2024 թվականի մարտահրավերներն ու հավանական սպասելիքները. «Փաստ»
ОБЩЕСТВО
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
2023 թվականը գլոբալ առումով բարդ տարի էր, լի ճգնաժամային իրադարձություններով։ Նոր աշխարհակարգի ձևավորման փուլում միջազգային հարաբերությունները դարձել են քաոսային ու կոնֆլիկտային։ Աշխարհի տարբեր մասերում հակամարտություններ են ծագում, իսկ եղածները՝ բորբոքվում։ Ընդհանուր առմամբ, առաջնային պլան են մղվել ոչ թե միջազգային իրավունքը և փոխադարձ հարգանքի վրա հիմնված հարաբերությունները, այլ ուժի գործոնն ու սանձարձակ գործողությունները։ Անցած տարվա ընթացքում էր, որ միջազգային հանրության անգործության պայմաններում Ադրբեջանը կատարյալ շրջափակման մեջ պահեց Արցախը, ապա նաև ձեռնամուխ եղավ Արցախի դեմ ռազմական ագրեսիային ու հայաթափմանը։
Պարզ է, որ Արցախյան պատերազմից հետո Ադրբեջանը Թուրքիայի աջակցությամբ փորձում է աստիճանաբար հոշոտել հայկական պետականությունը։ Ինչքան էլ խոսվի խաղաղության պայմանագրի կնքման մասին, միևնույնն է, Ադրբեջանը տրամադրված է մինչև վերջ զիջումներ ստանալ Հայաստանից։ Պատահական չէ, որ, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման դուրս չի գալիս օրակարգից։ Վերջերս էլ Թուրքիայի տրանսպորտի և ենթակառուցվածքների նախարար Աբդուլքադիր Ուրալօղլուն էր հայտարարել, թե Թուրքիան ակնկալում է իրականացնել «Զանգեզուրի միջանցքի» ստեղծման նախագիծը մինչև 2029 թվականը։ Իսկ, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» բացումն ուղղակի կարող է առիթ դառնալ Հայաստանի տարածքն օկուպացնելու, հայկական պետականության հիմքերը սասանելու համար։ Նման դրամատիկ իրադարձությունների ծավալման համար նպաստավոր պայմաններ է ապահովում միջազգային ընդհանուր աշխարհաքաղաքական լանդշաֆտը, երբ փոխվում է ուժերի բալանսը։
Ռուսաստանի հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացած է Ուկրաինայում ռազմական թատերաբեմի վրա, ուստի ռուսական կողմն իր դիրքերը մեր տարածաշրջանում զիջում է Թուրքիային ու հանդուրժում է, որ Անկարան իր ոտքն ամրացնի Հարավային Կովկասում, միայն թե չմիանա Ռուսաստանի դեմ հաստատված արևմտյան պատժամիջոցներին։ Միևնույն ժամանակ, միջազգային հարաբերություններում առաջնային պլան է մղվել հանկարծակիության գործոնը։ Օրինակ՝ դժվար էր կանխատեսել, որ անցած տարվա հոկտեմբերին «Համասը» կարող էր նման հանկարծակի հարձակում իրականացնել Իսրայելի դեմ։ Նույնպես էլ բացառված չէ նաև տարածաշրջանային բախման հավանականությունը՝ մանավանդ այն պայմաններում, երբ արաբա-իսրայելական հակամամարտությունն ինչ-որ պահի կարող է ավելի ծավալվել՝ ներառելով տարածաշրջանի այլ պետությունների։ Ադրբեջանը շահագրգռված է, որ Իսրայելն ԱՄՆ-ի աջակցությամբ Իրանի դեմ ռազմական գործողություններ սկսի, քանի որ դրա արդյունքում Թուրքիան ու Ադրբեջանն անկաշկանդ գործելու և պանթուրքական ծրագրերը կյանքի կոչելու հնարավորություն կստանան։
Մյուս կողմից էլ՝ պատահական չէ, որ Բաքուն փորձում է ամեն կերպ սրել հայ-իսրայելական հարաբերություններն ու Հայաստանին ներկայացնել որպես հակասեմիտական պետություն։ Իսկ այդ ֆոնին էլ Երուսաղեմի հայկական թաղամասը պարբերաբար հարձակման է ենթարկվում։ Զուգահեռ՝ հաշվի առնելով ՌուսաստանԱրևմուտք հարաբերությունների սրացումը՝ Հայաստանի համար լուրջ վտանգ կարող է լինել աշխարհաքաղաքական հիմնական խաղացողների բախման թատերաբեմում հայտնվելը։ Օրինակ՝ Հայաստանը լուրջ տնտեսական խնդիրներ կարող է ունենալ, եթե սրի Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները, իսկ Արևմուտքի հետ հարաբերությունների սրման դեպքում Երևանը կարող է հայտնվել արևմտյան պատժամիջոցների տեսադաշտում։ Մեր երկրի համար լուրջ մարտահրավեր կարող է լինել ներքին անկայունությունը, քանի որ արտաքին մարտահրավերները կարող են նաև ներքաղաքական սրացումների, հանրային տարբեր շրջանակների միջև լարվածության պատճառ դառնալ։
Ուստի 2024 թվականի համար անհրաժեշտ է նախատեսել որոշակի ուղղություններով զարգացումները, որոնք էլ կկանխորոշեն Հայաստանի կողմից վարվող քաղաքականության հիմնական ուղղությունները։ Արտաքին դաշտում Հայաստանից պահանջվում է շատ նուրբ քաղաքականություն վարել տարբեր ուժային կենտրոնների հետ, ժամանակ շահել կորցրած ներուժը վերականգնելու համար, իսկ մյուս կողմից էլ՝ հակառակորդին թույլ չտալ զիջումներ կորզել։ Ինչ վերաբերում է ներքին իրադրությանը, ապա հարկավոր է շեշտը դնել հանրության դիմադրական ոգին ուժեղացնելու վրա և նպատակաուղղված քայլեր ձեռնարկել ազգային արժանապատվության վերականգնման ուղղությամբ։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
В Армении еще на два месяца продлили выплаты семьям без вести пропавших военнослужащих
В Армении проживают 236 000 детей дошкольного возраста - из них 154 000 не посещают дошкольные учреждения
Мадонна назвала новый фильм с Селеной Гомес «Эмилия Перес» «шедевром»
Отношения Кайли Дженнер и Тимоти Шаламе набирают обороты
В Армении доходы от показа национального фильма в кинотеатре будут передаваться в Национальный орган кино
Оппозиционер: В случае передачи руля управления Арменией статуе Анаит будет меньше вреда, чем от Пашиняна
Армянский депутат: Атмосфера безнаказанности служит для Азербайджана карт-бланшем на совершение новых преступлений
ЕС опасается массового притока беженцев из-за операции Израиля в Ливане
Депутат: Следственная комиссия парламента по правам карабахских беженцев будет создана в силу закона
Депутат: Требованием о «возвращении» азербайджанцев в Армению Баку пытается закрыть тему карабахцев
Лукашенко заявил, что Белоруссия и Азербайджан не дружат против третьих стран
Генеральный прокурор Армении приняла белорусского коллегу
В Армении пенсионные фонды смогут напрямую инвестировать в реальный сектор экономики республики
В Армении компанию «ВИ ЭНД ВИ ТРАНС» освободили от таможенной пошлины
Костанян: В мирный договор не включен пункт о возвращении азербайджанцев
В Елисейском дворце состоялась встреча Пашиняна и Макрона
Соратник Пашиняна: Следующий министр юстиции Армении должен быть партийным
Курсы валют в Армении
Бизнес становится мишенью властей
Архиепископ Баграт в эфире Общественной телекомпании пригласил общественность на митинг на Площади Республики
Специальное предложение Америабанка для новых держателей Mastercard. Кешбэк в размере 1% и многочисленные подарки
Ирина Шейк свела с ума своими сексуальными фото топлес
Селена Гомес считает, что говорить о деньгах – это «дурной вкус»
Кайли Дженнер привнесла на подиум шик суперзлодейки, закрыв показ Coperni в парижском Диснейленде
Разъяснение Пашиняна: Почему не публикуются согласованные статьи мирного договора?
Сколько в Армении зарегистрировано налогоплательщиками сделок за 9 месяцев?
Нефть Brent подорожала до $74,86 за баррель
Вице-премьер Армении и министр ЕЭК обсудили вопрос стимулирования торгово-экономических отношений
Президент Украины провел кадровые перестановки в руководстве Службы внешней разведки
«Ужасная» картина, которую нашел в своем подвале старьевщик, оказалась портретом любовницы Пикассо
Погода в Армении
Землетрясение в приграничной зоне Армении и Грузии
Адриана Лима и Наталья Водянова возглавили парада звезд на показе коллекции Bvlgari Calla
Авиакомпания «Qatar Airways» отменила все рейсы в Армению
Оппозиционный депутат: Распространение заявлений Службой нацбезопасности и Полицией преследует две цели
Григор Минасян освобожден с должности министра юстиции Армении
Сирвард Геворкян освобождена от должности заместителя министра юстиции Армении
Израиль объявил генсека ООН персоной нон грата
Курсы валют в Армении
Аргументы генерала и опасения власти: почему искажается Конституция?
АНО "Евразия" передала Кыргызстану еще 50 школьных автобусов
Генеральный директор Ucom выступил с лекцией перед студентами Школы лидерства
Архиепископ Баграт: Мы не имеем права на ошибку – это борьба нервов
«Айакве»: Своим незаконным решением КС становится участником конституционного переворота в Армении
Рютте высказался об ударах по территории РФ: Украина имеет право защищать себя
Похудевшая Кристина Агилера обеспокоила фанатов
Деми Мур обожает своих собак и хочет быть похороненной вместе с ними
Ким Кардашьян намерена потребовать у Бейонсе извинений
Николь Кидман и Наоми Кэмпбелл появились на показе Balenciaga в эффектных аутфитах
Курсы валют в Армении
