Ереван, 15.Декабрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Իշխանությունը քամահրական վերաբերմունք ունի գիտության նկատմամբ

АНАЛИТИКА

Կրթության և գիտության ոլորտին առնչվող թեմաները վերջին շրջանում հայտնվել են հանրության ուշադրության կենտրոնում: 

Ուսանողության և դասախոսների մոտ հատկապես բողոքի մեծ ալիք բարձրացրեց բուհերում հայագիտական առարկաները ոչ պարտադիր դարձնելու իշխանությունների որոշումը, սակայն խնդիրները միայն հայագիտական առարկաներով չեն սահմանափակվում և առնչվում են ողջ գիտական ոլորտին: 

Որքան մեծ նվաճումներ ունի գիտությունը, այնքան մրցունակ կարող է լինել պետությունը: Գիտատեխնիկական նվաճումները կարող են մեծ ազդեցություն ունենալ տնտեսության տարբեր ճյուղերի առաջընթացի համար: 

Միևնույն ժամանակ, ժամանակակից աշխարհում կարևորվում է հումանիտար գիտությունների զարգացումը, որոնք նշանակալի դերակատարություն ունեն օրինապահ քաղաքացիների ձևավորման, մարդկանց աշխարհայացքի և ազգային ինքնության պահպանության, ինչպես նաև սեփական պատմությամբ, մշակույթով և արժեհամակարգով աշխարհին ներկայանալու համար: 

Անցած տարի տեղի ունեցած իշխանափոխությունը մեծ սպասումներ էր առաջ բերել գիտնականների և դասախոսների շրջանում, թե գիտությունը կարժանանա նոր իշխանությունների հատուկ ուշադրությանը, սակայն, ինչպես տեսնում ենք, իշխանությունների համար գիտության ոլորտը երկրորդական և անգամ երրորդական նշանակություն ունի: 

Ինչպես նախկինում, այս տարի էլ գիտությանը պետբյուջեից հատկացվող գումարներն այդպես էլ չավելացվեցին, իսկ գիտնականները ստիպված են աշխատել չնչին գումարներով: 

Թերևս դա է պատճառը, որ երիտասարդների շրջանում մոտիվացիա չկա իրենց հետագա մասնագիտական գործունեությունը գիտության հետ կապելու հարցում, և նրանք իրենց գործունեությունը պատկերացնում են այն ոլորտներում, որտեղ ֆինանսապես ապահով կարող են լինել: 

Եվ փոխանակ այս պայմաններում գիտաշխատողները և գիտնականները պետության կողմից հատուկ ուշադրության արժանանային, մի բան էլ իշխանավորների քամահրանքին են արժանանում: 

Օրերս վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Սուրբ Ղազար կղզում Մխիթարյան միաբանության վանահայրերի և տեղի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը հայտարարեց, թե Հայաստանում գիտական գործունեություն վարել նշանակել է ամեն առավոտ գնալ մի շենք, որի ճակատին գրված է գիտահետազոտական ինստիտուտ, օրվա առաջին կեսին սուրճ խմել և վերադառնալ տուն: 

Փաշինյանի այս հայտարարությունը առաջացրել է գիտնականների վրդովմունքը:

Նրանք համամիտ չեն վարչապետի հետ և կարծում են, որ գիտական ոլորտի հետ կապված իշխանությունների մոտ թյուրըմբռնում կա: 

Եվ դա բավական չէ, Փաշինյանը համարում է, որ հումանիտար գիտությունների ներկայացուցիչները զբաղված են թամադաներ պատրաստելով, այսինքն՝ պետության համար շատ քիչ օգտակար գործով: Եվ պատահական չէ, որ Ֆրանսիայի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը վերջինս հայտարարել է.

 «Եկեք թամադաների սերունդ պատրաստող կրթական համակարգը փոխարինենք ինժեներներ պատրաստող կրթական համակարգով»: 

Հասկանալի է՝ այդպիսով Փաշինյանը ցանկություն ունի հիմնավորել, թե ինչու են հայագիտական առարկաները բուհերում դարձնում ոչ պարտադիր, սակայն վերջինս կարծես թե չի ցանկանում գիտակցել, որ երկրի զարգացման տեսանկյունից հումանիտար առարկաների դասավանդումը և հետազոտությունը՝ հատկապես հայագիտության ոլորտում նույնքան կարևորություն ունեն, որքան որ բնական գիտությունները: 

Եվ Հայաստանում հմուտ ինժեներներ պատրաստելու անվան տակ անհրաժեշտություն չկա անտեսել հայագիտությունը: 

Անկախ ամեն ինչից, թե ինչ մասնագիտությունների պատրաստման վրա իր ուշադրությունը կսևեռի պետությունը, Հայաստանի առջև ծառացած աշխարհաքաղաքական մարտահրավերները պահանջում են, որ հայագիտությունը լինի բարձր դիրքերում:

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Треугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Экскурсия в дом-музей Перча Прошяна в Аштараке: школьники прикоснулись к культурному наследию писателяАрмянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает списокАдвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условияхКитай стремится к лидерству на рынке золота, приобретя бразильские месторожденияОт реальности не убежишь: «Паст»Цена «дружбы» ЕС: санкции против России, или экономические потери для Армении? «Паст»Сегодня - премьер-министр, завтра - бывший, а Церковь вечна: «Паст»The Telegraph: Министр войны США отстранил командующего армией от переговоров по УкраинеПашинян перешёл опасную границу: Российская епархия — объединённый центр Святой Армянской Апостольской Церкви Россия готовит ответные меры против Бельгии на случай бессрочной заморозки ее активовУчёные впервые поймали сверхредкую ядерную реакцию на СолнцеИзраиль атаковал тренировочный лагерь «Хезболлы» на юге ЛиванаБеспилотники ударили по одному из крупнейших НПЗ в центральной РоссииАронян победил Карлсена и взял титул Freestyle ChessПервопрестольный Святой Эчмиадзин вновь призвал 10 епископов вернуться в каноническое полеКвота на беспошлинный ввоз электромобилей в Армению может быть увеличенаФон дер Ляйен заявила, что Трампу не стоит вмешиваться в демократию ЕСАрмении придется выбрать между ЕС и ЕАЭС: Алексей ОверчукЮнибанк выпустил новый транш драмовых бессрочных облигаций со ставкой 13,75% годовых Юнибанк присоединился к международной Ассоциации банкиров по финансам и торговле (BAFT)Бенефициаром декабря в рамках инициативы «Сила одного драма» стал благотворительный фонд City of Smile На имена Зеленского и Ермака были обнаружены заграничные паспорта (Фото) Экономический суверенитет или политическая разменная монета: какова цена сближения с ЕС? На что указывают позорные цифры? «Паст»Обеспокоенная Европа поднимает голос: авторитетные международные деятели предупреждают: «в Армении уничтожают Церковь»: «Паст»Алиев не ждет выборов, он требует сейчас: «Паст»Ереван отверг заявления Баку о противоречии повестки Армения-ЕС мирному процессуСамвел Карапетян подвергается строжайшему политическому преследованию и незаконно содержится под стражей около 6 месяцев: адвокатСемён Багдасаров: Выбор Турции вместо России — опасная историческая слепотаСуд в США разрешил министерству юстиции обнародовать секретные стенограммы по делу ЭпштейнаПервопрестольный Эчмиадзин готов поддержать инициативы по изучению документов о Геноциде армян: Католикос Гарегин IIТребование — прекратить нарушение фундаментальных прав граждан Республики Армения: «Всеармянский фронт» провёл акцию протестаЭдуард Сперцян признан лучшим игроком РПЛ по индексу РУСТАТГоспожа прокурор, когда-то вы рыдали в кабинете генерала… А теперь фабрикуете дело против этого же генерала H&M и Стелла Маккартни возвращаются: блестки нулевых и экологичный гламурAFI назвал ленту продюсера Сева Оганяна одним из лучших фильмов годаЛатвия впервые выделит свыше €2 млрд на оборонные расходы в 2026 годуВ 2026 год — со скоростью Ucom: новогодние предложения стартовалиАдвокат: Проведены обыски в квартирах дяди и двоюродной сестры архиепископа Аршака ХачатрянаЛавров: Европа препятствует урегулированию на УкраинеCNN: в Европе начали опасаться отказа Трампа от мирных переговоров по УкраинеПашинян готов изменить Конституцию Армении в угоду мирному соглашению с АзербайджаномБвик и Idram — рядом с любителями чтенияПравительство готовит новую дубинку в «красивой» упаковке: «Паст»