Փաշինյանը աշխարհաքաղաքական ինտրիգների էպիկենտրոնում և... տեղի ունեցող իրադարձությունների պոչին. «Փաստ»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
iarex.ru-ն «Փաշինյանը աշխարհաքաղաքական ինտրիգների էպիկենտրոնում և Անդրկովկասում տեղի ունեցող իրադարձությունների պոչին» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ հոկտեմբերի 22-24-ը Կազանում BRICS-ի 16-րդ գագաթաժողովում աշխարհակարգի գլոբալ հիմնախնդիրներին զուգահեռ բացահայտվեցին նաև տարածաշրջանային անվտանգության խնդիրները։ Այդ ձևաչափով հանդիպում և բանակցություններ տեղի ունեցան Իլհամ Ալիևի և Նիկոլ Փաշինյանի միջև։ Գագաթաժողովին կողք կողքի նստած երկու ղեկավարներն իրենց արտաքին գործերի նախարարներին հանձնարարեցին «որքան հնարավոր է շուտ ավարտին հասցնել երկու երկրների միջև խաղաղության պայմանագիրը»։
Դրանից հետո Փաշինյանը, ինչպես նաև Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը, Ադրբեջանից հրավեր ստացան մասնակցելու Կլիմայի փոփոխության շուրջ ՄԱԿ-ի շրջանակային համաձայնագրի (COP 29 նստաշրջանին, որը տեղի կունենա Բաքվում։ Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում բեկում է տեղի ունեցել։ BRICS-ի գագաթաժողովից հետո ադրբեջանա-հայկական հարաբերությունների մասին կարելի է դատել միայն ընդհանուր առումներով, քանի որ չկան մանրամասներ, որոնք կօգնեն հասկանալ իրավիճակը: Ակնհայտ է, որ կողմերի նկատելի աշխուժացում է սկսվել խաղաղության պայմանագրի նախապատրաստման հարցում։ Նախօրեին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը Բաքու և Երևան էր ուղարկել ԱՄՆ Ազգային անվտանգության խորհրդի Եվրոպայի և Եվրասիայի գծով տնօրեն Մայքլ Քարփենթերին, որն անձնական ուղերձներ էր փոխանցել Ալիևին և Փաշինյանին։
Պաշտոնական մեկնաբանություններում նշվում է, որ ամերիկացիները երկու կողմին կոչ են արել «արագ ավարտին հասցնել խաղաղության համաձայնագրի նախագծի վրա աշխատանքը, փոխզիջումների հասնել վիճելի հարցերի շուրջ և ստորագրել փաստաթուղթը մինչև այս տարվա վերջ»: Այլ մանրամասներ չեն հաղորդվում, բայց դրանք, անշուշտ, եղել են: Նման կերպ Սպիտակ տունը ուրվագծել է իր անուղղակի միջնորդությունը բանակցային գործընթացում՝ ցույց տալով իրազեկվածություն այն ոլորտների մասին, որտեղ «կողմերը զգալի առաջընթաց են գրանցել»։ Նման գործողությունների տրամաբանությունը հուշում է բանակցությունների վերսկսում, հնարավոր է՝ արևմտյան հարթակներից մեկում։ Բացի այդ, Ստամբուլում «3+3» ձևաչափով գագաթաժողովում Միրզոյանը հրաժարվեց տարածաշրջանային այդ ձևաչափը դիտարկել որպես Բաքվի հետ բանակցությունների հարթակ։
Մոսկվան էլ իր հերթին որոշեց օգտագործել, այսպես կոչված, «պրոտոկոլային տեխնիկան», այն է՝ BRICS-ի գագաթաժողովում Ալիևին և Փաշինյանին իրար կողքի նստեցնելը։ Անշուշտ, երկու կողմն էլ կամ նրանցից մեկը տեղյակ էր դիվանագիտական արձանագրության այդ ենթադրյալ «նրբություններին» և պատրաստ էր ակտիվ երկխոսության։ Միաժամանակ անհայտ է մնում այն, թե կոնկրետ ինչի՞ մասին են խոսել Ալիևն ու Փաշինյանը։ Հայ փորձագետները ենթադրում են, որ նրանք «քննարկել են միայն տեխնիկական հարցեր՝ կապված Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպման կազմակերպման հետ»։ Բայց, ըստ ամենայնի, այդ «ոտքի վրա» երկխոսությունը, հաշվի առնելով կոնկրետ պայմանավորվածությունների հասնելու հեռանկարները, շոշափել է բազմաթիվ այլ խնդիրներ։ Կարելի է ենթադրել, որ կողմերի դիրքորոշումներում որոշակի փոխզիջումային փոփոխություններ են հայտնվել, հակառակ դեպքում Կազանի բանակցությունների ելքը բացասական կլիներ։ Չի կարելի բացառել, որ Ադրբեջանը կարող է «ժամանակավորապես հետ կանչել» Հայաստանի Սահմանադրության նախաբանը փոխելու պահանջը։
Բայց Բաքվի նպատակը, ինչպես նշել է Ադրբեջանի նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը, «հաշտություն հաստատելն է ոչ թե Փաշինյանի, այլ Հայաստանի հետ»։ Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխության հանրաքվեն սպասվում է ոչ շուտ, քան երկու տարի հետո, ինչը Հայաստանին զրկում է դիվանագիտական ռեսուրսներից ոչ միայն խաղաղության գործընթացը պահպանելու համար, այլ նաև խաթարում է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորումը։ Երևանը չկարողացավ իրականացնել Հայոց ցեղասպանության խնդիրը Անկարայի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման հետ փոխանակելու օպերացիան։ Բացի այդ, նա սկսել է աշխարհաքաղաքական խաղեր Արևմուտքի հետ այն դեպքում, երբ Բաքուն սկսել է նկատելիորեն հեռանալ նրանից և մատնանշել է տարածաշրջանային մակարդակով խնդիրները լուծելու իր մտադրությունները։ Թուրքական Anadolu Ajans գործակալության փոխանցմամբ, «Արևմուտքի ազդեցությունը Հայաստանի վրա սկսել է տարածաշրջանում նրա նպատակների վերաբերյալ բազմաթիվ հարցեր առաջացնել թե՛ Ռուսաստանից, թե՛ Թուրքիայից, թե՛ Ադրբեջանից և թե՛ Իրանից»։
Այդ առնչությամբ մերձավորարևել յան շատ փորձագետներ նշում են, որ «Փաշինյանը սխալ էր հաշվարկել տարածաշրջանում Ռուսաստանի ազդեցության թուլացման մասին իրեն պարտադրված դատողությունը, և արդյունքում նա հայտնվել է աշխարհաքաղաքական սուր ինտրիգների էպիկենտրոնում ու տարածաշրջանում տեղի ունեցող իրադարձությունների պոչին»։ Հիմա էլ լայն դիվանագիտական քայլերը Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Հայաստանի միջև սկսել են արդյունավետ աշխատել։ Այդ իսկ պատճառով դժվար է կանխատեսումներ անել Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղության պայմանագրի մոտալուտ ստորագրման վերաբերյալ։ Չի կարելի բացառել, որ Կազանում BRICS-ի գագաթաժողովից հետո Արևմուտքը կսկսի տարածաշրջանում իրադարձությունները տանել դեպի բարդություններ։
Ինչ-որ բան ավելի պարզ կդառնա, եթե Փաշինյանը որոշի այցելել Բաքու, ինչը մի տեսակ սենսացիա կդառնա, քանի որ Հայաստանին հրավիրելը Կլիմայի գլոբալ կոնֆերանսին արվել է մի իրավիճակում, երբ դեռ պարզ չէ խաղաղության պայմանագրի ճակատագիրը։ Եվ ևս մեկ բան: Ինչպես նշում է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը, «Ռուսաստանը սկսել է հրապարակայնորեն մեծ հետաքրքրություն ցուցաբերել Անդրկովկասի նկատմամբ, և ռուսական հարթակի կարևորությունը, չնայած Երևանի և Մոսկվայի միջև հարաբերություններում առկա բոլոր դժվարություններին, չպետք է թերագնահատել»։ Բայց նաև պետք չէ գերագնահատել:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Փաշինյանական վարչախումբը ռեպրեսիաների նոր ալիք է սկսել
Արարատ Միրզոյանը դարձել է թուրքական ԶԼՄ-ների աստղը
Պատերազմը չէր սկսվի, եթե ...Վթար՝ Կոտայքի մարզում«ԳՈՅ» թատրոնը կվերսկսի իր բնականոն աշխատանքըՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են
Տեղի է ունեցել Գագիկ Ծառուկյանի և Կաթողիկոս Արամ Առաջինի հեռախոսազրույցըԲամբուկ, մամուռ, կաշի, բամբակ. ի՞նչ կապ ունեն այս բոլորն իրար հետ. «Փաստ»Պայթյուն ավտոտնակում. 56-ամյա տղամարդը ձերբակալվել է (տեսանյութ)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (2 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ). Հոսանքազրկվել են մայրաքաղաք Երևանը ու մի շարք մարզեր. «Փաստ»Տրանսպորտից օգտվելիս առաջիկայում հնարավոր կլինի վճարում իրականացնել նաև բանկային քարտերի միջոցով. Կոստանյան
ՌԴ Կիրովում բախվել են բեռնատար ու մեքենա․ մայր ու երեխա են մաhացել, ընտանիքից մյուսների վիճակը ծանր է
Փաշինյանը աշխարհաքաղաքական ինտրիգների էպիկենտրոնում և... տեղի ունեցող իրադարձությունների պոչին. «Փաստ»«Հըզբոլլահը» հարվածներ է հասցրել Թել Ավիվի արվարձաններին
Արդյո՞ք խաղն արժե վառած մոմին. «Փաստ»Նոյեմբերի 4-ին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի
Երևանում շենք է այրվել․ մանրամասներ«Սիրտը մաքուր էր, անկեղծ էր, ընկերասեր, հյուրասեր». սերժանտ Կարեն Միրզոյանն անմահացել է նոյեմբերի 7-ին Շուշիում. «Փաստ»ՌԴ ՊՆ-ն՝ ծանր գիշերվա մասին
Հրդեհ Աքորի գյուղում. ի՞նչ է պատահել
«Հարսանիք չկա, հարսնացու էլ չկա, հոգնել եմ անիմաստ ինտրիգներից». Հայկ Հովհաննիսյան
Բախվել են «ԻԺ»-ը և «Opel Astra»-ն, որն էլ հետո բախվել է ծառին ու բռնկվել, նոր մանրամասներ ողբերգական վթարիցԿրթության նկատմամբ քամահրական վերաբերմունքի դրսևորումները. «Փաստ»Գիտնականները մշակել են «իդեալական» արևային վահանակներ՝ 24 % արդյունավետությամբՄենք որոշել են հարսանիքի օրը… Ռոզա Դավթյանը պատասխանել է՝ երբ է ամուսնանլու հարցին Նախորդ տարվա համեմատությամբ վճարած հարկերի աճի ցուցանիշով առաջատար է Զանգեզուրի ՊՄԿ-ն՝ +31,3 մլրդ դրամ
Եթե Արցախի ճակատագիրը կանխորոշված լիներ, Նիկոլ Փաշինյանը չէր կատարի Արցախի ինքնորոշման իրավունքը միջազգայնորեն ճանաչել տալու մասին հայտարարություններ. ՀայաՔվեԵրեկ պատիվ ունեցա ելույթ ունենալու «В МЕСТЕ С РОССИЕЙ» 8-րդ միջազգային կոնգրեսին. Մհեր Ավետիսյան
Տնտեսական ակտիվության... ազատ անկումը. «Փաստ»Միրզոյանի հայտարարությունը ոչ միայն գործող իշխանության` թnւրքական առաջնահերթություններով առաջնորդվելու, այլ ՀՀ-ի անվտանգությունը hшրվածի տակ դնելու մասին է. Աբրահամյան
Ի՞նչ փոխարժեքներ են սահմանվել նոյեմբերի 2-ին
«Կարմիր գծերը» և ուրացման շարունակական ընթացքը. «Փաստ»«Չեմ նախանձում հաջորդ իշխանություններին, որոնց վրա լուրջ բեռ է դրվելու». «Փաստ»Բա որ «շեֆը» զայրանա. «Փաստ»Սպասվում են ձյան տեսքով տեղումներ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին
Արցախից բռնի տեղահանված անձանց սոցիալական աջակցություն կտրամադրվի ևս երեք ամիս, դրանից հետո այն կտրամադրվի բացառապես առանձին խմբերի. «Փաստ»Թուրքիայում ավելի ու ավելի են ընդգծվում ազգայնական, այլատյաց տրամադրությունները. «Փաստ»Բացառիկ հնարավորություն՝ Հայաստանի պատանի երաժիշտների համար. «Փաստ»Հայտարարագիր է ներկայացրել պոտենցիալ հայտարարատու անձանց մոտ կեսը. «Փաստ»Ինչպե՞ս է Նարեկ Նալբանդյանը ոսկու հանք ձեռք բերել. «Փաստ»Առուշ Առուշանյանի դրած դրոշը հանել են
Լծված ենք գերիների ազատ արձակման աշխատանքին․ Արամ Ա Հայրապետն ու Օկամպոն հեռախոսազրույց են ունեցել
Հրդեհ է բռնկվել Գյումրիում՝ Լոմոնոսովի փողոցի տներից մեկի տանիքում
ՀՊԼ 14-րդ տուրում «Նոան» հաղթել է «Ուրարտուին»
Կոչ ենք անում զերծ մնալ ՄԻՊ հաստատության հեղինակությունն արատավորող անհիմն հայտարարություններից․ ՄԻՊ աշխատակազմ
Լույս չի լինելու․ հասցեներ
Սպասվում են ձյան տեսքով տեղումներ․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին
«Եվրասիա» ԻՀԿ-ն կազմակերպեց երեկո՝ նվիրված Լերմոնտովի ստեղծագործություններինՈղբերգական ավտովթար Շիրակի մարզում. կա 1 զոհ, 3 վիրավոր. ժամանել է մարզի ոստիկանապետը
Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու
1
«Դեմքով ճանաչեք էս սրիկային»․ Մարիամ Ադամյան
2
Մաշ Իսրայելյանի՝ ողբերգական ավտnվթարից մահացած քրոջ լուսանկարները
3
Մաշ Իսրայելյանի քրոջ` Էլենի ողբերգական վթարի տեսանյութը
4
Երևանի երկնքում նկատվել է հսկայական սպիտակ դիրիժաբլ․ «Գալիս են» (տեսանյութ)
5
Նոյեմբեր ամսվա կենսաթոշակի վճարման գործընթացը մեկնարկել է