«Ինձ համար և՛ ընկեր էր, և՛ որդի, Վարդանս ուրիշ էր». Վարդան Մկրտչյանն անմահացել է 2015 թ.-ի հունվարի 3-ին թշնամու դիվերսիոն հարձակումը կանխելիս. «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ![«Ինձ համար և՛ ընկեր էր, և՛ որդի, Վարդանս ուրիշ էր». Վարդան Մկրտչյանն անմահացել է 2015 թ.-ի հունվարի 3-ին թշնամու դիվերսիոն հարձակումը կանխելիս. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/28-06-24/282ad37c29d5caa24abbd1b2fc6be49c.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Փոքրուց էլ հանգիստ բնավորությամբ երեխա էր: Դպրոցում էլ շատ խելոք է եղել, սիրում էր ընկերների հետ խաղալ: Այդ տարիքից նվիրված է եղել ընկերներին: Դպրոցում սովորելու տարիներին ոչ մի անգամ մանկավարժները չեն դժգոհել իրենից, շատ կշռադատված ու խելացի երեխա էր: Դպրոցին զուգահեռ նաև ութ տարի պարի է հաճախել, պարում էր «Կարոտ» խմբում: Երբ սկսեց պարապել բարձրագույն ուսումնական հաստատություն ընդունվելու համար, պարի այլևս չէր հաճախում, քանի որ ուղղակի ֆիզիկապես չէր հասցնում: Չորս առարկա էր պարապում: Շատ խելացի էր, մեծերի հետ՝ մեծ, փոքրերի հետ՝ փոքր: Անգամ իր դասախոսն էր ասում, որ Վարդանն այնքան հասուն տղա է, որ կարողանում ես իր հետ հանգիստ կիսվել, զրուցել, անգամ խորհուրդներ ստանալ: Իր տարիքի համեմատ միշտ հասուն է եղել»,- «Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Ալիդան՝ Վարդանի մայրիկը:
Դպրոցն ավարտելուց հետո Վարդանն ընդունվում է Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիա: Նա ապագա տնտեսագետ էր: Երբ հարցնում եմ՝ դա մանկությա՞ն երազանք էր, մայրիկն արձագանքում է՝ Վարդանն ուզում էր խոհարար դառնալ: «Շատ էր սիրում պատրաստել, դպրոցից գալիս էր, ինչ-որ հետաքրքիր ուտեստ էր պատրաստում: Ասում էր՝ բանակ գնալուց հետո ճաշարանում ընկերներիս համար պետք է համեղ բաներ պատրաստեմ: Տասներորդ դասարանում, սակայն, որոշեց ակադեմիա ընդունվել: Հետաքրքիր է նաև, որ երբ խոհարար դառնալու մասին էր մտածում, ասում էր, որ պարն էլ է շարունակելու, նաև բարձրագույն կրթության մասին էր մտածում այդ ոլորտում, պարը յուրահատուկ տեղ ուներ իր համար: Շատ էր սիրում նաև նկարել, հատկապես խաչեր»: Վարդանը հասցրել է մեկ տարի ուսանող լինել, այնուհետև 2013 թ.-ի հունիսին զորակոչվել է պարտադիր զինվորական ծառայության:
«Հունիսի 12-ն իր ծննդյան օրն է: Ընկերները մինչ այդ արդեն գնացել էին բանակ, Վարդանն էլ ասաց՝ պետք է գնամ, իրենց հասնեմ: Դրանից առաջ գնացել, ակադեմիայի ռեկտորի հետ պայմանավորվել էր, ժամանակից շուտ հանձնել քննությունները: Նաև զինկոմիսարիատ էր գնացել, ասել՝ հունիսի 12-ին 18-ամյակս լրանում է, հաջորդ օրվա համար կտաք իմ ծանուցագիրը, որ գնամ, հասնեմ ընկերներիս: Ծանուցագիրը վերցրել էր, եկավ տուն ու ասաց, որ հունիսի 13-ի առավոտյան գնում է»: Ու այդպես ինքնուրույն Վարդանը որոշումներ կայացրեց, քննությունները նախապես հանձնեց, որ րոպե առաջ զորակոչվի ծառայության և հասնի իր ընկերներին: Մայրիկի խոսքով, որդու ծառայության ընթացքը շատ լավ է անցել:
«Մյուս որդիս շատ ճարպիկ էր. երբ Վարդանն արդեն ծառայում էր, ասում էր՝ մա՛մ ջան, եթե կարող եք, ապերին ազատեք ծառայությունից: Զարմանում էի: «Մա՛մ ջան, ծառայության ընթացքում պետք է նաև զիջող լինես, բանակում իր համար դժվար կլինի»: Բայց ինքը երբեք չի տրտնջացել: 2014 թ.-ի դեկտեմբերին, երբ պետք է դիրքեր բարձրանային, ընկերն ասել է՝ մի տեսակ չեմ ուզում, որ դիրքեր բարձրանանք, Վարդանն արձագանքել է՝ «ո՞նց չգնանք, երբ անտառը սկսում է այրվել, թռչունն իր բույնի համար ոտքերը վեր պարզած պայքարում է, որ փրկի, ո՞նց չեք ուզում ձեր հողի համար դիրքեր բարձրանաք»: Մինչև դիրքեր բարձրանալը ինձ մի տետր էր ուղարկել, ամառային հագուստը. «Մա՛մ ջան, հագուստս կլվանաս, իսկ քեզ Նոր տարվա նվեր եմ ուղարկել»: Երբ հարցրեցի, թե ինչ է, արձագանքեց՝ կգա, կտեսնես: Նվերը հասավ ինձ: Բանաստեղծություններ էր գրել, նկարներ նկարել:
«Մա՛մ ջան, ամեն դիրք բարձրանալուց մի բանաստեղծություն եմ գրել: Վերջերս իր բանաստեղծությունների ժողովածուն՝ «Փառահեղ տղան», լույս տեսավ»: Հայրենի Հովտաշենի միջնակարգ դպրոցը կրում է Վարդան Մկրտչյանի անունը, հենց այնտեղ էլ տեղի է ունեցել գրքի շնորհանդեսը: Վարդանն անմահացել է 2015 թ. հունվարի 2-ի լույս 3-ի գիշերը: «Վարդանն Ասկերանում էր ծառայում, Ակնայի դիրքերն էին պահում: Առաջնագծում ընկերոջ հետ իրարից որոշակի հեռավորության վրա կանգնած են եղել: Մյուս կողմում բոլոը քնած են եղել: Թշնամու հինգ դիվերսիոն խումբ է եղել, որոնցից երկուսն արդեն ներթափանցած են եղել մեր տարածք: Դիրքերում շուն էր պահում, անունը՝ Լեդի: Երբ դիրքերից զանգում էր, ասում էր՝ մա՛մ, ես եմ պահել, մեծացրել: Երբ շունը սկսում է հաչել, Վարդանն ընկերոջն ասում է՝ ուրեմն, մի բան այն չէ, արի առաջանանք: Գլխարկը տալիս է ընկերոջը, խրամատի վերևից հասկանում է, որ թշնամու քանակը գերակշռում է:
Իջնում է, որ դիրքավորվի. «Թիկունքը պահենք, թուրքի առաջ փախնողը չեմ»: Ընկերոջն ասել է՝ քնածներին արթնացրու, ասա, որ շրջափակման մեջ ենք: Վարդանը, բնականաբար, չի իմացել, որ երկու խումբ արդեն «ներսում» է, ու սկսել է ականապատել հաց, զինվոր տեղափոխելու համար օգտագործվող ճանապարհը»: Վարդանը սկսում է իր մարտը, փամփուշտները վերջանում են, վիրավորում է ստանում, բայց հասցնում է երկու նռնակ նետել թշնամու մեքենաների վրա: Մինչև օգնության են հասնում Վարդանին, արդեն ուշ է լինում: Ընտանիքը չի կարողանում մի վերջին անգամ տեսնել որդուն ու, ինչպես հարկն է, հրաժեշտ տալ նրան, համբուրել, գրկել, ավաղ, թշնամին իր «գազանի» բնույթն ի ցույց է դրել այս պարագայում ևս: Ճակատագրի հեգնանք է, թե ինչ, բայց դեպքից մեկ օր առաջ հեռուստաընկերություններից մեկը նկարահանում է կատարում դիրքերում, և տեսանյութում Վարդանը շնորհավորում է բոլորի Նոր տարին:
Վարդանի զոհվելուց հետո ընտանիքը բարդ ճանապարհ է անցել, այդ թվում՝ հոգեբանական ու առողջական: «Ինձ համար և՛ ընկեր էր, և՛ որդի: Ինձ համար նա ուրիշ էր, եթե նեղված լինեի ինչ-որ հարցի շուրջ, կարող էի իր հետ զրուցել, կիսվել, խորհուրդներ կտար: Իր մահվան մեկ տարին լրացել էր, որոշ ժամանակ հետո, երբ ծանրագույն օրեր էինք ապրում, Աստծուն դիմեցի՝ եթե այսպես պետք է ապրեմ, ավելի լավ է չապրեմ: Երազումս Վարդանս եկավ՝ մա՛մ ջան, էլ դեղերդ չխմես, քեզ հետևում եմ: Առավոտյան պատուհանից դեղերը դուրս շպրտեցի: Ու պայքարեցի: Փառք Աստծուն, որդուս խոսքերն ինձ ուժ տվեցին: Սկսեցի աշխատել, փոքր որդիս էլ սկսեց աշխատել, խոհարար է, եղբոր երազանքը կյանքի կոչեց: Հիշում եմ, որ Վարդանս արձակուրդում էր, Երևան էր եկել, տուն եկավ՝ մա՛մ, մարդկանց դեմքին ժպիտ չկա, ինչո՞ւ են մարդիկ տխուր, այնպես պետք է անենք, որ բոլորի դեմքին ժպիտ լինի»: Մայրիկի համար աննկարագրելի ցավ է, որ այսօր չկա նաև այն հողը, որի համար որդին կյանքը չխնայեց: «Աննկարագրելի ցավ է, որ այն հողը, որի վրա որդիդ է զոհվել, հանձնեցին: Ինչպե՞ս կարող էին»:
Հ. Գ. - Վարդան Մկրտչյանը հետմահու պարգևատրվել է ԼՂ «Երախտագիտության», Արցախի՝ «Արիության համար» և Հայաստանի՝ «Արիություն» մեդալներով: Պարգևատրվել է նաև ՀԿ-ների կողմից: Հուղարկավորված է Հովտաշենի գերեզմանատանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](disc/29-06-24/16c575f8e478fc98a439985ccc2d3470.jpg)
![](disc/29-06-24/5cfca13babe82e89a75968c7533e71ec.jpg)
![](disc/29-06-24/6a5088ea637e2ef56db717031ba2df36.jpg)
![](disc/29-06-24/beea10f3c8aec5c3edc0f08f51eca713.jpg)
![](disc/29-06-24/b32af1fe326f4d2b4a479aaec4c7c175.jpg)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/99603b4fff74251965da1c817af3a914.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/93fa71e3afcdb2839c4c8196a447b384.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/108d5e05208a0e29f208594aaa41ded9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/4ca7f93e69229d8ce4dfbf7727706845.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/47a058f845a113080bfda409ea8d9ebb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/4206a983688b85053a93cfd0afca5cdb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/dc91f85cb58ddd8d85f023d4ff4d75ba.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/9f96b9c22a17da393e06f271cbaf1010.