2024 թվականի մարտահրավերներն ու հավանական սպասելիքները. «Փաստ»
ОБЩЕСТВО
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
2023 թվականը գլոբալ առումով բարդ տարի էր, լի ճգնաժամային իրադարձություններով։ Նոր աշխարհակարգի ձևավորման փուլում միջազգային հարաբերությունները դարձել են քաոսային ու կոնֆլիկտային։ Աշխարհի տարբեր մասերում հակամարտություններ են ծագում, իսկ եղածները՝ բորբոքվում։ Ընդհանուր առմամբ, առաջնային պլան են մղվել ոչ թե միջազգային իրավունքը և փոխադարձ հարգանքի վրա հիմնված հարաբերությունները, այլ ուժի գործոնն ու սանձարձակ գործողությունները։ Անցած տարվա ընթացքում էր, որ միջազգային հանրության անգործության պայմաններում Ադրբեջանը կատարյալ շրջափակման մեջ պահեց Արցախը, ապա նաև ձեռնամուխ եղավ Արցախի դեմ ռազմական ագրեսիային ու հայաթափմանը։
Պարզ է, որ Արցախյան պատերազմից հետո Ադրբեջանը Թուրքիայի աջակցությամբ փորձում է աստիճանաբար հոշոտել հայկական պետականությունը։ Ինչքան էլ խոսվի խաղաղության պայմանագրի կնքման մասին, միևնույնն է, Ադրբեջանը տրամադրված է մինչև վերջ զիջումներ ստանալ Հայաստանից։ Պատահական չէ, որ, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման դուրս չի գալիս օրակարգից։ Վերջերս էլ Թուրքիայի տրանսպորտի և ենթակառուցվածքների նախարար Աբդուլքադիր Ուրալօղլուն էր հայտարարել, թե Թուրքիան ակնկալում է իրականացնել «Զանգեզուրի միջանցքի» ստեղծման նախագիծը մինչև 2029 թվականը։ Իսկ, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» բացումն ուղղակի կարող է առիթ դառնալ Հայաստանի տարածքն օկուպացնելու, հայկական պետականության հիմքերը սասանելու համար։ Նման դրամատիկ իրադարձությունների ծավալման համար նպաստավոր պայմաններ է ապահովում միջազգային ընդհանուր աշխարհաքաղաքական լանդշաֆտը, երբ փոխվում է ուժերի բալանսը։
Ռուսաստանի հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացած է Ուկրաինայում ռազմական թատերաբեմի վրա, ուստի ռուսական կողմն իր դիրքերը մեր տարածաշրջանում զիջում է Թուրքիային ու հանդուրժում է, որ Անկարան իր ոտքն ամրացնի Հարավային Կովկասում, միայն թե չմիանա Ռուսաստանի դեմ հաստատված արևմտյան պատժամիջոցներին։ Միևնույն ժամանակ, միջազգային հարաբերություններում առաջնային պլան է մղվել հանկարծակիության գործոնը։ Օրինակ՝ դժվար էր կանխատեսել, որ անցած տարվա հոկտեմբերին «Համասը» կարող էր նման հանկարծակի հարձակում իրականացնել Իսրայելի դեմ։ Նույնպես էլ բացառված չէ նաև տարածաշրջանային բախման հավանականությունը՝ մանավանդ այն պայմաններում, երբ արաբա-իսրայելական հակամամարտությունն ինչ-որ պահի կարող է ավելի ծավալվել՝ ներառելով տարածաշրջանի այլ պետությունների։ Ադրբեջանը շահագրգռված է, որ Իսրայելն ԱՄՆ-ի աջակցությամբ Իրանի դեմ ռազմական գործողություններ սկսի, քանի որ դրա արդյունքում Թուրքիան ու Ադրբեջանն անկաշկանդ գործելու և պանթուրքական ծրագրերը կյանքի կոչելու հնարավորություն կստանան։
Մյուս կողմից էլ՝ պատահական չէ, որ Բաքուն փորձում է ամեն կերպ սրել հայ-իսրայելական հարաբերություններն ու Հայաստանին ներկայացնել որպես հակասեմիտական պետություն։ Իսկ այդ ֆոնին էլ Երուսաղեմի հայկական թաղամասը պարբերաբար հարձակման է ենթարկվում։ Զուգահեռ՝ հաշվի առնելով ՌուսաստանԱրևմուտք հարաբերությունների սրացումը՝ Հայաստանի համար լուրջ վտանգ կարող է լինել աշխարհաքաղաքական հիմնական խաղացողների բախման թատերաբեմում հայտնվելը։ Օրինակ՝ Հայաստանը լուրջ տնտեսական խնդիրներ կարող է ունենալ, եթե սրի Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները, իսկ Արևմուտքի հետ հարաբերությունների սրման դեպքում Երևանը կարող է հայտնվել արևմտյան պատժամիջոցների տեսադաշտում։ Մեր երկրի համար լուրջ մարտահրավեր կարող է լինել ներքին անկայունությունը, քանի որ արտաքին մարտահրավերները կարող են նաև ներքաղաքական սրացումների, հանրային տարբեր շրջանակների միջև լարվածության պատճառ դառնալ։
Ուստի 2024 թվականի համար անհրաժեշտ է նախատեսել որոշակի ուղղություններով զարգացումները, որոնք էլ կկանխորոշեն Հայաստանի կողմից վարվող քաղաքականության հիմնական ուղղությունները։ Արտաքին դաշտում Հայաստանից պահանջվում է շատ նուրբ քաղաքականություն վարել տարբեր ուժային կենտրոնների հետ, ժամանակ շահել կորցրած ներուժը վերականգնելու համար, իսկ մյուս կողմից էլ՝ հակառակորդին թույլ չտալ զիջումներ կորզել։ Ինչ վերաբերում է ներքին իրադրությանը, ապա հարկավոր է շեշտը դնել հանրության դիմադրական ոգին ուժեղացնելու վրա և նպատակաուղղված քայլեր ձեռնարկել ազգային արժանապատվության վերականգնման ուղղությամբ։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Ситуация у здания парламента Грузии обострилась: полиция применила против протестующих водомет
