf4f.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)
![](banners/venus.jpg?v3sd2s)