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/9fd8473536fe0e4307388f524060d78a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/b5c25e8c37ece881de094999883bba64.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/c5bf30083d6a9883753766398368a253.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/898ecd1492e443de5b3a17d9433c35b4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/49f6cbfa11b568e5e069e94fd9c183c5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/a115199a9d333e4107137027abf2a67b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/4f4e60fa8af73e6147d085f01cdc21e9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/333cbfeb05a200f35eae29d7674dd194.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/2fb485436e3b9078dec3a44a3525962d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/52d859c55fe280b6ceab7a15ee60d432.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/6a7c965d79f64e3224ea46c2a804416d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/65cbf322785795b4a9946de4ece93c46.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/6e074b221605d8109f0cc77f011df974.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/61845f47c7bb20d03ca0f9d423a92785.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/9de80b813696e26e1279c0256e198114.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/bd33d213e218e3d6ddd99c06e103f43d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/6334e3328ed44f3c11d014bc7f5c8209.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/cdcd5ee324fccdaa98f3f16efeaa49ec.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/3ceb85e76cbd6ed48a79a9b63b64fcd0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/e203fd021d1aa628bf20bc4b885c6525.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/cb886e773cca5b692ba06082af292cbc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/016e2d24884cf1fc1884d8bbb547f3df.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/afa03e60970f7135c2050e9302f56eb3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/52e3acf2a60bf304cf7a12df198accf0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/cc5695b22e40d4d140a550b4bb11145a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/af7cd57f3870c7c786b3762a1370eb10.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/505ab702b3b8f748e34660f9f7ee3b12.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/950c37677903684430f00dd2a3831dd8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/933ce0ac31c3c799dd8bbf55f7b18cba.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/b5d9a715cea48d18db8c1ead2193d979.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/299e00f75ab4c5284c09b54210ce8e25.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/992952a81bc95f5cf48cb4632620763b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/dcb3b529f0464dd6b7e80d20bc8661c8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/4e99b9da973f0dd3d80e9b0c47a5486f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/48b5e69714d8a817f95dc0fe6624e297.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/85fcd89c3046abb2392d7b4300f0ddf9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/35252dbad67687b34cca1640d50023af.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/834276298a6e78d2031117ad48833641.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/70fbf710402ce26afe837c84176c14a4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/30-06-24/856e286f804c7ecc03625b80269f41ef.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/30-06-24/6a60a72ddb5e30db7f4cfc7d65c2d8a9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/30-06-24/0324e4bd06487a4e9f0ca98dffd4125a.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)
![](banners/venus.jpg?v3sd2s)