Նախարարությունների մեծ մասը «լռված» վիճակում է. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Նախարարությունների գործունեության և աշխատանքի արդյունավետության առոմով Հայաստանի գործատուների հանրապետական միության նախագահ, տնտեսագետ Գագիկ Մակարյանն արդեն հստակ գնահատականներ ունի:

Գնահատելով երկու ամսում գրանցված աշխատանքները` «Փաստ»–ի հետ զրույցում տնտեսագետը նախ ընդգծեց.

«Ասեմ, որ նախարարությունների մեծ մասը «լռված» վիճակում է: Ես անգամ կարող եմ միավորներ նշանակել, որ նախարարությունները մի փոքր սթափվեն և ուշադիր լինեն: Իներցիայով շարունակում են գործել ֆինանսների, արտաքին գործերի նախարարությունները: ԱԳՆ–ի ու ֆինանսների նախարարության աշխատանքը էֆեկտիվության առումով գնահատենք մոտ 80 տոկոս: Այնուհետև էկոնոմիկայի և էներգետիկայի ու բնական պաշարների նախարարություններն են` արդյունավետության 60–65 տոկոս ցուցանիշով: Մյուս նախարարությունների տոկոսները, համապատասխանաբար, ավելի քիչ են: Ամենացածրը կգնահատեի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի, սփյուռքի և մշակույթի նախարարություններին` 20–30 տոկոս: ԿԳ նախարարը ակտիվ է, հանդիպումները շատ են, բայց ներքին գործառույթների առումով գնահատականը չի կարող անցնել 40–45 տոկոսի սահմանը»:

Նա շեշտեց, որ այս սանդղակում չի ցանկանում ընդգրկել ուժային կառույցներին, քանի որ այլ գործունեություն են ենթադրում. «ՊՆ–ն, ԱԻՆ–ը, ոստիկանությունը, ԱԱԾ–ն լավ են աշխատում, բայց վերոնշյալ գնահատականները վերաբերում են այն նախարարություններին, որոնք առնչվում են սոցիալ– տնտեսական ոլորտներին»:

Տնտեսագետն այլ խնդիր էլ է տեսնում:

«Նախարարները հաճախ հայտարարում են, որ շատ նամակներ են գրում իրենց, ներողություն են խնդրում, որ չեն կարողանում պատասխանել: Բայց հարցը միայն պատասխանելու մեջ չէ: Խնդիրն այն է, որ նախարարություններն իրենց ընթացիկ գործունեությունը չեն հասցնում շարունակել անհրաժեշտ մասշտաբներով: Դա երևում է և՛ խորհրդակցությունների քանակից, և՛ նամակների թվից, ինչպես նաև մեր կողմից ուղարկված անպատասխան նամակներից: Տարբեր օղակներում այդքան ծանրաբեռնվածություն դեռ չկա, այնինչ վերևից ներքև պետք է հանձնարարականներ տրվեին: Սա վատ է, որովհետև պետք է հոգ տանեն, որ բարեփոխումներ կատարվեն, բացի այդ` լսեն սոցիալական գործընկերներին, քննարկումներ նախաձեռնեն նրանց հետ: Ներկա իրավիճակում վարչապետն իր վրա մեծ բեռ է տանում, բայց անգամ այդ դեպքում նա ավելի հասանելի է, քան բազմաթիվ նախարարներ, որոնք խոստանում են հանդիպել, բայց չեն հանդիպում, խոստանում են զանգերին, նամակներին պատասխանել, բայց 15–օրյա ժամկետում չեն պատասխանում: Միգուցե չգիտե՞ն, որ պետք է 15 օրում պատասխանեն: Քանի որ մենք թափանցիկության և վստահության մթնոլորտի մասին ենք խոսում, կոչ եմ անում ոչ թե արդարանալ ու ասել, թե չենք հասցնում պատասխանել, այլ քայլեր ձեռնարկել. յուրաքանչյուր նախարարություն թող հրապարակի 2 ամսում ստացած նամակների քանակն ու ասի, թե քանիսին է պատասխան տրվել: Կոնկրետ մեր նամակները պատասխաններ չեն ստացել: Բացի այդ` գիտեմ, որ կան նախարարություններ, որոնց հատկապես միջին օղակները կիսատ–պռատ են աշխատում: Բայց պահանջելու իրավունք ունենք: Նրանք շարունակում են մեր հարկերով աշխատավարձ ստանալ, բայց իրենց աշխատանքը համահունչ չէ ստացած աշխատավարձին: Հնարավոր է` աշխատում են 40– 50 տոկոսով, բայց ստանում մեկ ամսվա աշխատավարձ: Աշխատանքի արդյունավետությունը 40–50 տոկոս կարող է լինել, միգուցե նաև ավելի ցածր` կախված, թե որ գերատեսչությունն է»,–ասաց նա:

Մեր զրուցակիցը արդարացում չի համարում այն խոսքերը, թե կառավարության առաջնահերթ խնդիրն ազատ ու արդար ընտրություններ կազմակերպելն է. «Կան համապատասխան մարմիններ, որոնք այդ ուղղությամբ ԱԺ–ի հետ աշխատում են:

Այնպես չէ, որ ամբողջ կառավարությունը, բոլոր նախարարները, տեղակալները և վարչության պետերը դրանով են զբաղվում: Բացի այդ` մեր հարգարժան ընկերներին ուզում եմ ասել, որ, այո՛, ողջունում եմ կոռուպցիայի դեմ պայքարը: Ճիշտ պայքար է, բայց կոռուպցիայի դեմ պայքարը եղել է Հայաստանի բոլոր կառավարությունների օրակարգում: Ուրիշ հարց է, թե ինչ են ասել, բայց ինչ են արել և փողերն ինչի համար են ստացել ու ինչի վրա են ծախսել: Նախարարները խոսում են կոռուպցիոն ռիսկերի մասին, բայց դա չի նշանակում, որ միայն այդ ուղղությամբ պետք է աշխատեն: Դա իրենց գործունեոթյան մի մասնիկն է, բայց յուրաքանչյուր նախարարություն ունի իր հստակ առաքելությունը, և այդ առաքելությունը միայն կոռուպցիայի դեմ պայքարը չէ: Հարցերի 90 տոկոսն իրենց ոլորտներին է վերաբերում: Միայն կոռուպցիոն ռիսկերի մասին հայտարարել ու ներկայացնել, թե դա անելով լավ են աշխատում, ճիշտ չէ»: 

Նրա խոսքով` պետք է հստակ խնդիրներ դրվեն և աշխատանքը պետք է փոխկապակցված լինի: Գագիկ Մակարյանը Լարսի խնդիրն օրինակ բերեց, որի դեպքում պատասխանատվությունը միայն տրանսպորտի և կապի նախարարության վրա է. «Դա սխալ է: Պետք է խնդրին միջամտեն նաև էկոնոմիկայի, գյուղատնտեսության նախարարությունները, ինչպես նաև ԱԳՆ–ն: Պետք է իմանալ, որ Վրաստանը միշտ նախանձել է մեզ, իսկ ռուսները թքած ունեն Հայաստանի տնտեսության զարգացման հեռանկարների վրա: Սերն ու եղբայրությունը պետք է տարբերակել դիվանագիտությունից ու էկոնոմիկայից»:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում