Երևան, 12.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ի՞նչ հնարավորություններ է ստեղծում հայկական կողմի համար և ինչպիսի՞ զարգացումների կարող է հանգեցնել Բունդեսթագի կողմից ընդունված բանաձևը

ԲԼՈԳ

Արմեն Պետրոսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

Վեր կանգնելով Բունդեսթագի կողմից ընդունված բանաձևի տեքստի բուն բովանդկության մեկնաբանությունից, այնուամենայնիվ, շատ ավելի առարկայական է կենտրոնանալ այն արդյունքների և հետևանքների վրա, ինչը կարող է առաջացնել «1915 թ. հայերի և մյուս քրիստոնյա փոքրամասնությունների ցեղասպանության հիշատակի և ոգեկոչման մասին» բանաձևը ոչ միայն Հայ պահանջատիրության իրավական կողմի համար, այլև՝ Թուրքիայի հետագա «պատասխան» գործողությունների, Թուրքիա-Գերմանիա, Թուրքիա-ԵՄ հարաբերությունների տեսանկյունից:

Մեր մասով, բնականաբար, նախ և առաջ առավել էական է մասնագիտական շրջանակների կողմից հնարավորինս հապճեպ կերպով Բունդեսթագի բանաձևից բխող հնարավորությունների քննարկման, կիրառելիության մեխանիզմների հաշվարկման, իրավական փաթեթավորման ուղղությունը և փաստի օգտագործումը Հայոց ցեղասպանության համար պատասխանատվության և հետևանքների վերացման գործընթացում:

Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի հնարավոր պատասխան քայլերի համատեքստին, ապա, թերևս, հենց այս տիրույթում է խնդիրը բավական խնդրահարույց և որոշակիորեն անկանխատեսելի:
Մի բան ակնհայտ է, որ Գերմանիայի նման քայլի տրամաբանության մեջ, այնուամենայնիվ, քաղաքական բաղադրիչը գերակայում է բարոյականին, հակառակ դեպքում, ասենք, Գերմանիայի խորհրդարանի կողմից նմանատիպ բանաձև կընդունվեր առնվազն սրանից 1 տարի առաջ՝ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի հետ կապված, իսկ նախորդ տարվա ընթացքում Գերմանիայի և Թուրքիայի միջև հատկապես քաղաքական հարաբերությունների հարթությունում բավական լուրջ շրջադարձներ են տեղի ունեցել. հետևաբար, կասկածից վեր է, որ Բեռլինի նման քայլը նաև պատասխան գործողություն էր Թուրքիայում իշխող վարչակարգի անհետևողական և շանտաժային գործելաոճի:
Ինչ խոսք, կասկածից վեր է նաև, որ «այս խմորը դեռ շատ ջուր է ծեծելու» ոչ միայն ուղղակիորեն Թուրքիա-Գերմանիա հարաբերությունների տարաբնույթ շրջանակի, այլև, առհասարակ, Թուրքիա-ԵՄ փոխգործակցության համատեքստում. այս կառույցի ամենաառանցքային 2 դերակատարների՝ Ֆրանսիայի, հետայսու նաև Գերմանիայի հետ, փաստորեն, Թուրքիան լրջագույն խնդիրներ ունի:
Իսկ սա նշանակում է, որ փաստացի փակուղի է մտնելու Թուրքիա-ԵՄ նախկինում ձեռք բերված քաղաքական, տնտեսական համաձայնությունների կենսագործման գործընթացը և հատկապես՝ փախստականների հիմնախնդրի, մերձավորարևելյան հակամարտությունների կարգավորումը: 
Նաև այս համատեքստում, պետք է դիտարկել Թուրքիայի պատասխան քայլերի շրջանակը, որը քարոզչական, հռետորաբանական, դիվանագիտական, քաղաքական հարթություններից շատ ավելի առարկայական ազդեցություն կարող է ունենալ Եվրոպայում որոշակի ֆորս-մաժորային, «անակնկալ» իրավիճակների առաջացման գործում. որպես օրինակ՝ Անկարան բոլոր տեսակի «փախստականների» համար բացելու է բոլոր հնարավոր արտագաղթի ուղիները դեպի Եվրոպա…

Հաջորդ կարևոր, նաև վտանգավոր հանգամանքն այն է, որ փաստացի բռնապետության գնացող Թուրքիան, ղեկին ունենալով Ռ.Թ. Էրդողանի նման անկանխատեսելի և անհավասարակշռված առաջնորդ, այսօր հայտնվել է լուրջ միջազգային մեկուսացման մեջ՝ խնդրահարույց հարաբերություններ ունենալով ոչ միայն տարածաշրջանային մի շարք կարևոր դերակատարների, այնպես էլ՝ աշխարհաքաղաքական լրջագույն խաղացողների՝ Ռուսաստանի, ԵՄ-ի, մասամբ նաև՝ Չինաստանի հետ: Այս համատեքստում, ըստ էության, արտաքին հարաբերությունների համար առկա զգալի ներուժն առարակայացնելու Թուրքիայի եզակի ուղղությունը մնում է իսլամական վեկտորը, որի իրականացման ճանապարհին, մեծ հավանականությամբ, Անկարան կարող է գնալ անգամ ռազմական այնպիսի գործողությունների, որոնք փաստի առաջ կկանգնեցնեն միջազգային հանրությանն՝ առաջացնելով Անկարայի հետ անհապաղ կերպով երկխոսելու հրամայական:

Հ.Գ. ԳԴՀ Բունդեսթագի կողմից վերոնշյալ բանաձևի ընդունմամբ, քրեական իրավունքի եզրաբանությամբ, փաստացի ստեղծվել է այնպիսի իրավիճակ, երբ հանցագործը՝ տվյալ դեպքում՝ նրա իրավահաջորդը՝ Թուրքիայի Հանրապետությունն, նաև սեփաան ժխտողականության պատճառով պատին է սեղմվել. նրա «հանցակիցները»՝ նախ Ավստրիան, ապա նաև Գերմանիան, ճանաչելով Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և ընդունելով դրանում իրենց իրավանախորդների մեղսակցության հանգամանքն, ըստ էության, այդպիսով նվազեցնում են իրենց պատասխանատվության չափաբաժինը՝ տրամագծորեն հակառակ իրավիճակը ստեղծելով բուն հանցագործի համար:

Յուրաքանչյուր 100 մարդուց 6-ը տառապում է կորոնավիրուսի հետևանքներից Ռուդոլֆ Գարբոյանը դարձավ Հայաստանի հավաքականի 4-րդ բրոնզե մեդալակիրը․ բռնցքամարտի ԱԱ Մեսսին կմասնակցի իր 21 մետրանոց արձանի բացման արարողությանը՝ Կալկաթայում «Ռուսական փոստի» գործունեությունը կաթվածահար է եղել Թրամփը չափազանց հիասթափված է թե՛ Ռուսաստանից, թե՛ Ուկրաինայից․ Սպիտակ տուն Արցախի մեր հայրենակիցների բնակապահովման ծրագիրն իրականում «արտագաղթի ծրագիր» է․ Մանե Թանդիլյան 4.9 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել Թուրքիայում Վրաստանն ու Ադրբեջանը մնում են ամուր դաշնակիցներ. Իրակլի Կոբախիձե Բաքվում շարունակում են դատել ապօրինաբար պահվող հայ գերիներին Հայաստանը շարունակում է մնալ ՀԱՊԿ լիիրավ անդամ. Զախարովա Զելենսկու և Երմակի անունով օտարերկրյա անձնագրեր են հայտնաբերվել (լուսանկարներ) Կրկին ձյուն կտեղա, օդի ջերմաստիճանը կնվազի․ եղանակն՝ առաջիկա օրերին Լավ լուր՝ էլեկտրոմոբիլ ներկրողների համար Դավիթաշենի կամրջի սկզբնամասում մեքենաներ են բախվել, վիրավորների մեջ երեխաներ կան Հայաստանը Հնդկաստանի առանցքային գործընկերն է տարածաշրջանում. հնդիկ վերլուծաբաններ Հայաստանը 2026թ. համար կստանա 15 հազար էլեկտրոմոբիլի անմաքս քվոտա. Պապոյան Վայոց ձորում «Ford»-ը բախվել է կայանած «KamAZ» մակնիշի բեռնատարին և կողաշրջվել. կա տուժած Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. «Հրազդան» ստադիոնի հարևանությամբ գտնվող փոքրիկ կամրջի տակ՝ Հրազդան գետի ափին, հայտնաբերվել է տղամարդու մարմինՍպիտակի ոլորաններում բեռնատար է այրվել Տնային աշխատանքն ընդդիմության դաշտում է․ Էդմոն ՄարուքյանՄեքենան բախվել է «Կամազ»-ին, կողաշրջվել․ վիրավոր կա Խոշոր ավտոարտադրողները ԱՄՆ-ին կոչ են արել արգելելու չինական ընկերությունների մուտքը երկիր Ռաֆայել Հովհաննիսյանն ու Հովհաննես Բաչկովը` աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիրներ Լևոն Արոնյանը դարձել է «Freestyle Chess Grand Slam Final» Ֆիշերի արագ շախմատի մրցաշարի հաղթող՝ առավելության հասնելով Մագնուս Կարլսենի նկատմամբ Տնտեսական ինքնիշխանություն կամ քաղաքական մանրադրամ. ո՞րն է ԵՄ-ի հետ մերձեցման գինը Երևան-Սևան ավտոճանապարհին 50-ամյա վարորդը «Opel Vectra»-ով մահացու վրաերթ է ենթարկել կին հետիոտնի Կմեկնարկի վթարային վիճակում գտնվող Յաղդանի կամուրջի վերականգնման ծրագիրը Խաչատուրյանը հանդիպել է Թուրքմենստանի նախագահի հետ ՉԼ․ Շաբաթվա լավագույն խաղացողը Ինչ-որ պահի Հայաստանը ստիպված կլինի ընտրություն կատարել Եվրամիության և ԵԱՏՄ-ի միջև․ Օվերչուկ Մյանմայի խոշոր հիվանդանոցի վրա ավիահարվածի հետևանքով առնվազն 30 մարդ է զոհվել Գորիսի և Արարատի տարածաշրջանների ավտոճանապարհներին մառախուղ է Տղամարդը հաղորդում է տվել, որ դեռ չծնված երեխայի մահվան և կնոջ առողջական վիճակի մեղավորը «Լայֆ Մեդի» բժիշկն է Երեւանյան հյուրանոցում պայթուցիկ չի հայտնաբերվել. ՆԳՆ Երևան-Գյումրի ճանապարհի մի հատվածի երկկողմանի երթևեկությունը կկազմակերպվի աջ երթևեկելի մասով Բելառուսը ԵԱՏՄ երկրներին հորդորել է հետևել Հայաստանի օրինակին Ո՞ր փողոցները կփակվեն գլխավոր տոնածառի լույսերը միացնելու միջոցառումները կազմակերպելու համար․ ցանկ Կարևորը` ՍՅՈՒՆԻՔԻ մասին․ Նարեկ Կարապետյան Գեղհովիտում բախվել են «ՎԱԶ 2121»-ն ու «Լադա»-ն. կան վիրավորներ Սամվել Կարապետյանի փաստաբանական խմբի հայտարարությունըՎայոց ձորում ապօրինի ձկնորսության դեպք է բացահայտվել Վստահությունն է հաջողված համագործակցության բանալինՌԴ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածել Երթևեկության փոփոխություն կլինի«High Five» գորիլայի նկարն արժանացել է տարվա Nikon Comedy Wildlife Awards մրցանակաբաշխության գլխավոր մրցանակին Խաչատուրյանն ու Թուրքմենստանի նախագահը քննարկել են քաղաքական, տնտեսական և այլ ոլորտներում համագործակցության խթանման ուղղությամբ հաջորդ քայլերը Իշխանությունը գալիս է ժողովրդից. մենք լսում ենք կառավարության դեմ բողոքող քաղաքացիների ձայները. Բուլղարիայի վարչապետը հրաժարական է տվել Արցախի ներկայացուցչությունում ավարտվել է խուզարկությունը. համակարգիչներ են առգրավել Պետության եկամուտները աճում են, թոշակները՝ մնում անփոփոխ․ Ավետիք ՉալաբյանՍահմանադրական փոփոխությունները ոչնչացնում են Անկախության հռչակագիրը․ Արմեն Մանվելյան