Никол Пашинян назначил военного атташе в Индии
ООН обеспокоена ростом числа смертей мигрантов, пытающихся добраться морским путем из Турции до Греции
Reuters: Украина просила НАТО направить ей приглашение в свои ряды на следующей неделе
Мэр Еревана встретился с председателем городского совета Лос-Анджелеса Полом Крекоряном
«Папин костюм» из 90-ых по-прежнему остается популярным силуэтом для крутых девушек
Зеленский назначил нового командующего Сухопутными войсками ВСУ
Российский судья покончил с собой в возрасте 28 лет
Генпрокурор Армении сделала новое назначение
Татул Манасерян: Армения и Россия должны громко говорить о дружбе, но ещё громче действовать
В Пятигорске пройдет мероприятие «Ваше Величество, армянский лаваш!»
Толстой: Будущее Армении дороже миллионов, которые распихивают по карманам некоторые политики
Трасса Степанцминда-Ларс закрыта для всех видов транспорта
Протурецкие группировки в Сирии атакуют позиции армии Асада
Армения в кадрах на ступенях Каскада: финальное шоу Yerevan International Photo Festival
Алексис Оганян перенес операцию на фоне угрозы рака
Хлоя Кардашьян уверяет, что не носит бюстгальтер с сосками от SKIMS
Бритни Спирс отказалась от наркотиков и мужчин
Автодорога Степанцминда-Ларс закрыта для всех видов транспортных средств
В Армении спасатели вытащили 37 застрявших транспортных средств
Председатель Госдумы: В Россию должны приезжать только те, кто знает русский язык
Пресс-секретарь МИД: Граждан Армении среди пострадавших в районе Алеппо нет
«Айакве»: Сегодня у Азербайджана серьезные проблемы
Соучредитель группы «Альтернативные проекты»: Нам нужна определенность
Правительство Армении утвердило решение о тарифных льготах на импортируемые электромобили
Министр иностранных дел РФ обратился к участникам форума «Россия-Армения»
МВД: Получение гражданства Армении не влияет на право карабахцев вернуться в свои дома
Армения занимает одно из первых мест в списке стран с самым высоким процентом горной местности
Менуа Согомонян: Мы перестроили инициативу «Айакве»
Экс-омбудсмен: Получение жителями НКР гражданства Республики Армения должно быть упрощено
Валтонен: Мы за тесные отношения между Арменией и ЕС
Внук Баграмяна: СМИ в РФ не говорят об уничтожении Азербайджаном памятников героям войны в Степанакерте
Карен Аветисян из Владимира стал победителем турнира Гран-при Тулы по боксу
Сотрудничество Москвы и Пхеньяна укрепляется. Глава Минобороны России прибыл в Северную Корею
В ходе столкновений возле здания парламента в Тбилиси пострадали 32 полицейских, некоторые были задержаны. Зурабишвили ожидает «жесткого ответа» от ЕС
В Армянской церкви Москвы пройдет конференция «Идентичность в Закавказье и политика арменофобии в Азербайджане»
TikTok запретит пользователям младше 18 лет использовать «фильтры красоты».
Известно, сколько азербайджанцев поселилось в Арцахе
Единственным противоядием от хаоса и неразберихи, созданных правительством, является ясность; подразделения с амбициями политического и государственного управления должны быть преобразованы, чтобы стать ясными. Ваге Оганесян
Оливье Жиру выставил свою футболку на аукцион, чтобы поддержать армян
Мэрия не имеет права заставлять пассажиров платить за транспорт лишь 100-драмовыми монетами: Грайр Камендатян
Америабанк назван лучшим банком Армении в сфере недвижимости по версии Euromoney
В Сирии погиб генерал КСИР Ирана
В Армении не зафиксировано случаев незаконной ловли рыбы
Заявление: Хуситы полностью заблокировали движение израильских судов в Красном море
Путин выразил обеспокоенность в связи с безопасностью Дональда Трампа
В ряде регионов Армении идет снег
Новоназначенный министр юстиции Армении отправится в США
После объявления перемирия израильская армия вновь ударила по югу Ливана
Эксперт: По требованию Турции в Армении готовятся сократить армию
