Թուրքագետ. «Ինչը խանգարեց այն ժամանակ, խանգարելու է նաև հիմա». «Փաստ»
ИНТЕРВЬЮ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանը պատրաստ է ուղիղ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատել Թուրքիայի հետ` առանց նախապայմանների: Պաշտոնական Թուրքիան դեռ չի արձագանքել հայտարարությանը, փոխարենը Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմից ադրբեջանական «Trend» գործակալությանը հայտնել են կարգավորման իրենց հայտնի պայմանները:
Անդրադառնալով թեմային՝ թուրքագետ Անդրանիկ Իսպիրյանը նախ շեշտեց, որ գործակալության տված պատասխանն անգամ «ոչ պաշտոնական» որակելը ճիշտ չէ:
«Հայաստանի վարչապետի հայտարարությունը դեռ որևէ արձագանք չի գտել Թուրքիայի կողմից, գուցեև չգտնի, եթե կոնկրետ հարցադրում չարվի: Այսինքն, եթե որևէ լրագրող այդ թեմայի առնչությամբ հարցադրում չանի Թուրքիայի ԱԳ նախարարին, վարչապետին կամ նախագահին: Իսկ հիմա՝ ի՞նչ ասաց Ն. Փաշինյանը և ի՞նչ էին ասում իր նախորդները: ՀՀ բոլոր առաջնորդներն էլ Թուրքիայի հետ առանց նախապայմանների հարաբերություններ կարգավորելու պատրաստակամություն են ունեցել: Ամենամեծ ջատագովը եղել է առաջին նախագահ Լևոն Տեր– Պետրոսյանը, որն ամենաշատն էր մոտ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորմանը: Նա արևելագետ էր, իսկ հանդիպումներն ավելի սերտ էին այն ժամանակվա թուրք պաշտոնյաների հետ: Այդուհանդերձ, ոչինչ տեղի չունեցավ: Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտոնավարման տարիներին ևս փոխադարձ հայտարարություններ եղան, բայց դրանից ավելի ոչինչ չեղավ: Ս. Սարգսյանի օրոք այդ ամենն առարկայական դարձավ, ստորագրվեցին հայ–թուրքական արձանագրությունները: Սակայն ինչը խանգարեց այն ժամանակ, խանգարելու է նաև հիմա. Արցախյան հարցի չկարգավորված լինելը Թուրքիայի համար թիվ մեկ նախապայմանն է: Թե՛ արձանագրությունները ստորագրելու ընթացքում, թե՛ դրանից առաջ և թե՛ հետո Թուրքիայի այն ժամանակվա վարչապետ, այժմյան նախագահ Էրդողանը շեշտում էր՝ մինչև Արցախյան հարցը չկարգավորվի, սահմանը չենք բացելու»,–«Փաստի» հետ զրույցում ասաց թուրքագետը:
Վերադառնալով Ն. Փաշինյանի հայտարարությանը՝ թուրքագետն այն որակեց ադեկվատ և նորմալ. «Եկել է նոր իշխանություն և հայտարարում է, որ հարևանի հետ առանց նախապայմանի պատրաստ է հարաբերությունները կարգավորել: Սակայն Թուրքիան ինչպե՞ս կպատասխանի կամ ի՞նչ դրական ակնկալիքներ կարող են լինել. այս պահին Թուրքիայում որևէ իրադարձություն չկա, որը կնպաստի դրական պատասխանի»:
Անդրանիկ Իսպիրյանն այժմյան իրավիճակը վերոնշյալ առումով ավելի վատ է որակում. «Սերժ Սարգսյանի օրոք կար Հայկական հարցի հետ կապված Թուրքիայի մտահոգությունը, ողջ աշխարհում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բավականին հաջող գործընթաց էր ծավալվում: Տարբեր երկրներ ճանաչեցին Հայոց ցեղասպանությունը: Իսկ Թուրքիան դրանց դեմն առնելու համար հայ–թուրքական հարաբերությունների կարգավորման իմիտացիոն քայլ արեց: Այս պահին այդ իմիտացիայի կարիքն այլևս չկա: Այս պահին չկա Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և, դրա հետ կապված, Թուրքիայի հեղինակությանը հարվածող լուրջ վտանգ: Բնականաբար, չկա նաև այդ հարաբերությունների կարգավորման իմիտացիա անելու անհրաժեշտությունը: Այդուհանդերձ՝ հայ–թուքական հարաբերությունները կարող են սկսել կարգավորվել ցանկացած պահի՝ Թուրքիային հարմար և ձեռնտու աշխարհաքաղաքական ինչ–որ ժամանակահատվածում: Հայաստանը միշտ հայտարարել է, որ պատրաստ է, բայց խնդիրը Թուրքիայի կողմում է: Երբ Թուրքիային ավելի անհրաժեշտ կլինի՝ կգնա սահմանի բացմանը: Ավելի ուղիղ ասեմ, երբ Թուրքիայի համար սահմանի բացումը ինչ–ինչ պատճառներից ելնելով՝ ավելի կարևոր կլինի, քան Ադրբեջանը: Այս պահին, սակայն, նման իրավիճակ նույնիսկ հեռանկարում չի երևում: Նման պատճառներ Թուրքիան այս պահին չունի»:
Թեև Ն. Փաշինյանի հայտարարությունը ողջունելի է համարում, բայց Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման առումով մեր զրուցակիցը մի հանգամանք է շեշտում. «Հետագայում գուցեև Թուրքիայից լինեն դրական ազդակներ, սակայն իշխանությունը պետք է հաշվի առնի նախորդների սխալները, Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման նախաձեռնության մեջ գլխավորապես շեշտը դնի նախորդների սխալների վրա: Երբ նախկինում Էրդողանը հայտարարում էր նաև, որ մինչև Արցախի հարցը չկարգավորվի, բացառված է հայ– թուրքական հարաբերությունների կարգավորումն ու սահմանի բացումը, զուգահեռ մեր ԱԳՆ –ում, նախագահականում շեշտում էին, թե՝ ո՛չ, շուտով բացվելու է սահմանը, կարգավորվելու է: Այս հանգամանքը պետք է հաշվի առնել և մի քիչ ավելի ուշադիր լինել»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Как осквернить судебную систему? Инструкция от ПашинянаПолучение званий увидим 28 мая: Аршак КарапетянЗаявление генерал-майора Аршака Карапетяна о создании Трибунала Армянского национального достоинства серьезно обеспокоило действующие властиПашинян отправил в командировку в США группу членов «Гражданского договора»Происходящее в Киранце – урок для всехНе пытайтесь пересекать красные линии, иначе я вам напомню о своей профессии: Аршак КарапетянСила одного драма - благотворительной общественной организации «Дорога жизни»Соратник Пашиняна: Власти Армении обладают эффективными инструментариями противодействия вызовам
«Ай Дат»: Изменения в Тавуше позволят Азербайджану осуществить новую агрессию с более выгодных позиций
Италия готовит девятый пакет военной помощи Украине
В Ереване обнаружено тело 17-летнего юноши
В Турции заявили, что товарооборот с Израилем был прекращен
Евросоюз планирует выделить Азербайджану дополнительно 2 миллиона евро на разминирование: Купман
Курсы валют в Армении
В первом квартале госбюджет Армении исполнен с дефицитом в 2,2 млн. долларов
Министр экономики Армении принял посла Великобритании
Депутат: У Армении нет повода для гордости по вопросам, связанным с защитой прав человека
Омбудсмен Армении прокомментировала ограничение права жителей Киранца на перемещение
Режим провоцирует РоссиюВ транспортный парк Еревана поступят 171 новый автобус и 15 новых троллейбусов
Книжная серия ДИАЛОГ представляет первую книгу молодого поэта Константина Шакаряна «Новый день»
Армения улучшила позицию по Индексу свободы прессы на 2024 год и является лидером в регионе
Yonhap: военные Республики Корея сбили неопознанный аэростат в Желтом море
Майкл Карпентер на встрече с армянскими парламентариями подтвердил поддержку США территориальной целостности Армении
«Грапарак»: На дороге от Киранца в другие села уже видна вызванная Пашиняном катастрофа
АМИО банк выпускает облигацииЦены на нефть завершают неделю существенным снижением
Предварительное следствие по делу Нарека Самсоняна и Вазгена Сагателяна завершено
В Ереване продолжается работа очередной парламентской четырехдневки
Генеральный директор Ucom прочитал лекцию во Французском университете в Армении
Предложение Аршака Карапетяна о создании Трибунала Армянского национального достоинства открыло широкое поле профессиональных дискуссийКоличество туристов сократилось на 3%Чалабян: Сегодня полиция Армении пытается захватить село Киранц, чтобы сдать врагуРоссия может ввести санкцииИнтервью Пашиняна и нападение полиции в КиранцеВ Украине за сутки погибли 8 мирных жителей
Россия массово блокирует въезд гражданам Узбекистана и Кыргызстана вслед за таджиками
ГНКО «Национальный киноцентр Армении» реорганизована в «Фонд кино Армении»
Курсы валют в Армении
Следком Армении: Мужчина, застреливший во время ужина в ресторане сотрапезника, арестован
В Азербайджане проводятся интенсивные занятия по боевой подготовке танковых подразделений
Грузия ставит под угрозу перспективы своего членства в ЕС и НАТО: Государственный департамент США
Brent подорожала до $83,97 за баррель
В Киранце больше часа нет электричества
МВД Армении: Полиция не проводит «спецоперации» в Тавушской области
Арцвик Минасян: В Киранце в отношении людей была применена несоразмерная сила
Блок «Армения»: Сажая деревья, чтобы не видеть азербайджанцев, врага доведем до Еревана
«Татоян»: Под видом общественного мнения Баку легитимизирует экспансионизм в отношении Армении
Сурен Петросян: Произошло невообразимое предательство – полиция вышла против защищающего свой дом от врага армянина
Баграт Галстанян: «Черным беретам» задаю вопросы - убегают
1
Генсек СЕ приветствовала договоренность между Арменией и Азербайджаном
2
Избитый и напуганный «День гражданина» не может быть
3
Азербайджанец пострадал в результате взрыва мины в Шушинском районе
4
Блок «Армения»: Союзники действующей власти – турки и азербайджанцы, а оппозиции – русские
5
Акции протеста в Армении против односторонних уступок: Перекрыта трасса Ереван – Армавир