Երվանդ Վարոսյան. «Բարձրագույն դատական խորհուրդը մեռելածին է. պետք է ցրվի». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Բարձրագույն դատական խորհուրդը կազմավորման ընթացքից մինչ օրս մամուլի ուշադրության կենտրոնում է, տարբեր հարթակներում իրենց մտահոգություններն են հայտ նում նաև փաստաբանները : «Փաստ»–ն օրերս անդրադարձել էր այսօր կայանալիք` դատավորների ընդհանուր ժողովի արտահերթ նիստին, որը նախաձեռնվել է դատավորների 1/5–ի պահանջով: Դատավորների դժգոհության պատճառը ԲԴԽ նախագահ Գագիկ Հարությունյանի կողմից առժամանակ կասեցված առաջխաղացման մրցույթներն են. նրա և ԲԴԽ այլ անդամների թեթև ձեռքով մրցույթում «հաղթում» են, այսպես կոչված, դրսի մարդիկ՝ առավելապես շեշտադրելով գիտական գործունեությունը, այլ ոչ թե աշխատանքային փորձը: 

Սահմանադրության վերջին փոփոխություններով ԲԴԽ–ն պետք է երաշխավորի դատարանների և դատավորների անկախությունը: Բարձրագույն դատական խորհուրդն է ՀՀ նախագահին առաջարկելու նշանակել դատավորների, դատարանների նախագահների և Վճռաբեկ դատարանի պալատների նախագահների թեկնածուներին: Լուծելու է դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու, լիազորությունները դադարեցնելու և մի շարք այլ հարցեր:

Հաշվի առնելով ԲԴԽ նշանակությունը, դերը` փաստաբան Երվանդ Վարոսյանի հետ զրույցում խոսեցինք այն իրավիճակի մասին, որը ստեղծվել է այդ մարմնի շուրջ: 

Երվանդ Վարոսյանի խոսքով` պատճառը շատ պարզ է:

«Բացի նախկին նախագահից (երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյան–խմբ.), Հայաստանում ոչ ոք չգիտի, թե այդ կառույցը ինչ սկզբունքով է ձևավորվել, ինչպե՞ս է կատարվել Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամների ընտրությունը, ո՞ր արժեքների, ո՞ր կենսագրության համար, ինչպես նաև` իրենց կողմից կյանքում և մասնագիտական ոլորտում թողած ինչ հետագծի համար: Ինչպես ընդունված է Հայաստանում, ինչ–որ մեկը որոշել է, որ Պողոսը, Պետրոսը, Մարտիրոսը պետք է լինեն, և Պողոսը, Պետրոսն ու Մարտիրոսն էլ եղել են: Նման պայմաններում այդ մարմնից դատական համակարգի հետ կապված ինչ–որ դրական փոփոխություններ սպասելը կատարյալ միամտություն է: Լավագույն դեպքում այդ մարմինը կարող է անհայտ հանգամանքներում դատավոր ընտրել, հետո իր իսկ ընտրությունը չեղարկել: Հետո կարող է նորից ընտրել այդ մարդուն ու նորից չեղարկել: Բայց ես կարծում եմ, որ մենք կրկեսի վերածելու դատական համակարգ չունենք»,–«Փաստ»–ի հետ զրույցում ասաց Երվանդ Վարոսյանը: 

Նրա խոսքով, պատճառը միայն այն չէ, որ կառույցը նախկին իշխանությունների ղեկավարման ժամանակահատվածում է ձևավորվել: «Խնդիրը միայն «Սերժ Սարգսյանի օրոք» բառերը չեն: Բանալին այդտեղ չէ, որ թաքնված է: Ավելի կարևոր է, թե ինչ կերպ է դա արվել: Ո՞վ են այդ մարդիկ, որ իրենց վրա վերցնեն այդ պատասխանատվությունը: Ճանաչո՞ւմ եք նրանց, իհարկե, բացի մեկից, ով կոմունիզմի շրջանից մեզ հետ զուգահեռ գալիս է: Մինչդեռ հասարակության լայն շերտերի և առնվազն արդարադատության ոլորտում աշխատող ու ծառայություն մատուցող անձանց համար նրանք պետք է հայտնի լինեն: Հայտնի լինելը նշանակում է նաև լինել կանխատեսելի: Հանրությունը պետք է հասկանա` քո դիրքորոշումն ինչպիսի՞ն է, այս կամ այն հարցի շուրջ դու ձևավորված ինչպիսի՞ կարծիք ունես: Կամ քո կարծիքը քո ապրած կյանքի ո՞ր դրվագներով է ձևավորվել: Այդ ամենը պետք է պարզ լինի: Եթե պարզ չէ, ապա «ծանոթով», «մեկը խնդրեց», «մեկի մեկի քավորն է, մեկը մեկի սանիկն է», «մեկի պապան փող ունի», «մեկի մաման չգիտեմ ում հետ լավ է» սկզբունքներով ձևավորված ոչ մի մարմին չի աշխատելու: Անունը ինչ ուզում է լինի, կյանք չի կարող ունենալ, բայց գոյություն` կարող է: Մարդիկ կարող են գնալ աշխատանքի ու գալ, ծառայողական ավտոմեքենաներ և քարտուղարուհիներ ունենալ, հնարավոր է` իմ և ձեր հաշվին աշխատավարձ էլ ստանան: Բայց եթե այդ մարմինը ձևավորվել է փակ, միանձնյա որոշումներով, բնականաբար, մեռելածին է, չի կարող որևէ բան անել: Կարող է, բայց` ձևական: Կարող են գնալ մարզեր, նստել, դեմքի լրջագույն արտահայտություն ընդունել, դատավորների հետ մի սեղանի շուրջ ինչ–որ հարց քննարկել»,–ընդգծեց փաստաբանը: Երվանդ Վարոսյանի խոսքով` լուծումը մեկն է:

«Սերժ Սարգսյանի կողմից միանձնյա ձևավորված կառույցի յուրաքանչյուր անդամ պետք է հասկանա, որ Սերժ Սարգսյանը չկա, նրա անփառունակ իշխանությունն ավարտվել է, և իրենք այնտեղ անելիք չունեն: Այդ մարմինը պետք է ցրվի: Հետո զրոյից թափանցիկ, հասարակության համար հասկանալի մեխանիզմներով պետք է ընտրվեն ու նշանակվեն նոր անդամներ»,–նշեց նա:

Իսկ թե որքանով կարող են ԲԴԽ անդամներն այդ կամքը դրսևորել, Երվանդ Վարոսյանը նկատեց. «Ես թերահավատ եմ, որ իրենք դա ինքնուրույն կանեն ու կհասկանան, որ միակ ելքն է: Բայց եթե իրենք չհասկանան, չի նշանակում, որ դա բացառվում է: Հասարակությունը պետք է կանգնի ու ասի` ցտեսություն, պարոնա՛յք»:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում