Կրթական նոր չափորոշիչով որքա՞ն դասաժամ կհատկացվի հայոց լեզվին և մյուս առարկաներին․ «Փաստ»
ОБЩЕСТВО«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Վերջերս կառավարությունը հաստատեց հանրակրթության պետական նոր չափորոշիչը։ Նշվում է, որ դրա հիմքում պետք է լինի աշակերտների կարողունակությունների բացահայտումը, ուսուցումը պետք է դառնա ավելի կոնկրետ ու գործնական: Այսինքն՝ ավելի պարզ ասած, երեխաները սովորելու են այն, ինչ իրենց անհրաժեշտ է, պետք է գալու բուհ ընդունվելիս և բարձրագույն կրթություն ստանալիս: Նոր չափորոշիչի սահմանած մյուս փոփոխությունը տարրական դասարաններում գնահատականի բացակայությունն է, սա միանշանակ չընդունվեց թե՛ ծնողների, թե՛ ուսուցիչների շրջանում։ Իսկ ինչպե՞ս են ստուգելու երեխաների ստացած գիտելիքները։ Ինքն իրենով չափորոշիչն անգամ դեռևս ուժի մեջ չմտած մի շարք ինչուներ է առաջ քաշում։
Նշենք, որ կառավարության փետրվարի 4-ի որոշմամբ հաստատված Հանրակրթության պետական չափորոշիչում սահմանվել են «ուսումնական բնագավառ» և «հանրակրթական ծրագրերի հենքային ուսումնական պլան» հասկացությունները, որոնք, ըստ նախարարության, ամբողջացնում են հանրակրթության բովանդակությունը: Հանրակրթական դպրոցի տարբեր աստիճաններում՝ տարրական, միջին և ավագ, յուրաքանչյուր ուսումնական բնագավառ ներկայացվում է որոշակի առարկայացանկով, որի ընտրության համար հիմք են հանդիսանում չափորոշիչով սահմանված վերջնարդյունքներն ու սովորողների ընկալման տարիքային առանձնահատկությունները: Այն ընդհանուր է հանրակրթական ծրագրեր իրականացնող բոլոր ուսումնական հաստատությունների համար` անկախ կազմակերպաիրավական ու սեփականության ձևերից և ենթակայությունից։
Օրերս ԿԳՄՍ նախարարությունը ներկայացրել է ուսումնական բնագավառներին հատկացվող ծավալները։ Ի՞նչ ասել է ուսումնական բնագավառ և տոկոսային հարաբերակցությամբ որքա՞ն դասաժամ է հատկացվելու այս կամ այն առարկաներին։ Ըստ նախարարության՝ հանրակրթական ծրագրերի բովանդակությունը ներկայացվում է 7 ուսումնական բնագավառներով`«Հայոց լեզու և գրականություն», «Հայրենագիտություն», «Օտար լեզուներ», «Բնագիտություն, Տեղեկատվական հաղորդակցական տեխնոլոգիաներ, Ճարտարագիտություն, Մաթեմատիկա (ԲՏՃՄ)», «Հասարակություն, հասարակական գիտություններ», «Արվեստ և արհեստ», «Ֆիզիկական կրթություն և անվտանգ կենսագործունեություն»: Այնուհետև պարզաբանում է, թե որքան ժամաքանակ է հատկացվելու այդ բնագավառին տարրական, միջին և ավագ դպրոցներում։
