Փաշինյանը հաճախ սկզբում «հրաժարվում» է, իսկ հետո գնում զիջումների. ռուսաստանցի փորձագետ
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Դեկտեմբերը օրացուցային և քաղաքական տարվա արդյունքների ամփոփման ժամանակն է: Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագրի մոտալուտ ստորագրման վերաբերյալ կանխատեսումների պակաս չկար։ Դրա մասին սոցցանցերում գրել է ռուսաստանցի քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
«Երեք ամիս առաջ Բաքուն սահմանեց իր լիակատար ռազմաքաղաքական վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի վրա, իսկ կասպյան հանրապետությունում արտահերթ ընտրությունները, որոնք անցկացվեցին 2024 թվականի փետրվարի սկզբին, նպատակ ուներ ընդգծելու այդ փոփոխությունների անշրջելիությունը։ Երևանը Ղարաբաղի հողերը ճանաչեց որպես Ադրբեջանի մաս:
2023 թվականի դեկտեմբերի 7-ին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կայքում տեղադրվել է սեփական գրասենյակի և նախագահ Իլհամ Ալիևի վարչակազմի համատեղ հայտարարությունը։ Այս փաստաթղթում միանշանակ ասվում է, որ երկու պետությունները «համաձայն են, որ կա պատմական հնարավորություն՝ հասնելու երկար սպասված խաղաղությանը տարածաշրջանում»։ Սակայն 2025 թվականն արդեն մոտենում է, իսկ խաղաղության համաձայնագիր այդպես էլ ձեռք չի բերվել։
«Россия сегодня» միջազգային լրատվական գործակալության գլխավոր տնօրեն Դմիտրի Կիսելյովին տված իր ծավալուն հարցազրույցում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ներկայացրել է իրադարձությունների իր մանրամասն մեկնաբանությունը։ «Մենք իրականում մեծ առաջընթաց ենք գրանցել խաղաղության պայմանագրի շրջանակում։ Այս փաստաթղթի տասնյոթ հոդվածներից տասնհինգը համաձայնեցված են, մնացել են երկուսը»։ Առաջին դեպքում խոսքը փոխադարձ պահանջներ ներկայացնելուց հրաժարվելու մասին է, իսկ երկրորդը՝ պետական սահմանի երկայնքով օտարերկրյա ներկայացուցիչների չտեղակայման մասին։
Բայց արդյո՞ք ադրբեջանական կողմի պնդումը սահմանափակվում է այսքանով։ Ակնհայտ է, որ ոչ, որովհետև ինչո՞ւ այդ դեպքում Իլհամ Ալիևը պետք է խոսեր Հայաստանի Սահմանադրության և բարիդրացիական հարաբերությունների ոգու և տառի միջև անհամապատասխանության մասին։ Ադրբեջանի նախագահն իր զրուցակցին՝ ռուս ազդեցիկ մեդիադեմքին և Ռուսաստանի կառավարության որոշումներ ընդունողներին հասկացրել է, որ իր համար անընդունելի է Կովկասում ստատուս քվոյի վերանայումը։ Բանը, պարզվում է, միայն պայմանագրի երկու կետը չէ. «Մրանք չպետք է մոռանան Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի և 2023 թվականի սեպտեմբերյան հակաահաբեկչական գործողության արդյունքները (ինչպես Բաքվում անվանում են Ղարաբաղում երրորդ, ամենակարճ պատերազմը)»,- միանշանակ ամփոփում է Իլհամ Ալիևը։ Ուղերձ ոչ միայն Նիկոլ Փաշինյանին. Ադրբեջանի նախագահը նշել է նաև Հարավային Կովկասում Ֆրանսիայի բացասական (իր տեսակետից) քաղաքականությունը, որն ուղղված է, իր պնդմամբ, «Հայաստանի ռազմականացմանը»։
Կիսելյովի հետ զրույցում Ալիևը հասկացրել է, որ ապագա խաղաղության (և հետևաբար՝ նոր տարածաշրջանային կովկասյան կարգի) պայմանները տեղի են ունենալու Բաքվի ձայնի առաջնահերթությամբ։ Եվ այս թեզերը չի կարելի ինչ-որ նոր շրջադարձ անվանել։ Ալիևը, ինչպես նաև նրա վարչակազմի ներկայացուցիչները, հետևողականորեն իրականացնում են այս կուրսը, ինչը չի կարելի ասել Նիկոլ Փաշինյանի թիմի մասին։ Հայաստանի վարչապետն ու նրա շրջապատը հաճախ նախ «հրաժարվում» են (հատկապես հռետորական մակարդակում), հետո որոշում ընդունում հետագա զիջումների մասին։ Սակայն մինչ այժմ դա Հայաստանի ներսում տեկտոնական լուրջ տեղաշարժերի չի հանգեցրել։ Հարցն այն է, թե մինչև ե՞րբ, և կա՞ն արդյոք այլընտրանքներ այս գործողության համար: Նրանց պատասխանն այսօր այնքան էլ ակնհայտ չի թվում»,- նշել է Մարկեդոնովը։
Հետևեք մեզ՝ այստեղ