Եվ այսպես՝ տարրական դպրոցում աշակերտների առավելագույն ծանրաբեռնվածությունը լինելու է 3590, նվազագույնը` 2945 դասաժամ, մասնավորապես՝ «Հայոց լեզու և գրականություն»՝ 24-28, «Հայրենագիտություն» 5, «Օտար լեզուներ» 10-15, «Բնագիտություն, Տեղեկատվական հաղորդակցական տեխնոլոգիաներ, Ճարտարագիտություն, Մաթեմատիկա (ԲՏՃՄ)» 20-28.5, «Հասարակություն, հասարակական գիտություններ» 2, «Արվեստ և արհեստ» 10-16, «Ֆիզիկական կրթություն և անվտանգ կենսագործունեություն» 7-9, Ընտրովի բաղադրիչ 10 տոկոս։ Միջին դպրոցում ավելանում է աշակերտների ծանրաբեռնվածության չափը՝ առավելագույնը 5950, նվազագույնը` 5385 դասաժամ։ Մոտ տասը տոկոսով քչանում է «Հայոց լեզու և գրականություն» բնագավառին հատկացվող ժամաքանակը, նույնքան ծավալով ավելանում է «Բնագիտություն, Տեղեկատվական հաղորդակցական տեխնոլոգիաներ, Ճարտարագիտություն, Մաթեմատիկա» առարկաների ժամաքանակը։
Մասնավորապես՝ «Հայոց լեզու և գրականություն» 13-16, «Հայրենագիտություն» 10, «Օտար լեզուներ» 12.5-15, «Բնագիտություն, Տեղեկատվական հաղորդակցական տեխնոլոգիաներ, Ճարտարագիտություն, Մաթեմատիկա» 33-36, «Հասարակություն, հասարակական գիտություններ» 5-6, «Արվեստ և արհեստ» 8-9, «Ֆիզիկական կրթություն և անվտանգ կենսագործունեություն» 7-8, Ընտրովի բաղադրիչ 4 տոկոս։ Ավագ դպրոցում սովորողների ծանրաբեռնվածությունը նվազելու է՝ առավելագույնը՝ 4080, նվազագույնը` 2020 դասաժամ։ Կրթական բնագավառների տեսանկյունից հարաբերակցությունը հետևյալն է՝ «Հայոց լեզու և գրականություն» 9-20, «Հայրենագիտություն» 8, «Օտար լեզուներ» 5-13, «Բնագիտություն, Տեղեկատվական հաղորդակցական տեխնոլոգիաներ, Ճարտարագիտություն, Մաթեմատիկա» 12,5-38, «Հասարակություն, հասարակական գիտություններ» 6-12, «Արվեստ և արհեստ» 3-5, «Ֆիզիկական կրթություն և անվտանգ կենսագործունեություն» 7-10, Ընտրովի բաղադրիչ 6 տոկոս։
Փաստորեն, մայրենի լեզվին և գրականությանը համեմատաբար շատ ժամաքանակ հատկացվելու է տարրական դպրոցում, հետո միջինում այն նվազելու է և փոքրիշատե աճելու արդեն ավագ դպրոցում։ Սա բավականին հետաքրքրական է բուհերում հայոց լեզվի դասավանդումը կամընտրական դարձնելու՝ իշխանությունների ցանկության ֆոնին։ Արդյո՞ք այս ծավալի դասաժամերը բավարար կլինեն մայրենի լեզվին և գրականությանը խորապես ծանոթանալու համար։ Սրա հետ մեկտեղ առավելություն, կարելի է ասել առաջնահերթություն է տրվելու բնագիտական առարկաներին ու տեղեկատվական տեխնոլոգիաներին։
Սա իրենով վատ միտում չէ, քանի որ գիտենք, որ Հայաստանում բավականին քիչ է հետաքրքրությունը բնագիտական առարկաների նկատմամբ: Դա ակնհայտ է դառնում բուհերի ընդունելության քննությունների ժամանակ, օրինակ՝ անցած տարի մանկավարժական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետը դիմորդ չի ունեցել, իսկ քիմիկոս դառնալու ցանկություն էլ հայտնել էր ընդամենը 4 անձ: Այս ֆոնին մեր երկրում կան դպրոցներ, որոնք տարիներ ի վեր չունեն ֆիզիկայի ուսուցիչներ, և երեխաները չեն կարողանում ուսումնասիրել այդ առարկան:
Լուսինե Առաքելյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում